Blerja e Cristiano Ronaldo-s nga skuadra saudite Al-Nassr janarin e kaluar duket se ka shënuar fillimin e planeve ambicioze të zgjerimit të Arabisë Saudite në futbollin profesionist.

Javët e fundit, ose që nga fillimi i fazës verore të transferimeve, skuadrat saudite, disa prej të cilave menaxhohen nga qeveria, kanë nënshkruar me disa nga lojtarët më të njohur në qarkullim, falë burimeve të tyre financiare praktikisht të pakufizuara.

Liga kryesore lokale e futbollit është Saudi Pro League.

Për momentin sigurisht që nuk është i krahasueshëm me ligat evropiane apo edhe me turnetë e tjera më konkurruese jashtë Evropës.

Por qëllimi i Arabisë Saudite është ta përmirësojë ndjeshëm atë në kohën më të shkurtër të mundshme për ta bërë atë një alternativë të qëndrueshme dhe konkurruese në shkallë ndërkombëtare.

Strategjia është mjaft e qartë: të bindësh kampionët e skuadrave evropiane të transferohen në Arabinë Saudite, duke i paguar shumë më tepër sesa mund të përballojnë të gjithë të tjerët.

Al-Nassr, për shembull, i ka garantuar Cristiano Ronaldos një kontratë që do t’i lejojë atij të fitojë mbi 200 milionë euro në dy vjet e gjysmë deri në qershor 2025.

Sipas vlerësimeve të revistës amerikane Forbes, kjo është paga më e lartë ndonjëherë për një sportist, por ky rekord mund të jetë tejkaluar tashmë, pasi sulmuesi francez Karim Benzema, ish-shoku i skuadrës së Ronaldos në Real Madrid, u transferua në një ekip tjetër saudit, Al-Ittihad, duke nënshkruar një kontratë me vlerë rreth 200 milionë euro, e cila megjithatë do të jetë paguar në dy vjet.

I njëjti klub ka nënshkruar edhe me mesfushorin ndërkombëtar francez N’Golo Kanté, i cili do të fitojë gjithsej 100 milionë euro gjatë katër sezoneve.

Ronaldo, Benzema dhe Kante janë mbi 30 vjeç dhe janë në rrugën e tyre drejt fundit të karrierës së tyre respektive.

Ata ishin gjithashtu të lirë të nënshkruanin një kontratë të re pasi u liruan nga klubet e mëparshme përpara se të pranonin oferta nga klubet saudite.

Por ndërkohë arabët në disa raste kanë përfunduar negociatat për lojtarë më të rinj dhe më të lakmuar në treg.

Këta janë lojtarë ende nën kontratë me klubet e tyre përkatëse dhe për ta, përveç parave të pagave, duhet të përballohet edhe një shpenzim për blerjen e tyre.

Kështu është, për shembull, mesfushori kroat Marcelo Brozovic, për të cilin Al-Nassr i ka ofruar Interit rreth 23 milionë euro dhe një kontratë prej 20 milionë në vit për lojtarin.

Mes objektivave të skuadrave saudite duket se janë edhe mesfushori serb i Lazio-s, Sergej Milinkovic Savic dhe mbrojtësi i krahut të Roma-s, Leonardo Spinazzola.

Prandaj vendi po bëhet serioz dhe nuk vendos kufij për momentin.

Pasi u përpoq të bindte edhe kampionin argjentinas Lionel Messi, i cili megjithatë preferoi të transferohej në Shtetet e Bashkuara, skuadra e Al-Hilal përfundoi gjithashtu dy nënshkrime të rëndësishme.

I pari ishte mesfushori portugez Ruben Neves, për të cilin 55 milionë u paguan klubit anglez Wolverhamtpon.

Më pas ishte radha e mbrojtësit senegalez Kalidou Koulibaly, i cili u transferua nga Napoli te Chelsea verën e kaluar dhe tani është blerë nga Al-Hilal për 24 milionë euro me një kontratë prej 25 milionë në sezon.

Portieri francezo-senegalez Edouard Mendy, i cili do të luajë për Al-Ahli, dhe mesfushori maroken Hakim Ziyech, i cili është afër t’i bashkohet Ronaldos në Al-Nassr, janë gjithashtu të gatshëm të kalojnë nga Chelsea në Arabinë Saudite.

Nga ana tjetër, sulmuesi belg Romelu Lukaku ka refuzuar propozimin e Al Hilal’it, i cili sapo ka përfunduar sezonin në formë huazimi te Interi dhe është rikthyer te Chelsea, por dëshiron të vazhdojë të luajë në Milano.

