Simon Tisdall

Joe Biden ka një problem me Benjamin Netanyah-un dhe mënyra se si ai e trajton atë bëhet më urgjente me çdo ditë brutale dhe të përgjakshme që kalon. Përgjigja e kësaj pyetjeje varet nga mijëra jetë palestinezësh. Po ashtu edhe shpresat për të ndaluar këtë luftë jashtëzakonisht shkatërruese që përhapet përtej Gazës dhe për përparimin drejt një paqeje të qëndrueshme.

Bombardimi i kryeministrit izraelit pas armëpushimit dhe pushtimi tokësor i Gazës jugore po duket të jetë edhe më "djallëzor", sipas fjalëve të një zyrtari të OKB-së, sesa kaosi pa dallim në veri që i parapriu. Presidenti amerikan ka fuqinë dhe ndikimin e mundshëm për ta frenuar atë aty ku liderët europianë dhe arabë nuk e bëjnë. Biden duhet të marrë drejtimin.

Ishte e dukshme shumë kohë përpara sulmeve terroriste të Hamasit në jug të Izraelit të 7 tetorit, të cilat vranë rreth 1200 njerëz, se Netanyahu dhe Biden thuajse nuk flisnin. Ftesa e zakonshme e Shtëpisë së Bardhë pas zgjedhjeve të vjeshtës së kaluar, të cilat sollën në pushtet koalicionin e djathtë të Netanyahut, u refuzua.

Një arsye kryesore ishte shqetësimi i Biden për politikat ekstremiste, anti-palestineze të përkrahura nga qeveria e re, veçanërisht në Bregun Perëndimor të pushtuar. Megjithatë, kur Hamasi sulmoi, Biden i la mënjanë dallimet. Gabimi i tij, ose ndoshta vetëmashtrimi i tij, ishte të besonte se Netanyahu ishte një njeri me aftësi të ngjashme. Biden propozoi menjëherë 14 miliardë dollarë ndihmë ushtarake, vendosi grupe beteje të aeroplanmbajtësve dhe fluturoi për në Tel Aviv. Fjalimi i tij emocionues drejtuar një kombi të pikëlluar ofroi një lloj ngushëllimi dhe ndjeshmërie krejtësisht të huaj për Netanyahun.

Megjithatë, kjo shfaqje e mbështetjes thuajse të pakushtëzuar u interpretua menjëherë nga Netanyahu si "carte blanche" për të bërë gjithçka që i pëlqente në ndjekjen e Hamasit në Gaza. "Arritja" e tij kryesore deri më sot, duke pasur parasysh se terroristët mbeten të pamposhtur, është një masakër e paprecedentë e civilëve palestinezë, që thuhet se ka arritur në rreth 16,000 vdekje.

Pasi fillimisht dyshoi për shkallën e madhe të masakrës, Biden ngadalë, shumë ngadalë, e ka përshtatur qëndrimin e tij, duke bërë thirrje gjithnjë e më të forta për proporcionalitet, akses për ndihmë humanitare dhe respekt për të drejtën ndërkombëtare.

Pjesërisht ai po i përgjigjet presionit arab dhe frikës për një luftë më të gjerë, pjesërisht shqetësimit në rritje midis demokratëve dhe votuesve më të rinj mbi veprimet e Netanyahut. Por ai duket se ka qenë vërtet i tronditur. Ky nuk është Izraeli që dikur e njihte dhe e mbështeti për dekada në Kongres.

Megjithatë, Netanyahu dhe gjeneralët e tij, ndërkohë që pretendojnë se po dëgjojnë Bidenin, në të vërtetë nuk po e bëjnë. Shënjestrimi i tyre i tmerrshëm i Khan Younisit pas armëpushimit, qyteti më i madh në jug të Gazës dhe baza e supozuar e liderit të Hamasit, Yahya Sinwar, po prodhon sërish viktima masive.

Antony Blinken, sekretari amerikan i shtetit, i tha Netanyahut javën e kaluar se Uashingtoni po humbiste durimin. "Humbja masive e jetës civile dhe zhvendosja e shkallës që pamë në Gazën veriore nuk duhet të përsëritet në jug," tha ai.

Kërkesa e Blinken që Izraeli të ndalojë shkeljen e ligjit ndërkombëtar, të cilin ai e bën në mënyrë të dukshme çdo ditë, iu bë jehonë me forcë nga zv/presidentja e SHBA Kamala Harris në Dubai. Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin paralajmëroi Netanyahun se ai po "zëvendësonte një fitore taktike me një humbje strategjike" duke i shtyrë palestinezët në krahët e Hamasit.

