Londër - Shqetësimet po shtohen pasi Rusia nuk do që ta zgjasë një marrëveshje të ndërmjetësuar nga Organizata e Kombeve të Bashkuara e cila lejon që drithërat të dalin nga Ukraina për në ato pjesë të botës që po luftojnë me urinë, se anijet nuk do të shkojnë më në portet e vendit të shkatërruar nga lufta në Detin e Zi dhe eksportet e ushqimit po pakësohen.

Turqia dhe OKB-ja e negociuan marrëveshjen verën e kaluar për të lehtësuar krizën globale të ushqimit, së bashku me një marrëveshje të veçantë me Rusinë për të lehtësuar dërgesat e ushqimit dhe të plehrave kimike të saj. Moska këmbëngul se është ende duke u përballur me pengesa, megjithëse të dhënat tregojnë se ajo ka eksportuar sasi rekord gruri.

Zyrtarët rusë thonë në mënyrë të përsëritur se nuk ka asnjë bazë për zgjatjen e Iniciativës së Drithit të Detit të Zi, e cila është gati për rinovimin e saj të katërt të hënën. Është diçka për të cilën ata kanë kërcënuar edhe më parë – më pas dy herë e kanë vazhduar marrëveshjen për dy muaj në vend të katër muajve të përshkruar në marrëveshje.

OKB-ja dhe të tjerët po përpiqen të mbajnë të paprekur marrëveshjen e brishtë, me Ukrainën dhe Rusinë, të dyja furnizuese kryesore të grurit, elbit, vajit vegjetal dhe produkteve të tjera ushqimore ku mbështeten vendet në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe pjesë të Azisë. Ajo i ka lejuar Ukrainës të dërgojë 32.8 milionë tonë metrikë (36.2 milionë ton) grurë, më shumë se gjysma e saj në vendet në zhvillim.

Marrëveshja ka ndihmuar në uljen e çmimeve globale të mallrave ushqimore si gruri, pasi ato u rritën në nivele rekord pas pushtimit vitin e kaluar, por ky lehtësim nuk ka arritur në tavolina.

Dalja e Rusisë do të ndërpresë një burim për ndihmën e Programit Botëror të Ushqimit për vendet në rrezik të urisë, duke përfshirë Somalinë, Etiopinë dhe Afganistanin, dhe problemet e sigurisë ushqimore në vendet e cenueshme që luftojnë me konfliktin, krizën ekonomike dhe thatësirën.

"Rusia ka shumë vullnet të mirë publik për të vazhduar këtë marrëveshje," tha Joseph Glauber, studiues i lartë në Institutin Ndërkombëtar të Kërkimit të Politikave Ushqimore. “Do të kishte një kosto për t'u paguar për sa i përket perceptimit publik dhe vullnetit të mirë global, mendoj, për sa i përket Rusisë” nëse marrëveshja nuk zgjatet.”

Sasia e grurit që largohet nga Ukraina tashmë ka rënë, me Rusinë e akuzuar për ngadalësimin e inspektimeve të përbashkëta të anijeve nga zyrtarët rusë, ukrainas, OKB dhe turq dhe duke refuzuar të lejojë më shumë anije t'i bashkohen nismës.

Inspektimet mesatare ditore – që synojnë të sigurojnë që anijet të mbajnë vetëm ushqime dhe jo armë që mund të ndihmojnë secilën palë – kanë rënë.