Truri i burrave dhe grave funksionon ndryshe, kanë thënë shkencëtarët për herë të parë në një zbulim që tregon se seksi ka rëndësi në mënyrën se si njerëzit mendojnë dhe sillen.

Çështja nëse truri i mashkullit dhe i femrës është i ndryshëm ka qenë e diskutueshme, me disa akademikë që argumentojnë se është shoqëria – dhe jo biologjia – ajo që i jep formë divergjencave.

Nuk ka pasur kurrë ndonjë provë përfundimtare të ndryshimit në aktivitetin në trurin e burrave dhe grave, por Universiteti Stanford ka treguar se është e mundur të dallohen gjinitë bazuar në aktivitetin në zonat "hotspot".

Ato përfshijnë "rrjetin e modalitetit të parazgjedhur", një zonë e trurit që mendohet të jetë qendra neurologjike për "veten" dhe është e rëndësishme në introspeksionin dhe rikthimin e kujtimeve personale.

Sistemi limbik është gjithashtu i implikuar, i cili ndihmon në rregullimin e emocioneve, kujtesës dhe merret me stimulimin seksual, dhe striatumi, i cili është i rëndësishëm në formimin e zakoneve dhe kënaqësive.

Ekspertët thanë se ndryshimet e trurit mund të ndikojnë në mënyrën se si meshkujt dhe femrat e shohin veten, se si ndërveprojnë me njerëzit e tjerë dhe si kujtojnë përvojat e kaluara.

Dr. Vinod Menon, profesoreshë e psikiatrisë dhe shkencave të sjelljes në Stanford, tha: "Kjo është një dëshmi shumë e fortë se seksi është një përcaktues i fuqishëm i organizimit të trurit njerëzor".

"Gjetjet tona sugjerojnë se ndryshimet në modelet e aktivitetit të trurit në këto rajone kyçe të trurit kontribuojnë në variacionet specifike të seksit në funksionimin kognitiv."

Megjithatë, ajo shtoi se nevojiten kërkime të mëtejshme për të kuptuar plotësisht implikimet e gjetjeve.

Dihet mirë se kromozomet mashkullore dhe femërore lëshojnë në tru hormone specifike për seksin, veçanërisht në zhvillimin e hershëm, pubertetin dhe gjatë plakjes.

Ekzistojnë gjithashtu dallime të dukshme në mënyrën se si gratë dhe burrat paraqiten në botën reale.

Gratë priren të jenë më të mira në aftësinë për të lexuar dhe për të shkruar, dhe kanë memorie të mirë afatgjatë.

Nga ana tjetër, meshkujt duket se kanë vetëdije më të fortë vizuale dhe hapësinore dhe memorie më të mirë pune.

Megjithatë, shkencëtarët kanë luftuar për të dalluar këto ndryshime në aktivitetin nervor, me strukturat e trurit që duken të njëjta tek burrat dhe gratë.

Për hulumtimin, ekipi përdori "Inteligjencën artificiale të shpjegueshme" - një lloj mësimi kompjuterik i cili mund të analizojë sasi të mëdha të dhënash për të shpjeguar pse ndodh një efekt.

Modelit iu shfaqën skanime MRI të trurit që punonte dhe iu tha nëse po shikonte një grua apo një burrë. Me kalimin e kohës, rrjeti nervor filloi të dallonte dallimet delikate midis dy gjinive që u kishin munguar njerëzve.

Kur studiuesit testuan modelin në rreth 1500 skanime të trurit, modeli ishte në gjendje të tregonte nëse skanimi vinte nga një grua apo një burrë në më shumë se 90 për qind të rasteve.

Dr. Gina Rippon, profesoreshë emeritus e neuroimazhimit kognitiv në Qendrën e Trurit Aston dhe autore e The Gendered Brain, ka argumentuar se shoqëria është fajtore për dallimet e trurit tek burrat dhe gratë.

Duke komentuar studimin, ajo tha: "Çështja vërtet intriguese është se ato zona të trurit që dallojnë në mënyrë më të besueshme gjinitë janë pjesë kyçe e trurit social.

"Çështja kryesore është nëse këto dallime janë produkt i ndikimeve biologjike specifike për seksin, apo i përvojave gjinore që ndryshojnë trurin. Ose të dyja. A po shikojmë vërtet dallimet seksuale? Apo dallimet gjinore?

"Ose, duke pranuar se pothuajse të gjithë faktorët e formësimit të trurit janë produkte të ndërlidhura në mënyrë dinamike të ndikimeve të seksit dhe gjinisë, a po shikojmë atë që duhet të quhet dallime seksi/gjinie?

Ekspertët shpresojnë se gjetja e dallimeve midis trurit mashkullor dhe femëror mund të jetë vendimtare në trajtimin e kushteve neurologjike ose psikiatrike që prekin gratë dhe burrat ndryshe.

Për shembull, gratë kanë dy herë më shumë gjasa se burrat të përjetojnë depresion klinik, ndërsa burrat janë më të rrezikuar nga varësia nga droga dhe alkooli dhe disleksia. Zonat e trurit të zbuluara në studim shpesh lidhen me sëmundje neurologjike.

Dr. Menon shtoi "Një motivim kryesor për këtë studim është se seksi luan një rol vendimtar në zhvillimin e trurit të njeriut, në plakje dhe në shfaqjen e çrregullimeve psikiatrike dhe neurologjike".

"Identifikimi i dallimeve seksuale të qëndrueshme dhe të përsëritshme në trurin e të rriturve të shëndetshëm është një hap kritik drejt një kuptimi më të thellë të dobësive specifike të seksit në çrregullimet psikiatrike dhe neurologjike."

Studiuesit thanë se modeli i IA-së mund t'u përgjigjet pyetjeve të tjera të rëndësishme në lidhje me lidhjen e trurit, aftësinë njohëse ose sjelljen dhe do ta bëjë atë të disponueshëm publikisht për çdo studiues që ta përdorë.