Sa i përket trajnerëve, javët e fundit skuadrat arabe kanë kontaktuar, deri tani pa mundur t’i punësojnë, Josè Mourinho dhe Massimiliano Allegri.

Kjo valë e re e ofertave milionëshe nga Arabia Saudite ka përfshirë edhe Milan-in dhe një prej lojtarëve më të mirë të tij, Sandro Tonali.

Mesfushori, i cili dukej se do të bëhej kapiteni i ri i Milanit, në vend të kësaj do të transferohet në Newcastle, klubi anglez i cili që nga viti 2021 kontrollohet nga Fondi i Investimeve Publike të Arabisë Saudite (PIF), fondi i investimeve i menaxhuar drejtpërdrejt nga qeveria saudite, e cila ka një pasuri prej rreth 620 miliardë dollarë amerikanë.

Milani do të arkëtojë mbi 70 milionë euro për shitjen e Tonali-t te Newcastle dhe lojtari do të fitojë gati 10 milionë në sezon.

Në krye të PIF-it është princi i kurorës Mohammad bin Salman Al Saud, i cili aktualisht është edhe kryeministër në detyrë.

Janë katër skuadra arabe të kontrolluara drejtpërdrejt nga fondi dhe, jo për t’u habitur, ato janë më aktivet në tregun e transferimeve: Al-Ittihad, që fitoi kampionatin e fundit, Al Nassr i Ronaldos, Al-Ahli dhe ‘Al-Hilal.

PIF zotëron 75 për qind të aksioneve të të katër kompanive, ndërsa aksionet e mbetura – sipas asaj që u komunikua zyrtarisht nga fondi – janë në pronësi të shoqatave jofitimprurëse.

Në çdo skuadër pjesëmarrëse në Ligën Saudite Pro – nga viti i ardhshëm do të rriten nga 16 në 18 – mund të luajnë maksimumi 8 të huaj.

Shpenzimet e pakufizuara të klubeve saudite pasqyrojnë pjesërisht atë që bënë skuadrat kineze disa vite më parë, të cilët blenë dhjetëra lojtarë nga Evropa, duke u paguar atyre çmime shumë të larta, për të ndaluar më pas investimin me urdhër të qeverisë.

Për momentin është e vështirë të kuptohet nëse plani i Arabisë Saudite mund të zgjasë për një kohë të gjatë, por burimet ekonomike konsiderohen shumë solide dhe Saudi Pro League tashmë ka një nivel konkurrues më të lartë se kampionati kinez në atë kohë.

Futbolli ka pasur gjithmonë një popullaritet të madh në vend dhe që nga fundi i viteve 1990, disa skuadra në ligën saudite blenë lojtarë të rëndësishëm në fund të karrierës së tyre, si brazilianët Bebeto dhe Denilson, bullgari Hristo Stoichkov dhe italiani Roberto Donadoni.

Ky trend ishte intensifikuar më pas në dekadën e fundit, para investimeve më të fundit: ish-sulmuesi i Juventusit, Sebastian Giovinco, kishte luajtur në Arabinë Saudite nga viti 2019 deri në 2021, për shembull, dhe për dy vjet braziliani Talisca, i cili kërkohej nga disa klube evropiane, luan për Al-Nassr me kontratë të vlefshme deri në vitin 2026.

Me pak fjalë, procesi i rritjes së futbollit saudit nuk filloi këtë verë dhe këtë e dëshmojnë edhe rezultatet e moderuara të kombëtares së saj, e cila ka marrë pjesë në gjashtë nga tetë edicionet e fundit të Kupës së Botës dhe në të fundit në Katar ku arriti të mposht Argjentinën fituese të turneut.

Prandaj, lajmi i vërtetë është vëllimi i shpenzimeve të klubeve arabe në tregun e transferimeve dhe aftësia e tyre për të blerë lojtarë të rëndësishëm dhe ende të rinj, të cilët mund të luajnë në skuadrat më të mira evropiane.

Një faktor tjetër që i lejon Arabisë Saudite të tërheqë lojtarë më lehtë sesa mund të bënin skuadrat kineze më parë, lidhet me vendndodhjen gjeografike të vendit.

Rrugëtimi për të mbërritur në Riad apo Jeddah nga Evropa, qytetet ku janë vendosur katër skuadrat kryesore të kampionatit, është shumë më i shkurtër.

Për më tepër, shumë lojtarë tashmë frekuentojnë atë zonë, duke kaluar pushimet e tyre në vendet e Gjirit Persik dhe për këtë arsye janë më të njohur me kulturën vendase.

