Përpjekja e shumëpritur e Ukrainës për të rimarrë territoret në lindje dhe jug të vendit, të pushtuara nga Rusia për 18 muajt e fundit, tani është në lëvizje të plotë.

Dhe një figurë kyçe në planifikimin dhe ekzekutimin e këtij operacioni është gjenerali Valery Zaluzhny, komandanti i përgjithshëm 49-vjeçar i Ukrainës, shkruajnë mediat e huaja.

Sipas tyre, ai është pak i njohur deri vonë, por popullariteti i tij tani rivalizon atë të presidentit Volodymyr Zelensky.

Siç shkruan BBC, gjenerali Zaluzhny, ose “Valera jonë” siç duan ta quajnë miqtë dhe shokët e vjetër të klasës, u emërua komandant i përgjithshëm i ushtrisë ukrainase në korrik të vitit 2021.

Ata që e njohin mirë thonë se emërimi, i shtyrë personalisht nga presidenti Zelensky, ishte një surprizë për gjeneralin dhe shumë të tjerë gjithashtu pasi promovimi i tij përfshinte ngjitjen e disa shkallëve në shkallët e karrierës.

Zaluzhny njihej tashmë si një komandant ambicioz dhe modern, por edhe një njeri jo modest që i pëlqente të bënte shaka me vartësit e tij.

Brenda shtatë muajve ai drejtoi mbrojtjen e Ukrainës kundër pushtimit në shkallë të plotë.

Ndryshe, që nga 26 shkurti i vitit 2022 ishte e qartë se trupat ruse po dështonin të “marrën Kievin për tri ditë”, gjë që fillimisht ishte dukur një rezultat i mundshëm.

Por realiteti mbeti i zymtë dhe autoritetet ukrainase po i bënin thirrje publikut të mos panikohej.

Trupat ruse po përparonin në veri, lindje dhe jug të Ukrainës dhe përbënin një kërcënim të konsiderueshëm për kryeqytetin.

Një ide që lundronte në mesin e zyrtarëve të lartë të Ukrainës ishte fillimi i hedhjes në erë të urave pranë Kievit mbi lumin e madh Dnipro, për të parandaluar kalimin e rusëve nga bregu i majtë lindor në bregun e djathtë perëndimor, ku, midis objekteve të tjera strategjike, ndodhej lagjja e qeverisë.

Ata i telefonuan gjeneralit Zaluzhny për të marrë mendimin e tij.

“Në asnjë rrethanë nuk duhet ta bëjmë këtë”, raportohet të jetë përgjigjur ai, në atë kohë i ulur në një bunker.

“Kjo do të jetë një tradhti e civilëve dhe ushtarakëve që mbeten në bregun lindor”.

BBC thotë se ka dëgjuar deklarata që përputhen nga dy burime të përfshira në episod që tregojnë se kjo është ajo që ka ndodhur.

Pas kësaj pasuan shumë vendime të tjera vendimtare dhe në fillim të prillit 2022, trupat ukrainase e shtynë ushtrinë ruse në veri dhe lindje të Kievit.

Sipas shkrimit të BBC, përcjell Telegrafi, i lindur në familjen e një ushtaraku sovjetik, Valery Zaluzhny dikur tha se ishte gjithmonë i përkushtuar të distancohej nga hierarkia e tepruar e Ushtrisë Sovjetike.

Në kohën kur ai shkoi në shkollën ushtarake në mesin e viteve 1990 Ukraina ishte veçse një shtet i pavarur.

Ndërsa tekstet e tij shkollore në kolegjin ushtarak mund të kenë datuar që nga epoka sovjetike, ai mësoi për realitetin e luftës “nga dora e parë”.

Në vitin 2014 ai u emërua zëvendës komandant në një zonë të Ukrainës lindore ku po fillonte konflikti me separatistët, të mbështetur nga ushtria ruse.

Dhe kolegët kanë treguar se që nga fillimi i karrierës së tij ai ishte i prirur për të ndërtuar marrëdhënie besimi me vartësit e tij, si dhe për të deleguar vendime komanduese.

Ish ndihmësja e Zaluzhny-t, e cila ishte pranë tij në ditët e para të pushtimit rus, Lyudmyla Dolhonovska, i tha BBC-së se ai flinte shumë pak dhe mbante kontakte me stafin ushtarak në vijën e frontit.

