Ujëvarat janë një nga gjërat më madhështore në planet: një shfaqje e bukur e mrekullueshme e ujit dhe e fizikës. Por nga vijnë këto shfaqje të mrekullueshme të natyrës?

Sipas studimeve ujëvarat formohen nga forca të jashtme, të tilla si tërmetet, rrëshqitjet e tokës ose lëvizjet në nivelin e detit që ndryshojnë shumë dhe pengojnë peizazhet dhe shtretërit e lumenjve.

Por rezulton se një forcë e brendshme gjithashtu mund të jetë përgjegjëse.

Një studim i ri nga hulumtuesit në ‘Caltech’ propozon një hipotezë radikale rreth asaj se si këto ujëvara magjepsëse formohen: ujëvarat vetëkrijohen.

Një nga arsyet pse formimi i ujëvarave ka qenë një mister prej shumë kohësh, sipas studiuesve, është për shkak se ato evoluojnë gjatë kohës gjeologjike.

Kjo i ka bërë ato të vështira për t’u studiuar, duke qenë se mendimi i përhershëm ka qenë se ujëvarat shkaktohen nga faktorë të jashtëm.

Por vetëm për shkak se evolucioni i ujëvarë është një fenomen i vështirë për të studiuar, nuk do të thotë se është e pamundur t’i kuptosh ato.

"Ne propozojmë që ujërat mund të formohen vetvetiu," shpjegojnë autorët.

"Që do të thotë se ujëvarat mund të formohen përmes reagimeve të brendshme midis rrjedhës së ujit, transportit të sedimenteve dhe prerjes së pemëve”.

Për të provuar idenë e tyre, studiuesit ndërtuan një mini-lumë brenda laboratorit të tyre: një mur me gjatësi prej 7.3 metrash, ata vendosën guralecë të vegjël në zhavorr për të krijuar një sediment natyror shkëmbor dhe më pas vendosi një shkarkesë të vazhdueshme të ujit duke krijuar të ngjashme me atë në natyrë.

Brenda pak orësh, rrjedha e vazhdueshme e ujit dhe e shkëmbit filloi të shkatërronte shtratin e shtresës së butë, dhe jo në mënyrë të barabartë.

"Përgjatë shtratit të lumit, ndryshimet në erozion krijuan përsëritjen e kreshtave konveksore dhe depove konkave, të cilat u rritën në amplitudë për të formuar hapa ciklike", shkruan ekipi.

Natyrisht, një simulim prej 7 metrash në një laborator nuk është domosdoshmërisht një provë se ujëvarat e jetës reale në botë kanë krijuar rrugën e tyre në të njëjtën mënyrë por mjafton të sugjerojmë se është e mundur.

Marrë nga: sciencealert.com- Përgatiti F.H, SYRI.net