Santiago de Cuba, 27 mars - Një turmë vërshon nëpër shkallët e një tregu të vogël shtetëror në periferi të Santiagos, qyteti të dytë më të madh të Kubës, duke djersitur dhe duke bërtitur, në përpjekje për të marrë një racion pulë një herë në muaj. Një thes me kofshë do të kushtojë 20 pesos - rreth një nikel me kursin e këmbimit të tregut të zi - por furia kalon në kaos pasi përhapet fjala se mund të mos ketë mjaft për të gjithë.

Se pastaj fiken dritat.

"Kështu është jeta këtu," tha Mauri Macias, një kuzhinier 39-vjeçar me dy fëmijë që foli me Reuters ndërsa priste radhën për të blerë ca mish pule të subvencionuar nga qeveria. "Jeton pa qenë në gjendje të bësh plane."

Episodi ndodhi të mërkurën e kaluar në Santiago, një vend ku në fillim të këtij muaji pati një proteste të rrallë publike dhe që ofron një pamje të qartë të vështirësive me të cilat përballet qeveria e Kubës: kur pushteti dështon, tensionet - madje edhe në zonat me simpati për Revolucionin komunist të Fidel Castros në 1959 - fillojnë të shtohen.

Reuters intervistoi shumë banorë dhe zyrtarë lokalë në lagjet Santiago de Cuba të Veguita del Galo, Jose Marti, Micro 9 dhe Abel Santamaria. Ata treguan për zhgënjimin e tyre për mungesën e ushqimit dhe ndërprerjet e energjisë elektrike, që ndonjëherë i kalon 10 orë në ditë.

"Të jetosh pa energji elektrike është primitive," tha Yoni Mena, një 34-vjeçare që ka një tezgë perimesh në Abel Santamaria, një lagje në kodër.

"Mushkonjat, vapa, ndonjëherë nuk ka as ujë. Njerëzve po u ikën truri dhe kjo sjell probleme të tjera, si dhuna."

Disa qindra protestues u mblodhën më 17 mars në parkun Carretera del Morro të Santiagos, duke kërkuar me thirrje "energji dhe ushqim", sipas rrëfimeve të vetë banorëve vendas.

Videot në mediat sociale treguan një grup më të vogël duke bërtitur "liri" ndërsa udhëheqësja lokale e Partisë Komuniste Beatriz Johnson po përgatitej të fliste me turmën nga një çati.

Si qeveria ashtu edhe vëzhguesit i karakterizuan protestat si kryesisht paqësore.

Qeveria kubane, dikur e rezervuar për të pranuar protestat, tani bën thirrje për dialog dhe ka lëvizur shpejt për t'iu përgjigjur ankesave në zonat ku ato janë ndezur.

Në Santiago de Kuba, zyrtarët lokalë dhe banorët thanë se qeveria ka filluar të shpërndajë racione të subvencionuara, duke përfshirë pulën, orizin, sheqerin dhe qumështin.

Furnizimi me energji elektrike gjithashtu u bë shumë më i rregullt në javën pas protestave, sipas banorëve dhe vëzhgimeve të Reuters.

"Ne jemi të vetëdijshëm se (mungesa) e energjisë elektrike jep shkëndijë për çdo protestë," tha Ministri i Energjisë dhe Minierave Vicente de la O'Levy javën e kaluar.

Presidenti kuban Miguel Diaz-Canel vizitoi Santiagon të enjten. Presidenti fajëson Shtetet e Bashkuara dhe "mediat kapitaliste" për nxitjen e protestave dhe thotë se qeveria e tij është e gatshme të ketë dialog me qytetarët e mërzitur.

Reuters, që nuk pa ndonjë protestë ndërsa ishte në Santiago në ditët pas tubimeve të 17 marsit, kërkoi një intervistë me zyrtarët e Partisë Komuniste për të diskutuar demonstratat e mëparshme, por nuk mori asnjë përgjigje.

DJEPI I REVOLUCIONIT

Santiago, një vend i Karaibeve rreth 870 kilometra në jug dhe në lindje të kryeqytetit Havanës me rrugë të prishura, e quan veten "djepi" i Revolucionit Kuban.

Ish-kazermat ushtarake Moncada në qendër të qytetit ishin vendi i betejës së parë të revolucionit në vitin 1953. Vetë Kastro, i cili sundoi ishullin për gati pesë dekada, dikur jetonte në një shtëpi prej druri me pamje nga gjiri. Ai është varrosur këtu, guri i varrit të tij të shënuar thjesht "Fidel".

Qyteti, si Kuba, ka kaluar në kohë të vështira që nga pandemia COVID-19.

Turizmi – dikur burimi kryesor i valutës së huaj – është pakësuar nga vizitorët e mundshëm të shtyrë nga mungesa e infrastrukturës, rregullat e vizave të SHBA-së dhe lajmet e problemeve ekonomike dhe trazirave.

Një embargo e gjatë tregtare e SHBA-së dhe sanksionet e lidhura me të, si dhe një ekonomi joefikase e drejtuar nga shteti, kanë çuar në mungesa të ushqimit, karburantit dhe ilaçeve, ndërsa termocentralet e vjetëruara të Kubës nuk mund të plotësojnë kërkesën.

Në vazhdën e protestave të 17 marsit, 38 persona u arrestuan në mbarë vendin, duke përfshirë disa në Santiago, sipas Prisoners Defenders me qendër në Spanjë. Autoritetet kubane kanë thënë se disa protestues kanë kryer krime që variojnë që nga mosbindja publike deri te vandalizmi, por nuk kanë dhënë informacion mbi ndalimet.

Një kamion qeveritar që transportonte trupa të Ministrisë së Brendshme të "beretave të zeza" - ndonjëherë të punësuar për të shpërndarë protestuesit - u parkua të mërkurën dhe të enjten mbrëma në vendin e protestës më të madhe të 17 marsit, pranë një selie vendore të Partisë Komuniste në Veguita del Galo.