Analizë e Politico.eu

GRANADA, Spanjë — Në një samit ku u mblodhën afër 50 liderë europianë, dhjetëra ndihmës dhe tufa gazetarësh përfundoi si një “dështim” kur të mbledhurit nuk arritën të ndërmerrnin ndonjë vendim të rëndësishëm për të zgjidhur konfliktet në pragun e Europës - ose çështje të tjera rajonale.

Ndërsa liderët u mblodhën rreth Volodymyr Zelenskyy të Ukrainës, i cili ishte në Granada për mbështetjen e Evropës mes shqetësimeve të SHBA-së për ndihmën ndaj Ukrainës, ata nuk arritën të bënin përparim në konfliktet e tjera në mungesë të ‘lojtarëve’ kryesorë. Shpresat e të pranishmëve në marrjen e hapave për zgjidhjen e krizës humanitare në Nagorno-Karabakh u shkatërruan kur si Ilham Aliyev i Azerbajxhanit ashtu edhe Rexhep Tajip Erdogan i Turqisë vendosën të anashkalojnë mbledhjen. Udhëheqësit shpresonin të organizonin takimin e parë midis Aliyev dhe Nikol Pashinyanit të Armenisë që kur Azerbajxhani nisi një ofensivë rrufe në Nagorno-Karabakh, duke shkaktuar një eksod prej 100,000 refugjatësh.

Azerbajxhani akuzoi Francën për njëanshmëri në negociata dhe në fund ra dakord të bisedonte, por vetëm nën kujdesin e BE-së në Bruksel, sipas ndihmësit presidencial të Aliyev, Hikmet Hajiyev, në mediat sociale. Përpjekjet për të zbutur tensionet mes Kosovës dhe Serbisë ishin po aq të kota. Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani refuzoi bisedimet me homologun e saj serb Aleksandar Vuçiç nëse nuk vendoseshin sanksione kundër Beogradit, pas një inkursioni serb në shtetin e saj.

Ndjenja e pafrytësisë së samitit informal arriti kulmin kur vendi pritës, Spanja, anuloi një konferencë shtypi të planifikuar në minutën e fundit, pika kryesore e pritur e samitit për rreth 700 gazetarë. Ai kishte për qëllim të përfshinte deklarata dhe të shënonte zyrtarisht dorëzimin e administrimit të Komunitetit Politik Evropian nga Spanja në Mbretërinë e Bashkuar. Mungesa e entuziazmit të liderëve për samitin ishte e dukshme që në fillim të ditës, kur shumë të ftuar nuk mund të shqetësoheshin të ndalonin dhe të ndanin disa mendime me masën e gazetarëve që prisnin. Giorgia Meloni e Italisë kaloi pranë, duke folur në telefonin e saj celular.

As kancelari gjerman Olaf Scholz dhe as ai i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak nuk folën për shtypin. Emmanuel Macron – ideja e të cilit ishte krijimi i Komunitetit Politik Evropian – nuk kishte asgjë për të thënë teksa shkonte për në takim. Gjatë një konference për shtyp afër fundit të ditës, presidenti francez tregoi një fytyrë të guximshme për ngjarjet e ditës. Përveç forcimit të bashkëpunimit për të luftuar krimin kibernetik midis 47 anëtarëve të EPC-së, ai përmendi bisedimet për Armeninë – të mbajtura në mungesë të antagonistit kryesor Azerbajxhani – si dëshmi e dobisë së takimit.

I pyetur në lidhje me mbështetjen e SHBA-së për Ukrainën, presidenti francez i quajti miliarda dollarë mbështetjen amerikane si një “plotësim të mrekullueshëm” të kontributit të BE-së, por paralajmëroi se “nuk mund të zëvendësojë mobilizimin tonë europian”. Por presidenti, i cili qëndronte pas idesë origjinale për EPC, mori më pak pyetje nga gazetarët se zakonisht përpara se të bashkohej me udhëheqësit e tjerë për një turne në mbrëmje në Alhambra. Presidenca spanjolle nuk pranoi të shpjegojë pse u anulua konferenca kryesore për shtyp. Sipas një diplomati të BE-së, ndërsa nuk kishte “çështje thelbësore”, nuk kishte pothuajse asnjë nevojë për deklarata për shtyp.

“Është një mini-OKB, është një treg ku liderët mund të merren me rrota,” tha diplomati, të cilit iu dha anonimiteti për të diskutuar hapur çështjen. Kur Macron nisi EPC-në në vazhdën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës në maj 2022, ambiciet e tij të larta ishin të krijonte “një hapësirë të re për bashkëpunim” dhe të kontribuonte për paqen dhe sigurinë, jo të ishte thjesht një Davos për liderët. Ndërsa pak përparim u bë në zgjidhjen e konflikteve, bisedimet u përqendruan te emigracioni, një temë e nxehtë për Rishi Sunak të MB-së, vendi i të cilit ka pak mundësi për të diskutuar këtë çështje me vendet evropiane që prej Brexit. Sipas Macron, një takim i dytë është mbajtur midis Sunak, Meloni dhe kryeministrit të Shqipërisë Edi Rama, me premtimet për të rritur bashkëpunimin për ndarjen e informacionit dhe operacionet antitrafik në vendet e tranzitit dhe ato të nisjes.