Vdekja ndjek udhëtimet e njerëzve të dëshpëruar për të arritur sigurinë përtej kufijve të militarizuar.

Nga Belén Fernandez- Kolumniste e Al Jazeera-s

Më 6 nëntor në qytetin e Tapachula-s në shtetin Chiapas të Meksikës, pak poshtë rrugës nga kufiri me Guatemalën, një grua e re u shtri me fytyrë përtokë në trotuar para një prej zyrave të COMAR-it, Komisionit Meksikan për Ndihmën e Refugjatëve. Në përgjithësi, "ndihma për refugjatët" nënkupton pengimin e lëvizjes drejt veriut të refugjatëve të dëshpëruar me urdhër të Shteteve të Bashkuara.

Më rastisi të kaloja pranë zyrës së COMAR-it në rrugën time për në varrezat komunale të Tapachula-s, ku në fillim të vitit kisha vizituar një varr masiv me mbetjet e paidentifikuara të refugjatëve që kishin humbur jetën në qytet. Ndërsa polici që qëndronte para zyrës ishte i zënë duke parë lart, unë u ndala për të pyetur kalimtarët se çfarë i kishte ndodhur gruas së shtrirë.

"Vuan nga presioni i lartë i gjakut," ishte përgjigja nga Yessica, një grua hondurase që mbante në krahë një foshnjë dukshëm të sëmurë, ndërsa katër fëmijë të tjerë vraponin në rrathë rreth saj. Yessica kishte mbërritur në Tapachula 10 ditë më parë pasi kishte udhëtuar me fëmijët e saj nga qyteti i Hondurasit i Telas përmes Guatemalës, ku, tha ajo, iu kishin grabitur gjithçka që kishin. Tani po flinin në rrugë duke u përpjekur të kuptonin se si të vazhdonin në veri. Duke shpjeguar pse kishte ikur nga Hondurasi, Yessica përmendi një motiv që zakonisht përmendet nga refugjatët e atij vendi: nivelet spektakolare të dhunës, të cilat u bënë edhe më të mëdha pas grushtit të shtetit të mbështetur nga SHBA në vitin 2009, kur u rritën vrasjet dhe femicidet. Megjithatë, Yessica kishte një arsye tjetër unike të tmerrshme pse duhej të shkonte në SHBA, që ishte se djali i saj ishte varrosur atje.

Djali kishte jetuar me të atin në Kansas City, Missouri, ku kishte vdekur, me sa duket nga mbytja, në vitin 2022, në moshën 13-vjeçare. Nëse ajo nuk mund të qante te varri i djalit të saj, më tha Yessica, ajo s'do të mundet kurrë të pranojë vdekjen e tij dhe të ecë përpara. Ndërsa më foli, dy nga vajzat e saj kontrolluan byzylykët e mi dhe foshnja në krahët e saj thithi tytën e një arme të vogël plastike gri.

Gruaja e shtrirë nuk lëvizi, por Yessica ishte zotuar ta ruante për momentin.

Përveç ndihmës për ta bërë Hondurasin një vend të vështirë për të qëndruar gjallë, SHBA-ja tani po e detyronte Yessica-n të rrezikonte jetën e saj dhe të fëmijëve të saj të mbetur, ndërsa endej në një regjim të militarizuar kufitar - me shpresën për të qarë siç duhet djalin e saj dhe për të vazhduar me jetën.

Sikur vdekja të mos mjaftonte, kufijtë mund të përkeqësojnë gjithçka.

Pak para se të nisesha për në Tapachula nga pseudobaza ime në fshatin Zipolite në shtetin fqinj të Oaxaca-s, djali i një elektricisti modest në fshat vdiq në Kaliforni në moshën 36-vjeçare. Riatdhesimi i trupit ishte një makth i gjatë burokratik që kushtonte 11,000 dollarë, më tha babai - d.m.th. më shumë para se sa fitojnë disa meksikanë në tre vjet. Kur trupi mbërriti më në fund, qirinjtë tradicionalë u ndaluan në përgjim për shkak të shqetësimit të familjes për efektet e nxehtësisë së shtuar në një kufomë të vdekur prej kohësh.

Pastaj, sigurisht, ka njerëz të panumërt që vdesin duke u përpjekur të kalojnë kufijtë. Shkretëtira Sonoran në kufirin SHBA-Meksikë është shndërruar në një varrezë për refugjatët dhe emigrantët e dëshpëruar, siç është bërë edhe shtrirja armiqësore e xhunglës e njohur si Darién Gap midis Kolumbisë dhe Panamasë – në vetvete një zgjatim i vërtetë i kufirit amerikan.

Në Tapachula, fola me një familje venezuelase prej 10 anëtarësh, e cila kohët e fundit kishte përshkuar Darien Gap dhe tha se kishte parë trupa, përfshirë edhe fëmijë dhe gra shtatzëna. Një nga anëtarët e familjes tha hapur: “Mund të them se të gjithë kemi shkelur mbi njerëz të vdekur.”

Më larg, Deti Mesdhe shërben si një varrezë detare për refugjatët që përpiqen të arrijnë një kontinent, qytetarët e të cilit janë kryesisht të lirë të kalojnë kufijtë sipas dëshirës. Që nga shtatori, më shumë se 2500 njerëz kishin vdekur ose ishin zhdukur këtë vit ndërsa ndiqnin rrugën mesdhetare për në Europë.

Por nuk ka limit për mënyrat se si kufijtë jo vetëm shkaktojnë, por edhe ndërlikojnë fenomenin më njerëzor të vdekjes. Kur gjyshja e mikut tim libanezo-palestinez, me origjinë nga Rripi i Gazës, vdiq disa vjet më parë në Jordani, familja natyrisht donte që ajo të varrosej në shtëpinë e saj në Gaza. Sipas shtetit të Izraelit, tha miku im, një ndërmarrje e tillë do të kërkonte një autopsi të kryer nga Izraeli për të përcaktuar nëse një palestinez i vdekur 90-vjeçar përbënte një kërcënim sigurie. Familja hoqi dorë nga plani.

Ndërkohë, në Tapachula, varri masiv i trupave të paidentifikuar mbetet i paprekur në cepin e pasmë të varrezave komunale. Kur rivizitova varrezat pas takimit tim me Yessica-n, rojet e varrezave më informuan se nuk ishte shtuar asnjë mbetje e re në varrin masiv – që nuk do të thotë se refugjatët nuk po vdesin më të paidentifikuar në Tapachula, por përkundrazi se ata po varrosen diku tjetër në qytet.

Nuk ka gjasa që anëtarët e familjes së atyre që janë varrosur në këtë copë toke të shkretë pranë kufirit meksikano-guatemalas të dinë ndonjëherë fatin e të dashurve të tyre. Yessica, nga ana tjetër, është e vendosur të arrijë matanë kufirit, ose të vdesë duke u përpjekur./AlJazzera-Syri.net