Ekspertët bëjnë thirrje për monitorim të zgjeruar, masa parandaluese dhe taktika të reagimit të hershëm.
Një studim nga Suedia, i botuar së fundmi në The BMJ, sugjeron që individët e diagnostikuar me çrregullim obsesiv-kompulsiv (OCD) mund të përballen me një rrezik më të lartë të vdekshmërisë nga shkaqe natyrore dhe jonatyrore në krahasim me ata që nuk e kanë këtë çrregullim.
Studiuesit theksojnë se shumë nga shkaqet natyrore të vdekjes janë të parandalueshme, duke sugjeruar se duhet të zbatohen strategji më të mira mbikëqyrjeje, parandalimi dhe ndërhyrjeje të hershme për të reduktuar rrezikun e rezultateve fatale tek njerëzit me OCD.
OCD-ja është zakonisht një çrregullim psikiatrik afatgjatë që prek rreth 2% të popullsisë. Karakterizohet nga mendime, nxitje ose imazhe ndërhyrëse që shkaktojnë nivele të larta ankthi dhe ndjenja të tjera shqetësuese - të njohura si obsesione - që personi përpiqet t'i neutralizojë duke u përfshirë në sjellje ose rituale të përsëritura - të njohura si kompulsione.
OCD-ja lidhet gjithashtu me arritjet e dobëta akademike, perspektivat e dobëta të punës, çrregullimet e përdorimit të alkoolit dhe substancave dhe një rrezik në rritje të vdekjes.
Objektivat dhe metodologjia e kërkimit
Studimet e mëparshme mbi shkaqet specifike të vdekjes prej OCD-së janë fokusuar kryesisht në shkaqe jonatyrore (p.sh., vetëvrasja), por pak dihet për shkaqe specifike natyrore.
Për të mbushur këtë boshllëk të njohurive, studiuesit vendosën të vlerësojnë rrezikun e të gjitha shkaqeve dhe vdekjeve specifike te njerëzit me OCD krahasuar me njerëzit e paprekur nga popullata e përgjithshme dhe me vëllezërit e motrat e tyre të paprekur.
Duke përdorur të dhëna nga disa regjistra të popullsisë suedeze, ata identifikuan 61,378 njerëz me OCD dhe 613,780 individë pa OCD të përputhur (1:10) sipas gjinisë, vitit të lindjes dhe qarkut të vendbanimit, dhe një grup tjetër vëllezërish prej 34,085 personash me OCD dhe 47,874 pa OCD.
Mosha mesatare në diagnozën e OCD-së ishte 27 vjeç dhe grupet u monitoruan për një mesatare prej 8 vjetësh nga janari 1973 deri në dhjetor 2020.
Gjetjet mbi rreziqet e vdekshmërisë
Në përgjithësi, njerëzit me OCD kishin një shkallë më të lartë vdekjeje sesa individët e njëjtë pa OCD (8.1 kundrejt 5.1 për 1000 persona-në vit, respektivisht).
Pas përshtatjes për një sërë faktorësh potencialisht me ndikim, si viti i lindjes, gjinia, qarku, statusi i migrantit, arsimi dhe të ardhurat familjare, njerëzit me OCD kishin një rrezik 82% të rritur të vdekjes nga çdo shkak.
Rreziku i tepërt i vdekjes ishte më i lartë si për shkaqet natyrore (rreziku i rritur 31%) ashtu edhe për shkaqet e panatyrshme të vdekjes (një rrezik 3-fish i rritur).
Ndër shkaqet natyrore të vdekjes, njerëzit me OCD kishin rrezik të shtuar për shkak të sëmundjeve të sistemit të frymëmarrjes (73%), çrregullimeve mendore dhe të sjelljes (58%), sëmundjeve të sistemit gjenitourinar (55%), sëmundjeve endokrine, ushqimore dhe metabolike (47%), sëmundjet e sistemit të qarkullimit të gjakut (33%), sistemit nervor (21%) dhe sistemit të tretjes (20%).
Ndër shkaqet e panatyrshme, vetëvrasja tregoi rrezikun më të lartë të vdekjes (një rrezik gati pesëfish i rritur), i ndjekur nga aksidentet (një rrezik 92% i rritur).
Dallimet gjinore dhe kufizimet e studimit
Rreziku i vdekjes nga të gjitha shkaqet ishte i ngjashëm si te gratë ashtu edhe te burrat, megjithëse gratë me OCD kishin një rrezik relativ më të lartë të vdekjes për shkak të shkaqeve të panatyrshme sesa burrat me OCD, me gjasë për shkak të rrezikut më të ulët bazë midis grave në popullatën e përgjithshme, vërejtën studiuesit.
Nga ana tjetër, njerëzit me OCD kishin një rrezik 10% më të ulët të vdekjes për shkak të tumoreve (neoplazmave).
Ky është një studim vëzhgues, kështu që nuk mund të përcaktojë shkakun dhe studiuesit theksojnë se të dhënat e regjistrit përfshijnë vetëm diagnozat e bëra në kujdesin e specializuar. Është gjithashtu e paqartë nëse gjetjet përgjithësohen në mjedise të tjera me popullata, sisteme shëndetësore dhe praktika të ndryshme mjekësore.
Sidoqoftë, ky ishte një studim i madh i bazuar në të dhëna kombëtare me cilësi të lartë dhe rezultatet mbetën kryesisht të pandryshuara pas rregullimeve të mëtejshme për kushtet psikiatrike dhe faktorët familjarë, duke sugjeruar se ato i rezistojnë shqyrtimit.
Si të tillë, ata përfundojnë: "Sëmundjet jo të transmetueshme dhe shkaqet e jashtme të vdekjes, duke përfshirë vetëvrasjet dhe aksidentet, ishin kontribuuesit kryesorë në rrezikun e vdekshmërisë tek njerëzit me OCD. Strategjitë më të mira të mbikëqyrjes, parandalimit dhe ndërhyrjes së hershme duhet të zbatohen për të zvogëluar rrezikun e rezultateve fatale te njerëzit me OCD.
© SYRI.net
Shkencëtarët zbuluan se sa orë në ditë duhet të ulemi, të flemë, të qëndrojmë në këmbë dhe të ushtrohemi
Zemërimi mund të shkaktoj atak në zemër, studimi: Çfarë ndodh për 40 minuta
IKSHPK: Në Kosovë s’është regjistruar asnjë efekt anësor serioz nga përdorimi i vaksinave Astra Zeneca
Denonco
Merrni lajmet më të fundit nga SYRI.net në çdo moment dhe kudo që të jeni!
