Shqipëria ka më pak kontakte dhe ndikim diplomatik se vende si Zvicra ose Gjermania, dhe që do t’i duhet që të drejtojë organizatën deri në fund të këtij viti. Kjo vihet re, për shembull, në rastin e Bjellorusisë. Presidenti Alexandër Lukashenko shpërfilli ofertat e vizitave nga kryeministri shqiptar Edi Rama në funksion të kryetarit në detyrë të OSBE.

ARD

OSBE (Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë) merr vëmendje ndërkombëtare kur i kërkohet që të ndërmjetësojë në konflikte si për shembull në Ukrainë, kur hetohen shkeljet e të drejtave të njeriut ose kur vlerësohen zgjedhjet. Gjithasht OSBE negocion, dhe emëron përfaqësues të veçantë ose dërgon misione vëzhguese në vende me probleme. Por tani vetë organizata me qendër në Vjenë është në mes të një konflikti dhe praktikisht është e paralizuar. Ajo ka qenë pa një udhëheqje që nga mesi i korrikut, sepse 57 shtetet e OSBE-së nuk mund të binin dakord për të zgjatur mandatin e diplomatit zviceran Thomas Greminger si sekretar të përgjithshëm të OSBE-së dhe të tre posteve të tjera në organizate. Pa këtë udhëheqje, organizata nuk mund të përdorë plotësisht aftësitë e saj për të ndërmjetësuar. Për më tepër, Shqipëria, e cila ka më pak kontakte dhe ndikim diplomatik se vende si Zvicra ose Gjermania, do t’i duhet që të drejtojë organizatën deri në fund të këtij viti. Kjo vihet re, për shembull në rastin e Bjellorusisë. Presidenti Alexandër Lukashenko shpërfilli ofertat e vizitave nga kryeministri shqiptar Edi Rama në funksion të kryetarit në detyrë të OSBE. Lukashenko hodhi poshtë propozimin e një ndërmjetësimi të OSBE-së edhe pse është në konflikt me opozitën dhe vendi është përfshirë në protesta. Megjithatë, ai nuk u përgjigj në telefon edhe kur kancelarja Angela Merkel e thirri.

Një diplomat gjerman për Vjenën

Tani Qeveria Federale po investohet me gjithë peshën e saj diplomatike në mënyrë që OSBE të jetë plotësisht funksionale përsëri sa më shpejt të jetë e mundur. Një lëvizje në favor ishte dhe emërimi i diplomates së respektuar ndërkombëtarisht Helga Schmid për postin e Sekretarit të Përgjithshëm të OSBE. Ajo është aktualisht Sekretare e Përgjithshme e Shërbimit të Jashtëm të BE-së në Bruksel. Gjatë karrierës së saj, ajo ka fituar respekt për punën e bërë në negociatat për marrëveshjen bërthamore me Iranin, ku të përfshira ishin Rusia dhe SHBA-të.

“Me përvojën e saj shumëvjeçare të udhëheqjes, aftësitë e saj të jashtëzakonshme negociuese dhe kontributet e saj në parandalimin e krizave ndërkombëtare, ajo ka ndihmuar në arritjen e shumë marrëveshjeve në Evropë dhe më gjerë për vite me radhë,” tha Ministri i Jashtëm Heiko Maaß, duke shpjeguar emërimin e Schmid.

Përpjekjet me një rezultat të pasigurt

Qeveria federale padyshim që po rrezikon. OSBE nuk njofton se kush do të aplikojë për katër postet, ndërkohë që afati është deri të shtunën. As shtetet e OSBE-së nuk kanë pse të shpallin zyrtarisht nominimet e tyre – si Gjermania. Proceset e vendimmarrjes do të zhvillohen me dyer të mbyllura nga e hëna. Dëshirat e të gjitha 57 shteteve të OSBE-së duhet të merren parasysh, sepse zgjedhja mund të bëhet vetëm unanimisht. Stephanie Liechtenstein, e cila është një gazetare e pavarur në Vjenë dhe vëzhgon se çfarë po ndodh nga afër, kujton sesi shkuan negociatat në 2017: Pothuajse gjithçka u përmbys disa herë nga një javë në tjetrën. Kjo ishte veçanërisht e vështirë sepse të katër çështjet duhet të vendoseshin. Për shkak të këtij fakti, rizgjedhja e katër bartësve të posteve në korrik dështoi – por edhe këtë herë mund të ketë probleme.

Përveç kësaj, sipas ekspertes, Shqipëria po bën presion: Kryeministri Rama dëshiron të gjejë një zgjidhje nga Këshilli Ministror i OSBE-së në Tiranë në dhjetor. Përvoja ka treguar se negociata të tilla komplekse do të zgjasin shumë. E fundit, por jo më pak e rëndësishmja, ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov ka bërë me dije që në vitin 2017 se vendi i tij do të jepte “ok” vetëm nëse do të merreshin parasysh edhe shtetet post-Sovjetike.

Me Schmid, megjithatë, qeveria federale po dërgon një diplomat në garë i cili vlerësohet gjerësisht si i aftë për të arritur një konsensus. Si Sekretar i Përgjithshëm, aftësitë tuaja negociuese do të kërkoheshin gjithnjë e më shumë. Sepse OSBE-ja është një nga platformat e pakta të mbetura ku Lindja dhe Perëndimi ende flasin me njëri-tjetrin dhe jo vetëm për njëri-tjetrin./DOSJA