Ata janë të dy hungarezë, të dy të fuqishëm. Tre dekada më parë, ata të dy punuan për të rrëzuar komunizmin në atdheun e tyre. Por çdo aleancë midis kryeministrit hungarez Viktor Orban dhe miliarderit hungarezo-amerikan George Soros duket shumë e largët. Orbán, 54 vjeç, e ka kthyer atë në një betejë që duket e keqe dhe personale, të paktën në publik. Secili e quan tjetrin një kërcënim serioz për hungarezët, shkruan NPR.

Orbán akuzon Sorosin – një emigrant hebre që mbijetoi në Hungarinë e pushtuar nga nazistët dhe më pas bëri pasurinë e tij në Amerikë – për ndërhyrjet në kontrollin e vendit.

Kryeministri premton të ndalojë investitorin dhe biznesmenin 87-vjeçar, i cili po shpenzon pjesën më të madhe të pasurisë së tij duke promovuar politika liberale dhe progresive në mbarë botën, duke përfshirë ndërtimin e demokracisë në bllokun ish-Lindor. (Fondacioni i Shoqërisë së Hapur Soros është gjithashtu një mbështetës financiar i NPR.)

Gjatë një fjalimi të nëntorit të kaluar në Partinë e tij të krahut të djathtë Fidesz, Orban akuzoi Sorosin për nxitjen e imigracionit musliman që siç tha ai kërcënon ta kthejë Hungarinë dhe Evropën në një “popullatë të përzier” të zhveshur nga identiteti i saj i krishterë. Ai pretendoi se qëllimi i miliarderit është të “zhdukë qeveritë që përfaqësojnë interesat kombëtare, duke përfshirë edhe tonat”.

Orbani e krahasoi Soros-in dhe organizatat e tij jo-qeveritare me propagandistët sovjetikë: Atë që nuk toleruam nga Perandoria Sovjetike, nuk do ta tolerojmë nga Perandoria Soros, do të mbrojmë kufijtë tanë, do të ndalojmë planin Soros dhe përfundimisht do të fitojmë”.

Orban nuk pranoi të intervistohej, por zëdhënësi i tij, Zoltán Kovács, mbrojti akuzat e qeverisë ndaj Sorosit dhe grupeve të mbështetura nga Fondacionet e Shoqërisë së Hapur. Sulmi i fundit përfshinte pr/ligjin e paraqitur më 13 shkurt në parlamentin e Hungarisë, që nëse do të kalonte, mund të çonte në mbylljen e shumë OJQ-ve të financuara nga jashtë.

“Këto organizata definitivisht nuk kanë një mandat demokratik, sepse ata kurrë nuk janë votuar, askush nuk i ka zgjedhur ato dhe definitivisht forca e vetme është paraja që kanë pas”, tha Kovács.

Por Soros argumenton se masat e tilla pasqyrojnë ambiciet autokratike të kryeministrit. Ai akuzon Orbanin për korrupsion dhe shkatërrimin e demokracisë së re që ata ndihmuan për të sjellë në Hungari.

“Orbán ka qenë shumë i suksesshëm në bërjen efektive të punës së shtetit mafioz,” i tha filantropi miliarder Forumit Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, në fund të janarit.

Soros nuk pranoi të intervistohej për këtë histori, por Patrick Gaspard, i cili është president i Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur, hodhi poshtë pretendimet e qeverisë hungareze. Ai tha se puna që shefi i tij ka bërë për 30 vitet e fundit është rreptësisht e kufizuar në ndërtimin e shoqërisë civile dhe demokracisë.

Buldioski tha se sulmet e Orbanit janë një shqetësim në rritje për shoqërinë civile hungareze. “Është me të vërtetë duke luajtur me gjëra të rrezikshme këtu, sidomos duke e ditur historinë e këtij vendi,” tha ai. “Më lejoni ta theksoj këtë – antisemitizmin. Nuk flitet drejtpërdrejt, por dallimet janë shumë, shumë të qarta”.

FMN, BE, emigrantët, tani Soros

Por vendimi i kryeministrit për të nisur një sulm kundër Soros dhe shoqërisë civile që ai mbështet, vjen paksa i papritur për Botond Feledy, bashkëpunëtor në Qendrën për Integrimin Euro-Atlantik dhe Demokracinë në Budapest. Ai tha se strategjia ka funksionuar mirë për populistët në të gjithë Evropën Qendrore: zhvendos vëmendjen e votuesve larg çështjeve të brendshme duke gjetur një kërcënues të huaj.

“Së pari ishte FMN, pastaj ishte BE, pastaj emigrantët dhe tani kemi George Soros,” tha Feledy. “Pra, kjo është në të vërtetë një fushatë e vazhdueshme që mban shumicën e votuesve hungarezë, për të mos marrë qeverinë e tyre si një forum kundër të cilit ata duhet të protestojnë” rreth shqetësimeve që mund të kenë.

Por, Laszlo Keri, i cili është një ish profesor i shkencave politike të Orbanit, tha se është i sigurt se ish-nxënësi i tij do të bëjë gjithçka që duhet për të fituar një mandat tjetër si kryeministër gjatë zgjedhjeve të ardhshme kombëtare më 8 prill.

“Tragjedia e tij më e madhe personale ishte kur humbi zgjedhjet e vitit 2002”, shpjegoi Keri. “Kështu që unë guxoj të them se nuk ka lidhje mes të versionit të vërtetë të Sorosit dhe prodhimit të fushatës hungareze”.

Faturat më të ashpra

Ndjekja e Orbanit ndaj Soros dhe OJQ-të e financuara nga jashtë filluan pak pasi Presidenti Trump mori detyrën. Disa vëzhgues politik të intervistuar nga NPR thanë se Orbán e pa udhëheqësin amerikan si një aleat anti-Soros dhe llogariste në administratën e tij, duke ofruar pak rezistencë, ndaj masës së Budapestit kundër organizatave të lidhura me miliarderin në Hungari. (SHBA u bashkua me Evropën vitin e kaluar në kundërshtimin e përpjekjes së Hungarisë për të mbyllur Universitetin e Evropës Qendrore të themeluar në Soros në Budapest. Por BE ka qenë më bindëse, duke nisur procedime ligjore kundër Orbanit jo vetëm mbi universitetin, por edhe sulmet e qeverisë së tij ndaj OJQ-ve .)

Masat më të fundit të qeverisë hungareze “Stop Soros” janë ende më të ashpra. Ata do të fuqizojnë ministrin e Brendshëm për të ndaluar grupet joqeveritare që konsiderohen si një “rrezik i sigurisë” ose mbështesin imigracionin, ndërkohë që po marrin gjithashtu një taksë prej 25 përqind mbi donacionet e huaja për ata që mbështesin migrimin, që mbeten të hapura.

Përkrahësit pohojnë se masat kanë për qëllim uljen e emigracionit të paligjshëm.

Nëse masat kalojnë, ata që do të paguajnë çmimin janë shumë nga 55,000 OJQ të regjistruara në Hungari, tha Veronika Móra, e cila kryeson Fondacionin Hungarez të Partneritetit Mjedisor në Budapest, një grup ombrellë për organizatat në fushën e mjedisit. Ajo paralajmëroi se ligjet mund të falimentonin shumë grupe jofitimprurëse në Hungari, duke përfshirë ato që nuk kanë të bëjnë me Sorosin.

Disa ligjvënës të Fidesz thonë se një votim mbi masat “Stop Soros” nuk ka gjasa përpara zgjedhjeve parlamentare të 8 prillit.