Dhjetra libra unikë rusë me një vlerë totale që tejkalon 2.6 milionë dollarë, përfshirë disa vepra të poetit Aleksandër Pushkin, janë vjedhur nga bibliotekat në të gjithë Europën që nga fillimi i konfliktit në Ukrainë në vitin 2022, raportoi të mërkurën New York Times.

Një nga vjedhjet e para thuhet se ka ndodhur në prill të vitit 2022 në bibliotekën e Universitetit të Tartu në Estoni. Dy burra që u prezantuan si studiues ukrainas morën disa vëllime të shekullit të 19-të që përmbanin shkrimet e Pushkinit (1799-1837) dhe Nikolai Gogolit (1809-1852).

Katër muaj më vonë, një inventar vjetor rutinë në bibliotekë zbuloi se tetë libra që të njëjtët burra kishin konsultuar ishin zhdukur. Ato ishin zëvendësuar me kopje të një cilësie aq të lartë saqë vetëm ekspertët mund ta bënin dallimin, vuri në dukje NYT.

Incidente të ngjashme që përfshijnë libra të rrallë rusë me vlerë dhjetëra deri në qindra mijëra dollarë janë raportuar në bibliotekat kryesore në të gjithë Europën, duke përfshirë Bibliotekën Kombëtare të Letonisë, Bibliotekën Shtetërore të Berlinit, Bibliotekën Kombëtare të Finlandës dhe Bibliotekën Kombëtare të Francës. Biblioteka e Universitetit të Varshavës ishte më e goditura, me 78 libra të pagjetur, sipas Europolit.

Në shumicën e rasteve, ato u zëvendësuan me imitime të cilësisë së lartë që imitonin madje edhe përkeqësimin e moshës së origjinaleve, duke sugjeruar një operacion të sofistikuar.

Bibliotekat janë objektiva të lehta pasi ato shpesh janë të pafinancuara dhe u mungon siguria, tha për NYT Pierre-Yves Guillemet, një tregtar në Londër i specializuar për librat e rrallë rusë.

"Është e lehtë të marrësh librat, është e lehtë të dish se cilët libra duhet të marrësh dhe është e lehtë të dish vlerën," shpjegoi ai.

Sanksionet perëndimore i ndalojnë tregtarët e BE-së që t'u shesin libra të rrallë rusëve, duke nxitur operacione në hije të cilat janë të vështira për t'u gjurmuar, vuri në dukje gazeta. Megjithatë, librat e vjedhur rusë nuk ka gjasa të shfaqen në ankandet zyrtare perëndimore, sipas Guillemet.

Një njësi speciale e policisë franceze që lufton vjedhjet kulturore po mbikëqyr hetimin në Francë dhe po koordinohet në të gjithë Europën, dhe nëntë persona janë arrestuar në lidhje me vjedhjet, sipas Europolit. Autoritetet franceze thuhet se dyshojnë për një përpjekje të Rusisë për të riatdhesuar thesaret, tha NYT.