Në një mesazh ekskluziv për programin Opinion, Kryeministri Rama foli në vetën e parë shumës (duke përfshirë edhe Kryeministrin Hollandez) për projektin më të ri europian, Komunitetin Politik Europian.

Me anë të një artikulli të përbashkët në Politico, të dy kryeministrat shprehnin vullnetin e mbështetjes së këtij projekti.

Rama ishte një ndër 3 spikerët e përzgjedhur për të adresuar nevojën e projektit në takimin e parë të Pragës.

Kaq ka mjaftuar që kryeministri të “lodrojë” në një “bindje” se është njëfarësoj arkitekti, por edhe promotori i nismës. Dhe mbrëmë në Opinion dëgjoja deklaratat e tij të marinuara me entuziazëm tipik të liderit, të cilit politika lokale, madje edhe ajo rajonale i kanë ndenjur numra më të vegjël se “kostumet” i tij “a misura” për një lider “global”.

Por kjo ka fare pak rëndësi në thelb, pavarësisht se forma dhe përmbajtja për filozofinë e Rilindjes janë e njëjta gjë. E lëmë mënjanë këtë “formë” dhe qendrojmë tek thelbi, sepse spektakli i së enjtes mbrëma mbaroi, prozhektorët u fikën, mëngjesi ndriçoi edhe skutat e “arritjes” së madhe të Shqipërisë së vogël në samit.

E vërteta është se ky projekt është ide e Presidentit francez Macron, prezantuar për herë të parë në 9 maj, si një urgjencë e adresimit të nevojës së anëtarësimit të shpejtë të Ukrainës e Moldavisë në BE pas konfliktit me Rusinë, kur të dy vendet dukshëm nuk plotësonin kriteret rigoroze të Bashkimit Europian. Por lufta në oborrin e Europës kërkonte përgjigje të shpejtë. Statusi i kandidatit u mor, por asnjë përshpejtim tjetër nuk mund t’i paraprinte një procesi të qartë përmbushjesh kriteresh politike, ekonomike me votën unanime të 27 vendeve anëtare (veto mbetet kriter bazë, kujtoni Bullgarinë se si e djersiti mirë Maqedoninë e Veriut dhe liderët europianë që donin çeljen e negociatave me çdo kusht për shkak të ndikimit të mundshëm rus në Ballkan).

Ndaj Macron sugjeroi një organizim, ku bashkëpunimi, traktatet dhe marrëveshjet të mos kushtëzoheshin vetëm për 27 vendet e BE-së dhe burokracisë së një organizmi të ngathët e me teka, por Europa të sillej e bashkuar, pa kushte anëtarësimi a vetosh përballë agresionit të Rusisë, Kinës a ndonjë faktori destabilizues ndërkombëtar.

Pra edhe vende europiane të paradhomës së shteteve me status kandidati, aspirante, ose jo drejt BE-së të mund të ndiheshin pjesë e vendim-marrjeve strategjike si energjia, siguria, etj. Por pa konkuruar BE-në, NATO-n, apo organizma funksionalë me institucione e axhendë të konsoliduar.

Psh Macron synonte të forconte “muskujt” europianë në pavarësinë energjetike, ndërsa kontinenti varej gati përgjysmë nga gazi rus, apo kur Rusia dhe Arabia Saudite vendosin në OPEC të ulin prodhimin për të rritur çmimet. Mungesën e muajve të parë po e kompenson deri diku SHBA, por lufta do të zgjasë (askush nuk ve dot bast se sa) dhe Europa duhet të gjejë mënyrat si të krijojë pavarësi. Franca me gjeneratën e re të centraleve bërthamorë, Gjermania me shtimin e përdorimit të qymyrit, por mbeten ende vende me fusha të dendura në gaz, si Azerbajxhani që pjesmarrës në Komunitetin Politik Europian do përbënte lehtësi në këto marrëveshje furnizimesh. Pavarësisht rekordeve të tij demokratike, apo konfliktit me Armeninë (edhe ajo pjesmarrëse në samit).

Për të vijuar më pas me sigurinë, kur Putini kërcënon edhe me sulm bërthamor, duke lënë të zbuluar Europën, që ndodhet aty ku ka qenë historikisht, mes SHBA-së dhe Rusisë e Kinës, në një presion të fortë të kërcënimeve të superfuqive rivale duke paguar çmimin për një “produkt” që nuk e ka kërkuar vetë.

Ndaj Macron thirri këtë projekt për 44 vendet e Europës, duke izoluar më tej Rusinë e Bjellorusinë, dy të paftuarat e mëdha.

Projekti ende nuk ka nisur, takimi i parë dje në Pragë është përpjekje drejt krijimit të kësaj çadre më të zhdërvjellët se BE. Aty ishin prezent edhe Turqia e Greqia, që janë në buzë të një konflikti të rëndë (Franca ka shitur Raffael e të tjera pajisje ushtarake Greqisë me një marrëveshje 4,4 miliardë $), edhe Armenia e Azerbajxhani në luftë me njëri-tjetrin si dhe plot vende të tjera me konflikte të vogla e të mëdha. Pra prezenca e të gjitha vendeve, aty në një foto, para e pas darkës zyrtare ishte një formalitet, megjithëse domethënës, si psh rasti i kryemistres britanike, vendi i së cilës ndërmori i pari Brexit (daljen nga BE), apo Turqisë që me gjasë nuk do hyjë kurrë në Bashkim.

Sjellja politike e Serbisë, Hungarisë, Turqisë në raport me Rusinë nuk ka ndryshuar pas këtij samiti. Sanksionet europiane i kanë shpërfillur para darkës luksoze në Pragë e po kështu u zgjuan edhe sot.

Në këtë peizazh, të mëtosh arkitekturën dhe ndikimin në realizimin e projektit të Komunitetit Politik Europian sepse mbajte një fjalim e bashkëshkrove një editorial me homologun hollandez është një barcoletë për spektaklin e mbrëmjes në Shqipëri. Që mes mijra kusureve të krizës së çmimeve, aferave të korrupsionit, në vendin e vetëm europian të listës gri të pastrimit të parave, pa sisteme sigurie, pa ushtri (megjithëse në NATO, por si i vetmi vend i saj i zhveshur nga një ushtri dinjitoze), me borxh të shkalafitur për takatin e vet, me nxirje në raportet ndërkombëtare mbi ndikimin e krimit të organizuar e korrupsionit, përfshi ato të DASH, me kontribut të ulët edhe në ekonominë e rajonit (jo më të Europës), pra mes këtyre e shumë kusureve të pretendosh se po i japin bakshish kryeministrit shqiptar për të qenë faktor në nismë është qesharake. Por tek e fundit ne qeshim me batutat plot kripë të liderit.

Lider i cili dikur do duhet të vendosë ç’do bëjë në rast se Greqia e Turqia përfshihen në konflikt, nëse Erdogan humb a manipulon zgjedhjet e vitit të ardhshëm, nëse Vučić nuk joshet nga Perëndimi me çdo kusht, nëse Republika Srpska shpall autonomi a pavarësi, ç’do bëjë me amnistinë fiskale, me zgjedhjet, me patronazhistët, sulmet kibernetike, inceneratorët etj, etj, etj…

Kur bota po varet nga atomi e hidrogjeni si kurrë më parë në teknologjinë e së ardhmes, të mendosh se do bësh përshtypje me hajgare e meme në forumet ndërkombëtare, duke gërryer fuqinë ekonomike e konkuruese të vendit është e lezetshme veç për kotje dreke, por tragjike për fatin e shqiptarëve.

Ja për këto ndamë ndoca ide tek Fevziu.