Ballkani rrezikohet të shpërthejë nëse NATO nuk ndërmerr veprime urgjente për t’i dhënë fund agresionit rus dhe serb në Kosovë

Duke pasur parasysh tensionet në rritje, qëllimi strategjik kryesor i Vladimir Putin është tashmë i qartë: të shpërbëjë NATO-n dhe të ekspozojë pikat e dobëta të aleancës. Meqenëse Rusia ka pësuar pengesa në Ukrainë, kërcënimi i menjëhershëm për anëtarët e NATO-s si Polonia dhe shtetet baltike mund të reduktohet disi. Por krahu më i dobët i NATO-s qëndron në Ballkan, i cili përfaqëson një objektiv të favorshëm për ambiciet e Rusisë.

Kjo javë pa një nga konfrontimet më të këqija që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës nga Serbia në vitin 2008. Dhjetra serbë të armatosur rëndë sulmuan policinë në veri të Kosovës dhe u barrikaduan në një kishë ortodokse. Udhëheqja e Kosovës në mënyrë të kuptueshme e cilësoi incidentin si një sulm terrorist. Presidenti serb Aleksandar Vuçiq mohoi çdo përfshirje dhe iu ankua ambasadorit rus në Serbi se kryeministri i Kosovës Albin Kurti po kryente “spastrim brutal etnik” me mbështetjen e Perëndimit.

Për Moskën, ky përshkallëzim është një ëndërr e realizuar. Serbia dhe Rusia kanë përgatitur serbët me muaj të tërë për përshkallëzim në Kosovë dhe për të nxitur tensionet në Ballkan për të larguar Perëndimin nga lufta e tij në Ukrainë. Ata kanë vërshuar hapësirën informative me propagandë duke përsëritur pretendimin e vjetër se Kosova i përket Serbisë – një botim propagandistik pretendonte se Mbretëria e Bashkuar po përgatitej për luftë atje. Siç e di kushdo që është i njohur me historinë e Ballkanit, një retorikë e tillë ka ndezur më parë dhunë etnike në rajon.

Rusia e kapitalizoi shpejt incidentin: një zëdhënës rus deklaroi se “presioni shtesë perëndimor” po e çonte “të gjithë rajonin e Ballkanit në një greminë të rrezikshme”. Putini e di se nuk ka nevojë të dërgojë forca në Ballkan – ai mund të destabilizojë rajonin përmes luftës hibride dhe të rivendosë Rusinë si ndërmjetësuesin e vetëm të besueshëm të konfliktit atje. Ky plan arrin tre qëllime: shpërqendrimin e Perëndimit nga Ukraina, forcimin e pozitës së Moskës në rajon dhe dhënien e levave të Putinit mbi fuqitë perëndimore nëse duan të parandalojnë përshkallëzimin e konfliktit në rajon.

Përfiton edhe Serbia. Vuçiq fillimisht u përshkallëzua dhe më pas u de-përshkallëzuar në Kosovë duke e pozicionuar veten si një shtyllë stabiliteti dhe duke e përdorur këtë si një mjet për të ushtruar presion ndaj Perëndimit. Qëllimi përfundimtar i Vuçiqit është të qëndrojë në pushtet dhe kriza e Kosovës po e ndihmon atë të largojë vëmendjen nga problemet e tij të brendshme dhe të rrisë mbështetjen për zgjedhjet e ardhshme.

Të premten, Shtëpia e Bardhë ndërmori hapin e paprecedentë të paralajmërimit publik për një “dislokim të madh ushtarak serb përgjatë kufirit me Kosovën”. Sado e rrezikshme të jetë kjo, Vuçiq e di se nuk ka nevojë të dërgojë ushtri. Në vend të kësaj, ai mund të përdorë librin e lojërave të Putinit dhe të dërgojë “burra të vegjël të gjelbër” ushtarë pa shenja për të minuar Kosovën dhe për të krijuar një mohim të besueshëm. Ndoshta kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur tashmë.

NATO ka thënë se do të rrisë praninë e trupave të saj në Kosovë – Ministria e Mbrojtjes e Britanisë i ka dhënë NATO-s komandën e një batalioni të ushtrisë për të ofruar mbështetje – por ajo duhet të bëjë më shumë, dhe shpejt, për të frenuar dhunën dhe për të penguar Rusinë dhe Serbinë. Është edhe më urgjente që NATO të intensifikojë punën e saj informative brenda dhe jashtë vendit. Një krizë tjetër e Kosovës mund të përhapet lehtësisht në Maqedoninë e Veriut, një vend anëtar i NATO-s, dhe do të kishte implikime të rëndësishme për mbrojtjen evropiane në një kohë kur Shtetet e Bashkuara janë të hutuara nga zgjedhjet e tyre të ardhshme. Ky është një moment i rrezikshëm, por për të cilin pak njerëz flasin.

Tre dekada pas rënies së përgjakshme të Jugosllavisë, tensionet etnike në Ballkan nuk janë zhdukur kurrë. Pavarësisht epërsisë së përgjithshme ushtarake të NATO-s, ajo ka një dorë të dobët në Ballkan dhe Rusia vazhdon ta manovrojë atë atje. Është koha që NATO të rrisë praninë e saj në rajon dhe ta vendos Rusinë në mbrojtje./Telegraph