Teleskopi Hapësinor James Webb (JWST) po revolucionarizon të kuptuarit tonë të Universit të hershëm, duke ofruar njohuri të paprecedente mbi rritjen dhe evolucionin e galaktikave gjatë fazës së tij të vogël, më pak se 500 milionë vjet pas Big Bengut. Vëzhgimet e fundit të një prej galaktikave më të hershme të njohura, Gz9p3, kanë zbuluar gjetje befasuese, duke sfiduar supozimet e mëparshme rreth formimit të galaktikave.

Gz9p3, e vendosur në një spostim drejt të kuqes prej z=9.3, tashmë është shtëpia e disa miliardave yjeve, duke e bërë atë dhjetë herë më masive se çdo galaktikë tjetër e vëzhguar nga ajo periudhë. Forma e saj e ndërlikuar sugjeron se është një nga bashkimet më të hershme të galaktikave të dëshmuara ndonjëherë, me dy komponentë ndërveprues ende të dukshëm.

Duke përdorur JWST-në, studiuesit ekzaminuan spektrin e Gz9p3, duke zbuluar një popullatë yjesh të pjekur që nuk ishte parashikuar për një kohë kaq të hershme kozmike. Spektroskopia e detajuar identifikoi elemente kimike specifike që tregojnë praninë e yjeve më të vjetër, duke pasuruar galaktikën me metale si silikoni, karboni dhe hekuri.

Gjetjet sugjerojnë se galaktikat në universin e hershëm u rritën me shpejtësi dhe me efikasitet, të nxitura nga ndërveprimet dhe bashkimet mes galaktikave. Këto bashkime siguruan prurje të reja gazi, duke përshpejtuar formimin e yjeve dhe akumulimin e masës. Vëzhgimet sfidojnë modelet e mëparshme të formimit të galaktikave dhe nxjerrin në pah nevojën për rregullime në kuptimin tonë të dinamikës së universit të hershëm.

Ndërsa shkencëtarët vazhdojnë të analizojnë të dhënat nga JWST dhe të vëzhgojnë më shumë galaktika nga universi i hershëm, ata po kalojnë nga zbulimi në përsosje, duke ndërtuar modele të reja për të kuptuar këto mistere kozmike. Hulumtimi shënon një periudhë emocionuese në astrofizikë, duke ofruar mundësi të paprecedentë për të zbuluar sekretet e kozmosit./SciTechDaily-Syri.net