Epoka e Mario Draghit si kryeministër i Italisë po i afrohet fundit ndërsa zgjedhjet mbahen në të gjithë vendin të dielën. Një koalicion i krahut të djathtë i udhëhequr nga Vëllezërit e Italisë së Giorgia Melonit është në rrugën e duhur për të dalë në krye, sipas sondazheve t, megjithëse ka pasur disa gabime në ditët e fundit të fushatës.
Një fitore e Melonit do të shënonte një ndryshim të mprehtë të drejtimit për Italinë, duke ngritur shqetësime në Bruksel dhe në kryeqytetet e BE-së, ndërsa blloku përballet me inflacionin në rritje, luftën në Ukrainë dhe kërcënimin e ndërprerjeve të energjisë elektrike këtë dimër.
Largimi i Draghit – i mbiquajtur Super Mario për rolin e tij kyç në zgjidhjen e krizës së eurozonës – i bën këto zgjedhje një moment kritik për Italinë dhe për Bashkimin Evropian.
Në rrezik është drejtimi i ardhshëm i ekonomisë së tretë më të madhe të BE-së, stabiliteti i eurozonës dhe debati midis vendeve anëtare të BE-së për gjithçka, nga siguria energjetike deri te dërgimi i armëve në Kiev.
Si funksionon?
Më 25 shtator italianët do të zgjedhin deputetë të rinj për të dy degët e Kuvendit, Dhomën e Deputetëve dhe Senatin. Vendvotimet do të jenë të hapura nga ora 7 e mëngjesit deri në orën 23:00 Grupi i deputetëve të rinj do të jetë më i vogël se dikur, pasi një reformë kushtetuese e vitit 2020 shkurtoi numrin e tyre nga 945 në 600.
Përafërsisht një e treta e deputetëve të rinj do të zgjidhen nëpërmjet një sistemi "parë-past-the-post", ndërsa pjesa tjetër do të zgjidhet në bazë të rezultateve të përgjithshme të partive. Ato parti që shënojnë nën 3 për qind përjashtohen automatikisht.
Treguesi i parë se kush do të fitojë do të vijë me një exit poll, që pritet të shpallet në orën 23:00 të së dielës. Kur të hënën të dalin rezultatet zyrtare, topi do të jetë në fushën e Presidentit të Republikës Sergio Mattarella, i cili në bazë të rezultatit të zgjedhjeve dhe përbërjes së parlamentit të ri, do të duhet të emërojë një kryeministër të ri.
Mattarella do të zgjedhë si kryeministër liderin që ka shanset më të mira për të fituar mbështetjen e parlamentit në një votëbesim. Mattarella ka gjithashtu fuqinë formale për të emëruar ministrat, megjithëse ai në përgjithësi i emëron ata me rekomandimin e kryeministrit të ri. Nëse nga votimi nuk del një shumicë e qartë, Mattarella do të jetë në gjendje të testojë koalicione të mundshme alternative.
Mund të duhen disa javë përpara se të zgjidhet forma përfundimtare e koalicionit dhe programi i tij për qeverinë. Deputetët e rinj do të qëndrojnë në detyrë për pesë vjet. Megjithatë zgjedhjet e parakohshme si kjo nuk janë të rralla në Itali.
Kush po kandidon?
Katër forcat kryesore politike në garë janë një koalicion i krahut të djathtë, një koalicion i qendrës së majtë dhe dy forca të pavarura.
Koalicioni i krahut të djathtë bashkon Vëllezërit e Italisë së Melonit , Ligën e Matteo Salvinit dhe Forza Italia të Silvio Berlusconit.
Partia e Melonit dikur ishte partneri i vogël i koalicionit të qendrës së djathtë. Në zgjedhjet e mëparshme kombëtare, në 2018, ajo mori rreth 4 për qind të votave. Por pas 10 vitesh në stolat e opozitës, Vëllezërit e Italisë janë më të fortë se kurrë. Ata krenohen si të vetmit që qëndrojnë jashtë të gjitha qeverive të koalicionit që drejtuan Italinë gjatë mandatit të mëparshëm – përfshirë atë të drejtuar nga Draghi.
Propozimet e ekstremit të djathtë të Melonit përfshijnë ndalimin e flukseve të migracionit me atë që ajo e quan një "bllokadë detare" në Mesdhe dhe mbrojtjen e kompanive italiane, për shembull duke shtrirë kontrollin e investimeve në vendet e tjera të BE-së..
Liga e Matteo Salvinit ka një program të ngjashëm dhe për këtë arsye ai ka humbur vazhdimisht votuesit nga Meloni. Ish-kryeministri Silvio Berlusconi, i cili është 85 vjeç, drejton qendrën e djathtë Forza Italia, e cila tani është partia më e vogël në aleancën e krahut të djathtë.
Partia kryesore e koalicionit të qendrës së majtë është Partia Demokratike e Enrico Lettës. Letta, i cili tashmë ka shërbyer si kryeministër i Italisë midis 2013 dhe 2014, po shtyn për një axhendë socialdemokrate dhe pro-BE, ndërsa mbështet planet reformuese të Draghit. Së fundmi ai mori miratimin e kancelarit gjerman Olaf Scholz. Koalicioni i qendrës së majtë përfshin gjithashtu parti të vogla si liberale, More Europe (+Europa), të Majtën Italiane (Sinistra Italiana), Të Gjelbrit dhe Angazhimin Qytetar (Impegno Civico), një lëvizje e vogël e themeluar nga ministri i jashtëm Luigi Di Maio pas largimit nga Lëvizja 5 Yje.
Lëvizja anti-establishment 5 Yjet e Giuseppe Conte po ecën e vetme dhe jo pjesë e një aleance. Conte, i cili ishte kryeministër i Italisë menjëherë përpara Draghit, po shtyn për një axhendë progresive që përfshin vendosjen e një paga minimale për orë dhe forcimin e masave të mirëqenies.
