Shqiptarët e mbajnë veten si një popull inteligjent dhe këtë gjë e justifikojnë shpesh edhe me faktin që kur shkojnë jashtë, studentët shqiptarë priren që të kenë rezultate më të mira sesa të tjerët. Por a në nënkupton vetëm ky fakt se jemi inteligjentë?

Bazuar në të dhënat nga Instituti “Ulster”, ka një ndryshim të konsiderueshëm në IQ mesatare midis vendeve. Vendet me IQ mesatare më të lartë janë Japonia, Tajvani, Singapori, Hong Kongu dhe Republika Popullore e Kinës; të gjitha me IQ mesatare mbi 104. Nga ana tjetër, vende si Mozambiku, Burkina Faso, Nigeri, Antigua, Barbuda dhe Ruanda kanë IQ-në mesatare më të ulët, të gjitha nën 71.

Rezulton se Shqipëria e ka koeficientin IQ 81.75 dhe renditet në vendin e 104 në botë.

Koeficienti mesatar i inteligjencës përgjithësisht konsiderohet të jetë reflektues i mirëqenies së përgjithshme të një vendi, pasi koeficienti mesatar i inteligjencës së një popullsie është i lidhur ngushtë me një sërë faktorësh si arsimi, shëndetësia, pabarazia e të ardhurave dhe financimi i arsimit nga qeveria.

Hulumtimet kanë treguar se individët që kanë akses në arsim cilësor, kujdes shëndetësor adekuat dhe burime financiare priren të performojnë më mirë në testet e IQ-së. Kjo është arsyeja pse renditjet si këto shpesh konsiderohen se i vendosin vendet me të ardhura më të larta në një avantazh të padrejtë në krahasim me vendet me të ardhura më të ulëta, pasi ato matin dhe krahasojnë qytetarët e vendeve në aspekte që mund të ndryshojnë shumë nga vendi në vend, kështu që këto rezultate duhet që të merren si një tregues, jo një masë e saktë.

Shumë faktorë mund të shpjegojnë ndryshimet në IQ mesatare midis vendeve, pasi IQ mesatare ndikohet nga faktorë të ndryshëm si gjenetika, mjedisi, arsimi dhe sfondi kulturor, ndër të tjera. Për shembull, vendet me një theks të madh në arsim, si Japonia dhe Singapori priren të kenë IQ mesatare më të lartë. Në mënyrë të ngjashme, vendet me një histori të paqëndrueshmërisë politike dhe sociale, varfërisë dhe mungesës së aksesit në arsim dhe kujdes shëndetësor, si shumë vende afrikane, priren të kenë IQ mesatare më të ulët.