Autoritetet turke kanë prangosur nxitësin e doktrinës "Vendlindja Blu" të hënën (5 prill) në mëngjes.

Admirali në pension Cem Gürdeniz është arrestuar mëngjesin e sotëm me arsyetimin se ai ishte një nga 103 nënshkruesit e deklaratës së përbashkët për qeverinë, të cilën Erdogan e përshkroi si një komplot.

Lajmi u konfirmua, në një postim në twitter, nga gruaja e tij Rengin Gurdeniz, e cila deklaroi se policia bastisi shtëpinë e tyre pak para orës 6.30 të mëngjesit dhe arrestoi burrin e saj.

Admiralët po i kërkojnë qeverisë të mos prekë Traktatin e Montreux mbi Bosfor dhe Dardanele dhe të ndalojë çdo bisedë për shfuqizimin e tij.

Prokurori i Përgjithshëm i Ankarasë ka nisur një hetim zyrtar kundër autorëve të deklaratës, e cila u botua nën titullin "Deklarata e Montreux nga 103 Admiralë" në disa faqe në internet dhe media sociale të shtunën 3 Prill, duke e konsideruar atë një ndërhyrje në institucionet demokratike të vendit dhe vullnetin popullor.

Por çfarë do të thotë kjo lëvizje?

Pas ekonomisë, sondazheve dhe protestave masive kundër tij , Tajip Erdogan ka një tjetër front të brendshëm të hapur.

Më shumë se njëqind (103) admiralë turq në pension nënshkruan një letër të hapur duke denoncuar islamizimin e Forcave të Armatosura Turke . 

Ata gjithashtu shprehën shqetësime në lidhje me të ardhmen e Traktatit të Montreux. 

Është traktati që përcakton statusin e Bosforit dhe Dardaneleve dhe garanton lundrimin falastë anijeve civile në kohë paqeje. 

Traktati i Montreux gjithashtu lejon kalimin e anijeve luftarake nga vendet e Detit të Zi, me njoftim shtatë ditë përpara, ndërsa kufizon kalimin e anijeve luftarake që nuk i përkasin vendeve të Detit të Zi.

Presidenti turk kishte deklaruar se Turqia nuk po përfitonte nga kalimi i lirë i anijeve tregtare në Bosfor për shkak të Traktatit të Montreux dhe se situata aktuale duhej të ndryshonte. 

Si një alternativë, ai propozon hapjen e Kanalit të Stambollit. 

Regjimi i Erdogan ishte veçanërisht i mërzitur nga ndërhyrja e admiralëve, madje duke nënkuptuar një përpjekje grushti shteti.

Realiteti është se në Turqinë e sotme vështirë se mund të imagjinohet se këta 103 admiralë nuk gëzojnë asnjë lloj mbështetjeje dhe lëvizin vetë. 

Presidenti turk ndihet i bllokuar dhe i izoluar gjithsesi, me qëndrimin e Joe Biden që i rrit ankthin .

 Erdogan thirri një takim urgjent kabineti në Pallatin Presidencial në Ankara, si dhe një takim të Komitetit Qendror të Partisë në Drejtësi dhe Zhvillim, me njoftimin e Admiralëve si temën e vetme të diskutimit.

Tërheqja e mundshme nga Traktati i Montreux ka të bëjë edhe me Greqinë, pasi është ajo që përcakton regjimin ushtarak të Lemnos dhe Samothrace.

 Për më tepër, ajo është pjesë e Traktatit të Lozanës, i cili nga ana e tij përcakton statusin e ishujve tanë Lesvos, Chios, Samos dhe Ikaria.

Reagimet ndaj njoftimit ishin të ashpra. 

Kryetari i parlamentit turk Mustafa Sentop tha se "këta pensionistë, të cilët nuk i kemi parë për vite me radhë , po krijojnë kaos në Turqi me axhendat e tyre". 

Ministri i Brendshëm Suleiman Soilou gjithashtu ndërhyri. "Qeveria gjithmonë kujton ata që janë besnikë ndaj demokracisë . Këta admiralë nuk duhet të përdorin gradën dhe uniformën e tyre si një mjet presioni për të promovuar retorikën e tyre ".

 Aleati i qeverisë së Erdogan, Devlet Bahceli tha: Të gjitha të drejtat e tyre të pensionit duhet të merren prej tyre dhe pensioni i tyre duhet të pritet. Nevojitet një hetim i shumanshëm gjyqësor dhe administrativ për komunikimin. Çështja ka të bëjë me atdheun, demokracinë, vullnetin popullor. Kostoja e kompromisit dhe vonesës do të jetë e madhe ".