“Ai fliste shumë në telefon me gjeneralët e tij, por bisedat ishin gjithmonë të përqendruara dhe të qeta”, tha ajo.

E analistët thonë se fleksibiliteti i treguar nga njësitë ukrainase me oficerë të rinj të aftë për të marrë vendime në fushën e betejës u dha atyre një avantazh të konsiderueshëm ndaj strukturave vendimmarrëse më të rënda të ushtrisë ruse.

Disa burime në ushtrinë ukrainase madje shkojnë aq larg sa thonë se janë komandantët vendimtarë në terren ata që janë kolektivisht përgjegjës për sukseset e Ukrainës, ndërsa gjeneral Zaluzhny duhet t’i atribuohet vetëm se u ka lënë atyre lirinë për të vepruar.

Ndërsa lufta filloi, Presidenti Zelensky luajti një rol kyç në ruajtjen e moralit të publikut ukrainas përmes fjalimeve të tij të natës.

Ai nxiti një imazh të qeverisjes së fortë ndërsa ushtronte presion ndaj partnerëve të huaj për mbështetje financiare dhe ushtarake.

Përqendrimi i Gjeneral Zaluzhny ishte në vendosjen e duhur të strategjisë ushtarake.

Pas përparimeve të suksesshme në fund të verës dhe në fillim të vjeshtës, trupat ukrainase çliruan pjesë të mëdha të territorit ukrainas në lindje dhe jug.

Komandanti i Përgjithshëm u bë hero kombëtar, pavarësisht se shihej rrallë në publik dhe aq më rrallë jepte intervista.

Emri i tij u bë sinonim i trimërisë dhe vendosmërisë, dhe reputacioni i tij solli edhe anekdota.

Vlerësimet e tij të popullaritetit u krahasuan madje edhe me atë të Zelensky dhe teoricienët e konspiracionit filluan të spekulojnë për një përçarje të mundshme mes tyre.

U fol për Zelensky që zëvendësoi Zaluzhny si shef ushtarak apo edhe për Zaluzhny që sfidonte udhëheqjen politike të presidentit.

Por deri më tani, asnjëra nuk ka ndodhur.

Një burim në administratën presidenciale i tha BBC-së se “Presidenti Zelensky thjesht nuk ka kohë për një xhelozi të tillë pasi ai është 102% i preokupuar me marrjen e mbështetjes ushtarake për Ukrainën nga partnerët e saj”.

Kështu, dy burrat duken mjaft të lumtur që e lënë njëri-tjetrin të merrej me punën e tyre.

Gjenerali Zaluzhny i tha revistës Time qershorin e kaluar se ai nuk u mërzit t’i shpjegonte Zelenskyt të gjitha detajet e vogla të strategjisë ushtarake.

“Ai nuk ka nevojë të kuptojë çështjet ushtarake më shumë se sa duhet të dijë për mjekësinë apo ndërtimin e urave”.

Ndërkohë analistët politikë dhe sociologët kanë thënë për BBC se popullariteti i Zaluzhny është i natyrshëm në situatën aktuale ku ukrainasit kanë nevojë për mënyra për të rritur moralin.

Ata nxjerrin në pah edhe ndjeshmërinë e tij njerëzore.

Në këtë drejtim tregohet se si ai një herë u shfaq në një dasmë të një ushtari që u detyrua të vononte ceremoninë sepse ishte dërguar në vijën e frontit në Bakhmut.

Përfundimisht, ushtarit iu dha një periudhë e shkurtër leje për të pasur mundësinë të martohej me të fejuarën e tij.

Dhe edhe në këtë rast, propaganda ruse tentoi të luante rolin e saj.

Ndërsa bisedat për një ofensivë të ardhshme ukrainase u intensifikuan, blogerët ushtarakë rusë filluan të qarkullojnë thashetheme në mes të majit se gjenerali Zaluzhny ishte plagosur rëndë apo edhe vrarë.

Kolonel Anatoly Shtefan, i cili është i afërt me gjeneralin Zaluzhny, tha se ndërsa drejtuesit kryesorë të Ukrainës talleshin me thashethemet – të cilat ata i përshkruanin si “maja e çmendurisë së propagandës ruse” – ishte e qartë se edhe ukrainasit kishin filluar të shqetësoheshin.

Andaj, në fillim të qershorit, Ministria e Mbrojtjes e Ukrainës publikoi disa foto të gjeneralit Zaluzhny duke marrë pjesë në një ceremoni ushtarake në Kiev.