Netanyahu është brenda të drejtave të tij për t'i rezistuar këshillave të jashtme, madje edhe nga miku dhe partneri i domosdoshëm ushtarak, diplomatik dhe financiar i Izraelit. Por kjo ka kuptim vetëm nëse i shërben interesit të Izraelit. Ky është thelbi. Që nga fillimi i kësaj krize, Netanyahu, si zakonisht, ka vënë interesat e tij personale dhe politike para atyre të vendit të tij. Pas mbikëqyrjes së dështimit më të keq të sigurisë në 56 vjet, ai shpreson të shpëtojë reputacionin dhe punën e tij duke kryer një luftë të suksesshme – dhe mundësisht një luftë të gjatë. Tani për tani, Netanyahu me qëllim, madje edhe me krenari, po refuzon nxitjet e SHBA-së për të shmangur taktikat që në të ardhmen do të shkaktojnë viktima të mëdha shtesë në Gazën jugore.

Ai vazhdon të thyejë premtimet për të mos penguar furnizimet me ndihma nga Egjipti. Ndërkohë, sistemi telefonik i ushtrisë me kod QR Oruellian për evakuimin e civilëve në zona të supozuara të sigurta – me sa duket më e mira që mund të bëjë si reagim ndaj presionit amerikan – është qartësisht i pafuqishëm mes ndërprerjeve të telekomunikacioneve.

Akoma më e rëndë, nga pikëpamja e fqinjëve arabë dhe komunitetit ndërkombëtar, Netanyahu dëshiron të krijojë një zonë të përhershme mbrojtëse në territorin e mbipopulluar të Gazës. Duke preferuar pushtimin ushtarak pa fund, ai kundërshton kategorikisht pikëpamjen e Biden se Autoriteti Palestinez është më i përshtatshmi për të marrë drejtimin e Gazës pas luftës dhe tallet kur i përmendin një zgjidhje me dy shtete.

Mbi të gjitha këto, ai është duke injoruar, madje edhe duke u ballafaquar, rrezikun e përshkallëzimit më të gjerë rajonal - makthi që Uashingtoni i frikësohet më shumë. Që nga përfundimi i armëpushimit të Gazës të premten, dhuna e lidhur me të në mënyrë të parashikueshme është ndezur sërish nga Bregu Perëndimor dhe Libani jugor deri në Detin e Kuq.

Netanyahu mund të llogarisë se ka një avantazh politik për të qenë në gjendje të pretendojë se "kundërshtoi" amerikanët. Biden duhet t'ia heqë shpejt këtë nocion – dhe idenë më të madhe e shkatërruese se ai mund të vazhdojë të ndjekë penalisht një luftë që dënon kolektivisht një popullsi të pambrojtur, që dëmton gjithnjë e më shumë interesat e SHBA-së dhe perëndimore dhe që po dëmton sigurinë afatgjatë të Izraelit.

Biden nuk mund të vazhdojë të qëndrojë prapa apo të fshihet pas zyrtarëve të tij. Ai duhet të ndërhyjë personalisht dhe të vendosë një kufi. Ajo që nevojitet nga Shtëpia e Bardhë është më pak një sjellje dashamirëse prej xhaxhai, më pak Xho sentimental dhe më shumë një kryetar kokëfortë familjeje dhe komandant i përgjithshëm superfuqish.

Biden duhet të ndalojë së përgjëruari dhe përulur, të tregojë kostot konkrete të këtij kursi të pamatur (përfshirë sanksionet e parashtruara nga SHBA) dhe të flasë drejtpërdrejt, siç bëri në tetor, me izraelitët dhe shumicën anti-Netanyahu, anti-ekstremiste. Zëvendësuesit e mundshëm të kryeministrit përfshijnë Yair Lapid dhe Benny Gantz. Biden duhet të bashkojë disa koka.

Netanyahu nuk është një person i përshtatshëm për të udhëhequr Izraelin në këtë krizë. Atij nuk i intereson se sa njerëz vdesin, për sa kohë që ai mbijeton. Duke armatosur kujtimin e viktimave të tetorit dhe duke vënë në rrezik pengjet e mbetura, ai po i tërheq izraelitët në një rrugë vdekjeprurëse mbi trupat e grumbulluar të popullit të Gazës./The Guardian - Syri.net