Përveç futbollit, sauditët kanë investuar shumë edhe në sektorë të tjerë sporti dhe argëtimi vitet e fundit, si Formula 1, golf, mundje, hendboll, rally dhe industrinë e video-lojërave.

Investimet më të fundit të PIF-it në sport janë pjesë e planit të qeverisë “Vizioni 2030” i prezantuar në vitin 2016 me synimin për të financuar një sërë projektesh për të lejuar ekonominë e mbretërisë të mos jetë e varur nga prodhimi i naftës.

Në kuadër të kësaj strategjie, futbolli dhe sporti në përgjithësi, falë popullaritetit të tyre të madh, konsiderohen mjete veçanërisht efektive për arritjen e objektivit tjetër të planit: përmirësimin e imazhit të vendit në botë, në vazhdën e asaj që u përpoq të jepte shembull Qatari me Botërorin.

Dhe Arabia Saudite duket se ka nevojë: është në të ashtuquajturën listë të zezë të Amnesty International për shkeljet e të drejtave të njeriut dhe sipas të përjavshmes angleze “The Economist” është vendi i pestë më autoritar në botë, me një tendencë të qartë për të shtypur çdo formë të mospajtimit dhe emancipimit.

E gjithë kjo duket se nuk shqetëson shumë institucionet sportive, duke filluar nga FIFA, organi ndërkombëtar që drejton futbollin botëror.

Presidenti Gianni Infantino nuk e ka fshehur kurrë afërsinë e tij me Arabinë Saudite dhe është takuar disa herë me anëtarë të familjes mbretërore dhe qeverisë, të cilët kanë rënë dakord të financojnë disa nga projektet e tij.

Për më tepër, me votën unanime brenda këshillit, vetë FIFA ka vendosur që edicioni i ardhshëm i Kupës së Botës për Klube – turneu në të cilin skuadrat fituese të kupave të ndryshme kontinentale përballen me njëra-tjetrën – do të luhet në Arabinë Saudite nga data 12 deri në 22 dhjetor 2023.

Zgjedhja u kritikua mjaft ashpër nga Amnesty International: “Arabia Saudite po përpiqet të përdorë magjepsjen dhe prestigjin e sportit si një mjet për marrëdhëniet me publikun për të shpërqendruar nga shkeljet e saj të tmerrshme të të drejtave të njeriut”, tha një ekzekutiv.

Fitimi i Kupës së Botës për Klube është një nga synimet e mëdha të qeverisë saudite dhe kjo shpjegon pse PIF-i po financon klubet e saj në këtë merkato verore.

Al-Ittihad do të marrë pjesë në turneun e ardhshëm në dhjetor si kampion kombëtar i vendit pritës, ndërsa Al-Hilal nuk u kualifikua, pasi humbi finalen e fundit të Ligës së Kampionëve Aziatik (AFC Champions League) kundër Urawa Reds.

Potenciali ekonomik i arabëve shqetëson edhe UEFA-n, organi që drejton futbollin europian dhe që kërkon të mbajë nën kontroll limitet e shpenzimeve të skuadrave më të pasura nëpërmjet një rregulloreje të njohur si “Fair Play Financiar”.

“Arabët shpenzojnë shumë për të blerë lojtarë që pothuajse kanë përfunduar karrierën e tyre. Është një sistem që nuk favorizon zhvillimin e futbollit, ata po bëjnë të njëjtin gabim që bëri Kina disa vite më parë”, tha së fundmi presidenti Aleksander Ceferin.

Drejtuesit e futbollit italian, nga ana tjetër, duken më të lidhur me qëndrimet e FIFA-s dhe pranojnë me dëshirë të shfrytëzojnë përfitimet ekonomike të vëna në dispozicion nga arabët.

Liga e Serisë A në fakt ka rinovuar marrëveshjen që dy edicionet e ardhshme të Superkupës së Italisë të luhen në Arabinë Saudite: tani do të ketë një pushim dy vjeçar, por më pas turneu do të luhet atje për dy sezone të tjera radhazi, për më tepër me një formulë të ndryshme dhe të shtrirë në katër skuadra.

Nga ana tjetër, hipoteza se Arabia Saudite mund të presë edicionin e Botërorit 2030 së bashku me Egjiptin dhe Greqinë duket se përjashtohet: afatet e kandidaturës, e cila nuk u prezantua kurrë zyrtarisht, do të kishin skaduar sipas thashethemeve të raportuara nga gazeta sportive spanjolle Marca.

Në vend të kësaj, është e sigurt se Arabia Saudite do të presë Lojërat Dimërore Aziatike në vitin 2029 në vendpushimin e Trojena-s, ku temperaturat rrallë bien nën 8 gradë Celsius.

“Il Post”