Agjencia e Kombeve të Bashkuara për refugjatët ka thënë se një territor i largët britanik në oqeanin Indian, i cili ka një bazë ushtarake të fshehtë britaniko-amerikane, nuk është "një vend i përshtatshëm" për migrantët që të mbahen atje për një kohë të gjatë.

Dhjetra tamilë të Sri Lankës janë bllokuar prej më shumë se dy vjetësh në një kamp të improvizuar në Diego Garcia.

Është hera e parë që në këtë territor bëhen kërkesa për azil. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar tha se po kërkonte një "zgjidhje afatgjatë".

"Mirëqenia dhe siguria e emigrantëve është... prioriteti kryesor" i administratës britanike të Territorit të Oqeanit Indian, shtoi një zëdhënës.

Territori Britanik i Oqeanit Indian (Biot) është emri zyrtar i ishujve.

Përfaqësuesit e UNHCR-së vizituan ishullin Diego Garcia në fund të vitit 2023 në një udhëtim të ndihmuar nga autoritetet e Mbretërisë së Bashkuar. Ishte hera e parë që atyre iu dha leje për të hyrë në ishull që nga mbërritja e emigrantëve më shumë se dy vjet më parë.

Agjencia e OKB-së tha se ishte "duke ndjekur" me zyrtarët atë që kishte konstatuar.

"Diego Garcia është një ishull që mban një bazë ushtarake praktikisht pa popullsi civile dhe nuk është një vend i përshtatshëm për qëndrim afatgjatë për këtë grup," tha një zëdhënës në një deklaratë të shkurtër për BBC.

"Ne vazhdojmë t'i bëjmë thirrje Mbretërisë së Bashkuar që të sigurojë përcaktim të drejtë dhe efikas të pretendimeve në pritje dhe të sigurojë zgjidhje për ata që kanë nevojë për mbrojtje ndërkombëtare, në përputhje me ligjin ndërkombëtar."

Grupi i parë i tamilëve zbarkoi në Diego Garcia në tetor 2021 pasi varka e tyre pati probleme ndërsa përpiqeshin të lundronin për në Kanada, thanë emigrantët dhe zyrtarët.

Ishulli ndodhet qindra milje larg çdo popullsie tjetër dhe vizitorët e paautorizuar janë të ndaluar.

Kërkesat e mëvonshme të atij grupi për azil ishin të parat që ishin bërë ndonjëherë në Biot - një zonë e përshkruar si "kushtetucionalisht e dallueshme dhe e ndarë nga Mbretëria e Bashkuar" dhe ku dokumentet gjyqësore thonë se Konventa e Refugjatëve nuk zbatohet.

Shumë nga grupi pretendojnë se kanë lidhje me ish-rebelët e Tigrave Tamil në Sri Lanka, të cilët u mundën në luftën civile që përfundoi në vitin 2009 dhe thonë se janë përballur me persekutim si rezultat.

Grevat e urisë

Azilkërkuesit i kanë përshkruar kushtet në ishull si ferr, por statusi i pazakontë ligjor i territorit i ka lënë ata në harresë.

Ka pasur shumë tentativa vetëvrasjeje dhe raste të vetëlëndimit. Ka pasur edhe greva urie, për të cilat avokatët thonë se kanë përfshirë fëmijë.

"Ne po jetojmë një jetë pa jetë. Ndjehem sikur po jetoj i vdekur," tha një burrë për BBC vitin e kaluar.

Avokatët që përfaqësojnë azilkërkuesit në Diego Garcia thonë se rreth 60 persona mbeten në ishull. Disa njerëz janë zhvendosur në Ruandë për trajtim pas përpjekjeve për vetëvrasje.

BBC mësoi se kjo marrëveshje është e ndarë nga plani i qeverisë për të dërguar disa azilkërkues në shtetin e Afrikës Lindore, i cili kaloi një moment historik të rëndësishëm në parlament këtë javë.

"Klientët tanë kanë qenë në harresë në Diego Garcia për më shumë se dy vjet dhe ende nuk i kanë përcaktuar kërkesat e tyre për mbrojtje ndërkombëtare në mënyrë të ligjshme," tha një nga avokatet e grupit, Tessa Gregory.

"Kushtet që ata duhet të durojnë... janë të tmerrshme dhe krejtësisht të papërshtatshme për një grup që përfshin fëmijë dhe të mbijetuar të torturës dhe dhunës seksuale."

Zonja Gregory shtoi se avokatët në Mbretërinë e Bashkuar që përfaqësonin emigrantët po kërkonin hyrje në ishull.

Deri më tani, pesë personave u janë miratuar kërkesat e tyre për mbrojtje ndërkombëtare, por ende nuk është identifikuar asnjë vend për t'i zhvendosur ata.

Zëdhënësi tha se qeveria "po punonte me vendet e treta për të pranuar të gjithë ata që nuk mund të kthehen të sigurt në vendin e tyre të origjinës".

Qeveria i ka thënë më parë BBC-së se "të gjitha akuzat për keqtrajtim merren seriozisht dhe hetohen plotësisht".

​