Dëshmi të reja të programit të balonave të spiunazhit të Kinës - duke përfshirë fluturimet mbi Japoni dhe Tajvan - janë zbuluar nga BBC Panorama.

Japonia ka konfirmuar se balona kanë fluturuar mbi territorin e saj dhe ka thënë se është e gatshme t'i rrëzojë ato në të ardhmen.

Kina nuk i ka trajtuar drejtpërdrejt provat e paraqitura nga BBC.

Marrëdhëniet SHBA-Kinë u trazuan në fillim të këtij viti, kur një tullumbace e supozuar spiune kineze u rrëzua në brigjet e SHBA.

Kina pretendoi se balona e parë mbi veri-perëndim të SHBA-së në fund të janarit ishte një aeroplan civil, i përdorur për kërkime shkencore si meteorologjia - dhe se ishte një ngjarje e paqëllimshme dhe e izoluar.

John Culver, një ish-analist i Azisë Lindore për CIA-n, i tha Panorama-s se kjo "kishte qenë jo vetëm një herë, por një përpjekje e vazhdueshme që daton të paktën pesë vjet më parë". Ai tha se balonat kineze ishin "projektuar posaçërisht për këto misione me rreze të gjatë" dhe disa "me sa duket kishin qarkulluar rreth globit".

Duke punuar me Synthetaic, një kompani e inteligjencës artificiale e cila analizoi sasi të mëdha të dhënash të kapura nga satelitët, BBC ka gjetur imazhe të shumta të balonave që kalojnë Azinë Lindore.

Themeluesi i kompanisë, Corey Jaskolski, gjeti prova të një tullumbace që kalonte Japoninë veriore në fillim të shtatorit 2021. Këto imazhe nuk janë publikuar më parë.

Zoti Jaskolski beson gjithashtu se provat tregojnë se ky balon është lëshuar nga thellësia e Kinës, në jug të Mongolisë. BBC nuk ka qenë në gjendje ta konfirmojë këtë.

Japonia është një aleat i ngushtë i SHBA-së dhe më shumë forca amerikane janë të stacionuara atje se në çdo vend tjetër të huaj.