Në qendër të spektrit politik qëndron i ashtuquajturi "poli i tretë", një grup centrist i udhëhequr nga ish-kryeministri Matteo Renzi dhe eurodeputeti Carlo Calenda, i cili ishte ministër i industrisë dhe përfaqësuesi i përhershëm i Italisë në BE kur Renzi ishte në pushtet. Udhëheqësit liberalë të polit të tretë thonë se duan të vazhdojnë të punojnë në atë që ata e quajnë "agjenda e Draghi".
Kush mund të fitonte?
Koalicioni i krahut të djathtë është grupimi i preferuar për të marrë pushtetin, sipas sondazheve të publikuara në fillim të këtij muaji, përpara një ndërprerjeje të detyrueshme në sondazhet e synimit të votimit.
E djathta italiane mund të marrë deri në 45 për qind të votave, sipas Sondazhit të POLITICO'S . Meloni's Brothers of Italy do të ishte partia kryesore (25 përqind) ndërsa League dhe Forza Italia mund të shënonin përkatësisht 13 dhe 7 përqind. Nëse këto shifra konfirmohen, një qeveri e krahut të djathtë mund të llogarisë në një shumicë, me 250 ligjvënës në dhomën e deputetëve (nga 400) dhe 126 senatorë (nga 200).
Nëse e djathta italiane fiton dhe Vëllezërit e Italisë arrijnë rezultatin më të mirë, Meloni do të jetë kandidati i koalicionit për të qenë kryeministër, ashtu siç është vendosur në një marrëveshje parazgjedhore mes Vëllezërit të Italisë, Ligës dhe Forza Italia.
Partia Demokratike po anketon rreth 22 për qind. Nëse sondazhet janë të drejta, shansi i vetëm për të shkuar në pushtet do të ishte si pjesë e një aleance hipotetike të gjerë, duke shkuar përtej koalicionit aktual të qendrës së majtë.
Lëvizja 5 Yjet e Conte, e cila është veçanërisht e popullarizuar në jug, ishte 13 për qind përpara mbylljes së sondazheve, por analistët thonë se mund të performojë më mirë sesa pritej. Poli i tretë mund të marrë 7 për qind të votave.
Çfarë mendon Brukseli?
Disa zyrtarë të BE-së dhe vende anëtare janë të shqetësuar se Meloni do të bëhet kryeministri i ardhshëm i Italisë.
Nëse gjërat shkojnë në një "drejtim të vështirë" pas zgjedhjeve në Itali këtë të dielë, "ne i kemi mjetet", tha presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen të premten e kaluar, duke shkaktuar kritika nga politikanët italianë, të cilët e akuzuan atë për ndërhyrje në zgjedhjet e tyre në prag të votimit.
Gjatë fushatës, Meloni u përpoq të siguronte institucionet e BE-së dhe partnerët ndërkombëtarë se ajo nuk ishte një euroskeptike. Por pozicionet e saj proteksioniste dhe deklaratat e saj nga e kaluara sugjerojnë të kundërtën. "Ka gjithmonë frikën në mendjen e të gjithëve këtu se ne mund të shohim Melonin e vjetër kur ajo të zgjidhet," siç tha një diplomat i BE- së .
Meloni dëshiron të rihapë bisedimet me Brukselin për projektet e financuara nëpërmjet planit të rimëkëmbjes pas pandemisë së vendit, duke argumentuar se, me krizën aktuale të energjisë, prioritetet kanë ndryshuar. Paralelisht, ajo kundërshtoi një të ashtuquajtur "dekret konkurrence", një nga reformat kryesore të rënë dakord me Brukselin për të marrë ato fonde.
Meloni premtoi të ishte i kujdesshëm për shpenzimet publike, por disa vende anëtare janë të shqetësuara për ta mbajtur atë në tryezë në negociatat e ardhshme për të reformuar rregullat e shpenzimeve publike të BE-së.
A do të ndryshojë Roma mendjen për Rusinë?
Pozicioni i Italisë ndaj Rusisë u shfaq si një çështje kryesore vetëm disa orë para votimit. Pozicionet pro NATO-s dhe pro-ukrainas të Draghit ndahen nga Partia Demokratike dhe poli i tretë. Por partitë e tjera kanë qenë më të paqarta.
Partitë e krahut të djathtë kanë qenë tradicionalisht pranë presidentit rus Vladimir Putin. Por që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës në fillim të këtij viti, ata morën qëndrime të ndryshme.
Meloni e diferencoi veten nga Berlusconi dhe Salvini duke goditur pushtimin rus të Ukrainës dhe duke mbështetur sanksionet e BE-së kundër Moskës. Si Berlusconi ashtu edhe Salvini fillimisht e dënuan lëvizjen e Kremlinit, por gradualisht adoptuan një qasje më të butë ndaj Rusisë.
Salvini tha se vendet perëndimore duhet të rishqyrtojnë sanksionet kundër Rusisë, ndërsa, në fillim të kësaj jave, Berlusconi tha se Putin thjesht donte të zëvendësonte qeverinë e Volodymyr Zelenskyy me "njerëz të mirë". Conte kundërshtoi dërgimin e më shumë armëve në Ukrainë.
© SYRI.net
Rusia planifikon të afrojë raketat bërthamore në kufirin me NATO-n, Finlanda vendoset në alarm
Aksidentohet ministri izraelit i Sigurisë Kombëtare
Pse njerëzit në Austri po paguajnë më shumë taksa pavarësisht reformave federale?
Denonco
Merrni lajmet më të fundit nga SYRI.net në çdo moment dhe kudo që të jeni!
