Kërkimi i NASA-s tregon se Jakobshavn Glacier, e cila ka qenë një nga akullnajat që kanë shkrirë më shpejt në Grenlandë për 20 vitet e fundit, ka bërë një kthim të pa pritur.

Jakobshavn tani po shkrin më ngadalë, dhe përparon kah oqeani në vend që të tërhiqet më larg në brendësi. Akullnaja ende po shton rritjen e nivelit botëror të ujit të detit dhe vazhdon të humbasë më shumë akull në oqean se sa fiton nga grumbullimi i dëborës por me një ritëm më të ngadaltë.

Sipas studiuesve kjo akullnajë po shkrin më ngadalë, sepse një rrymë oqeanike e cila vazhdimisht sillte temperatura të larta në det u ftoh jo pak në vitin 2016.

Temperaturat e ujit në afërsi të akullnajës tani janë më të ftohta sesa kanë qenë në vitin 1980.

Shkencëtarët po kryejnë monitorime të vazhdueshme për të kuptuar si ndikojnë temperaturat e oqeaneve në gjelbërimin e Grenlandës.

Jakobshavn Glacier, në anën qendrore perëndimore të Grenlandës, ka qenë një nga kontribuesit më të mëdhenj të ishullit në rritjen e nivelit të detit, por sot ka humbur dukshëm masa detare për shkak të ngadalësimit të shkrirjes së saj.

Studiuesit dyshojnë se uji i ftohtë është vënë në lëvizje nga një model klimatik i quajtur Oqeani i Atlantikut të Veriut (NAO), i cili nxit Oqeanin Atlantik verior të kalojë ngadalë nga temperaturat e ngrohta në të ftohta çdo pesë deri në 20 vjet.

Temperatura e ujit dhe moti

Jakobshavn, që ndodhet në brigjet perëndimore të Grenlandës, zhduk rreth 7 përqind sasisë së akullit në ishull. Për shkak të madhësisë dhe rëndësisë së saj për rritjen e nivelit të detit, shkencëtarët nga NASA dhe institucionet e tjera e kanë vëzhguar atë për shumë vite.

Kjo akullnajë ka humbur aq shumë akull në mes të vitit 2003 dhe 2016, saqë trashësia e tij, nga lart poshtë, u tkurr nga 500 metra (152 metra) duke qenë se edhe u coptua në disa copa akulli dhe kjo dukuri përshpejton procesin e shkrirjes.

Po pikërisht atëherë studiuesit zbuluan gjithashtu se temperaturat e ujit pësuan disa rritje që nuk ishin parë që prej vitit të hershëm 1980.

"Zbulimi i origjinës së ujërave të ftohta përballë Jakobshavn ishte një sfidë", shpjegoi Ian Fenty i JPL, një bashkë autor i studimit. "Ka vëzhgime të mjaftueshme për të parë ftohjen, por jo të mjaftueshme për të kuptuar se nga ka ardhur."

Duke përdorur një model oqeanik të quajtur Vlerësimi i Qarkullimit dhe Klimës së Oqeanit (ECCO) për të ndihmuar në mbushjen e boshllëqeve, ekipi gjurmonte ujin e ftohtë në rrjedhën e sipërme (në drejtim të jugut) drejt një rryme që mban ujë rreth majës jugore të Grenlandës dhe veriut përgjatë bregdetin e saj perëndimor.

Në 2016, uji në këtë rrymë u ftoh me më shumë se 2.7 gradë Fahrenheit (1.5 gradë Celsius).

Edhe pse dimrat e fundit ishin relativisht të butë në vetë Grenlandën, ata ishin shumë më të ftohtë se zakonisht mbi Oqeanin Atlantik të Veriut.

Moti i ftohtë përkonte me kalimin në modelin e klimës së NAO. Nën ndikimin e këtij ndryshimi, Oqeani Atlantik në afërsi të Grenlandës ftohet me rreth 0.5 gradë celsius (1 shkallë Celsius) midis 2013 dhe 2016. Këto kushte përgjithësisht më të freskëta vendosën skenën për freskinë e shpejtë të kësaj akullnaje.

Ekipi dyshon se si ftohja e përhapur e Atlantikut dhe ftohja dramatike e ujërave që arritën në akullnajë u nxitën nga zhvendosja në NAO (ndryshimi i presionit atmosferik periodik në det) . Nëse është kështu, ftohja është e përkohshme dhe ujërat e ngrohta do të ri kthehen kur NAO të kalojë në një fazë të ngrohtë përsëri.

Marrë nga: nasa.gov- Përgatiti F.H, SYRI.net