Në vitin 2020, 350 elefantë ngordhën në mënyrë misterioze në Botsvanë, me 35 të tjerë që ngordhën në rrethana të ngjashme në Zimbabve. Tani shkencëtarët mendojnë se mund të kenë gjetur arsyen.

Në maj dhe qershor të vitit 2020, ngordhja e 350 elefantëve në deltën Okavango të Botsvanës habiti ambientalistët dhe ndezi spekulime globale rreth asaj që e kishte shkaktuar atë. Elefantët e të gjitha moshave dhe të dy gjinive u prekën, me shumë prej tyre që ecnin në rrathë para se të ngordhnin papritur, duke u rrëzuar me fytyrë. Dy muaj më vonë, 35 elefantë të tjerë ngordhën në veriperëndim të Zimbabves.

Në atë kohë, ngordhjet në Botsvanë i atribuoheshin një toksine cianobakteriale të paspecifikuar, thanë zyrtarët qeveritarë dhe nuk u publikuan detaje të mëtejshme.

Por testet mbi elefantët që ngordhën në Zimbabve më në fund kanë ardhur dhe kanë treguar se shkaku ishte një bakter pak i njohur i quajtur Pasteurella Bisgaard taxon 45, i cili shkaktoi septicemi, ose helmim gjaku.

Infeksioni bakterial nuk ka qenë më parë i lidhur me ngordhjen e elefantëve, sipas punimit të botuar në revistën Nature Communications. Studiuesit besojnë se mund të kenë i njëjti shkaktar për ngordhjet në vendet fqinje.

"Kjo paraqet një shqetësim për ruajtjen e elefantëve në meta-popullsinë më të madhe të mbetur të këtij lloji në rrezik zhdukjeje," shkruan studimi. Është shkruar nga një ekip ndërkombëtar studiuesish nga Victoria Falls Wildlife Trust, Universiteti i Surrey-t, laboratorët në Afrikën e Jugut dhe Agjencia e Shëndetit të Kafshëve dhe Bimëve të Mbretërisë së Bashkuar (APHA).

Elefantët e savanës afrikane po pakësohen me 8% në vit, për shkak të gjuetisë pa leje, me 350,000 të mbetur në natyrë. Studimi sugjeron se sëmundjet infektive i duhen shtuar listës së presioneve me të cilat ata po përballen.

Dr Arnoud van Vliet nga Universiteti i Surrey tha se infeksioni "i shtohet listës në rritje të kërcënimeve të lidhura me sëmundjet për ruajtjen e elefantëve". Elefantët janë kafshë shumë të shoqërueshme dhe gjithashtu ka të ngjarë të kenë qenë të stresuar për shkak të thatësirës në atë kohë, gjë që e bëri një epidemi të tillë më të mundshëm.

Bakteret Pasteurella kanë qenë të lidhura më parë me ngordhjen e papritur të rreth 200,000 antilopave saiga në Kazakistan, një incident që studiuesit besojnë se mund të hedhë dritë mbi atë që ndodhi me tufat e elefantëve. Shkencëtarët besojnë se bakteret Pasteurella përgjithësisht jetojnë pa shkaktuar dëme në bajamet e disa, në mos të gjithave, antilopave. Por një rritje e pazakontë e temperaturës në 37C bëri që bakteret të kalonin në qarkullimin e gjakut, ku shkaktuan septicemi.

Sipas gazetës, Bisgaard taxon 45 është zbuluar më parë te tigrat dhe luanët si dhe te çipmankët dhe papagajt.

Gjëra të tjera për të cilat ekspertët testuan përfshinin cianidin, të cilin disa njerëz e përdorin për të helmuar elefantët, por nuk kishte asnjë gjurmë të ndonjë helmi në trupat e pajetë ose pranë gropave të ujit. Teori të tjera përfshinin gëlltitjen e toksinave nga lulëzimi i algave. Gjuetia e paligjshme u përjashtua menjëherë, sepse cofëtinat i kishin ende çatajtë.

Kryehetuesi, dr Chris Foggin, një veteriner i kafshëve të egra në Victoria Falls Wildlife Trust, tha se hetimi i ngordhjeve masive kishte qenë "i vështirë".

“Identifikimi dhe më pas arritja në kohë te cofëtinat për të marrë mostra të dobishme është një problem me të cilin përballemi shpesh. Megjithatë, ne nuk e dinim se me çfarë sëmundje mund të kishim të bënim, "tha ai.

“Fillimisht dyshuam se mund të bëhej fjalë për antraks, i cili dihet se ndodh në zonë; ose ndoshta ndonjë sëmundje tjetër që mund të përbëjë rrezik për shëndetin e njeriut. Prandaj, duhej të ishim të kujdesshëm kur kryenim ekzaminimet pas ngordhjes së elefantëve, gjë që në vetvete, është një detyrë e vështirë me një kafshë kaq të madhe, veçanërisht kur punon në fusha.

Shkencëtarët nuk ishin në gjendje ta vizitonin vendin në Botsvanën fqinje dhe shumica e mostrave zyrtare u mblodhën nga kafshët që tashmë kishin filluar të kalbeshin. Studimi thotë se gjetjet e helmimit të gjakut “mund të paraqesin një fenomen të vazhdueshëm në këtë rajon”, ku rastet e mëparshme ishin humbur për shkak të mungesës së testimeve./ TheGuardian - përshtati në shqip Syri.net