Kina ka dërguar një numër të lartë avionësh luftarak në afërsi të Tajvanit gjatë dy ditëve stërvitjeje ushtarake por edhe si shenjë proteste ndaj vizitës së zyrtarit të lartë Amerikan.

PSE TENSIONET ZHVILLOHEN TANI

Kina pretendon se Tajvani është territori i saj, dhe do të merret me forcë nëse është e nevojshme, një kërcënim me të cilin ishulli ka jetuar që nga viti 1949, kur forcat e mposhtura Kuomintang, ose Nacionaliste,ikën atje pas humbjes së tyre nga Komunistët në luftën civile kineze .

Kina është zemëruar nga mbështetja e shtuar e SHBA për Tajvanin, duke përfshirë dy vizita në po kaq muaj nga zyrtarë të lartë, një në gusht nga sekretari i shëndetësisë Alex Azar dhe tjetri javën e kaluar nga Keith Krach, nënsekretari i çështjeve ekonomike.

Përveç kësaj, Shtetet e Bashkuara po planifikojnë shitje të armëve në Tajvan. Kina i shikon të gjithë këta hapa si mbështetje efektive të SHBA për pavarësinë e Tajvanit, me krijimin përfundimtar të një Republike të Tajvanit, një vijë e kuqe për Pekinin.

Presidenti i Tajvanit Tsai Ing-ëen thotë se ishulli është tashmë një vend i pavarur i quajtur Republika e Kinës, emri i tij zyrtar dhe se Republika Popullore e Kinës nuk ka qeverisur kurrë Tajvanin dhe nuk ka të drejtë për të.

Kina e quan Tajvanin çështjen e saj më të rëndësishme dhe më të ndjeshme në lidhjet e SHBA. Për Partinë Komuniste në pushtet të Kinës, Tajvani është pjesa e fundit e kombit që ende pret "çlirimin" pas fitores së 1949, duke shtuar një rëndësi ekstra historike.

CILAT JANË RREZIQET?

Tajvani dhe Kina nuk kanë një mekanizëm zyrtar dialogu, që do të thotë se çdo përplasje aksidentale midis avionëve të tyre luftarakë, për shembull, mund të dalë shpejt jashtë kontrollit.

Një konflikt mbi Tajvanin mund të thithë Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj aziatikë, megjithëse është një pyetje e hapur nëse Uashingtoni do, ose mund, të vinte në ndihmë të Taipeit.

Kina mund ta mbingarkojë Tajvanin me sulme raketore dhe kibernetike përpara se Shtetet e Bashkuara madje të kenë një shans për t'u përgjigjur.

Sidoqoftë, çdo luftë do të ishte e dëmshme edhe për Kinën, përsa i përket reputacionit të saj ndërkombëtar dhe ekonomikisht, veçanërisht nëse i nënshtrohet sanksioneve të gjera ekonomike perëndimore.

PSE TAIVANI ËSHTË STRATEGJIKISHT I RËNDSISHËM?

Jo vetëm që Tajvani është në një vendndodhje të rëndësishme gjeografike në buzë të Paqësorit midis Detit të Kinës së Jugut të diskutueshme dhe Japonisë, por është një termocentral i teknologjisë, shtëpia e prodhuesit më të madh të kontratave në botë, Taiëan Semiconductor Manufacturing Co Ltd.

Po ashtu Shtetet e Bashkuara i shohin firmat e teknologjisë së Kinës si një rrezik sigurie kombëtare.

SI KRAHASOHEN FORCAT E ARMATOSURA TË DY VENDEVE?

Ushtria e Tajvanit është e stërvitur dhe e armatosur mirë, por është e dobët nga Ushtria Çlirimtare e Kinës, e cila po shton transportues avionësh dhe raketa të përparuara në vrullin e një programi mbresëlënës të modernizimit.

Tsai e ka bërë modernizimin e ushtrisë së Tajvanit një përparësi, duke theksuar "luftën asimetrike", për ta bërë çdo sulm sa më të dhimbshëm dhe sa më të vështirë për Kinën të jetë e mundur. Kjo mund të përfshijë, për shembull, goditje të saktë nga raketa me rreze të gjatë në objektiva në Kinë.

ÇFARË MUNDET TË NDODHI NË LUFTËN NDËRMJET Tajvanit dhe Kinës?

Ndërsa Kina mund ta mbingarkojë me lehtësi Tajvanin me raketa dhe sulme ajrore, ajo ka mundësi të tjera për ta ulur ishullin në gjunjë, të tilla si sulmet kibernetike për të shkatërruar infrastrukturën bazë, ose një bllokadë detare për të detyruar dorëzimin.

Çfarëdo që të ndodhë, reagimi i Shteteve të Bashkuara do të jetë vendimtar./Reuters/