Nga Ndriçim Kulla/

Sot, e gjithë Italia është në zi kombëtare. Sot në sheshin përpara “Duomo”-s në Milano ekrane gjigandë do të transmetojnë ceremoninë e varrimit të njërës prej figurave më mbizotëruese të dekadave të fundit, Silvio Berluskonit, të atij që në vetvete ëshë quajtur ndryshe edhe “autobiografia e një kombi”. Përtej ndarjeve që mund të sjellë ky vendim, përtej keq-dashjes apo qejf-mbetjes që të tilla figura mbartin përherë mbi vete, përtej “shenjtërimit të papërshtatshëm” që të majtët i atribuojnë gjithë kremtimit dhe vlerësimit të tij, duhet të jemi të ftohtë e të përmbajtur, pasi historia nuk shkruhet kurrë vetëm nga njëra forcë politike, as nga historianë të një brezi a gjenerate.

Mund të jetë e vërtetë se Berluskoni në periudha të caktuara kohe ka arritur edhe ta ndajë vendin e vet, por kauza e tij e anti-komunizmit të ripërsëritur në shumë fushata të Italisë moderne, ka treguar të ketë qenë jo vetëm e drejtë dhe simbol i personalitetit të tij politik, por edhe jehonë fuqie dhe mbështetje për shumë popuj e vënde si Shqipëria që e kanë vuajtur këtë gjëndje dhe kanë parë të ringjallen e të vijnë për vite të tëra në pushtet bijtë e etërve komunistë, që vetëm petkun kanë ndërruar, por jo lëkurën. Është kjo trashëgimia më e madhe politiko-kulturore ajo që duhet t’i mveshim një figure të tillë në përshtatje me historinë e Shqipërisë dhe zhvillimin e saj demokratik të dekadave të fundit, ku të mbështjellë me teoritë e nacionalizmit dhe progresizmit, vazhdojnë të ruajnë po atë duan dhe po atë mentalitet të etërve të vet.

Por jo vetëm. Berluskoni mund të ketë marrë me vdekjen e tij mjaft mistere nga jeta e vet e trazuar, mjaft etiketime të një “seksisti” e kushedi çfarë, por shumë të tjera e kanë përkufizuar si njeriun me diellin në xhep, si njeriun që ishte i dashuruar me jetën, që besonte në zot dhe që ishte shembulli emblematik i pozitivitetit milanez. Edhe në situatën më të keqe ai përpiqej të gjente një të mirë, ashtu siç nuk donte kurrë t’i poshtëronte apo ti tallte kundërshtarët, qoftë edhe në futbollin e Milanit të tij legjendar, por përkundrazi t’i trajtonte me respekt e me buzëqeshje, sidomos në rastet e fitoreve të mëdha.

I pyetur se si do të donte të mbahej mend, si “il cavaliere” apo “il presidente”, si biznesmen apo si politikan, ai u përgjigj lakonikisht: dua të mbahem mend si një njeri i mirë, që ka dashur të bëjë sa më mirë për italianët dhe Italinë. Kjo është një shenjë e karakterit që ai e ka përcjellë përherë dhe që në historinë shqiptare me urrejtje, marifete dhe goditje nën brez e nën rrogoz në skenën politike, për të asgjësuar jo vetëm kundërshtarin, por edhe një entitet të tërë politik si opozita, mbetet si testament. Por ka dhe më. Ata lot dhe ai mallëngjim prej burri shteti dhe njeriu të madh, që ai derdhi në tragjedinë e Otrantos, ku u mbytën aq shumë emigrantë të pafajshëm shqiptarë, janë një kambanë humanizmi dhe shprese që do të jehojë përherë në veshët e çdo shqiptari, sidomos sot kur gjithmonë e më shumë vihet re një valë egërsimi e përçmimi për ta.

E djathta evropiane e ka pasur e do ta ketë përherë lider të vet historik, por do të na pëlqente që ai të kujtohej veçanërisht për mbështetjen pa kushte dhe pa ndasi partiake që ai i ka bërë Shqipërisë në çdo situatë dhe skenë politike, me një zë të fuqishëm dhe argumentues, të dashur e karizmatik, ashtu siç dinte të ishte vetëm ai. Për të gjitha këto, shqiptarët dhe Shqipëria, përtej së majtës dhe së djathës, përtej gabimeve dhe jetës personale, duhet t’i jenë përjetësisht mirënjohës.