Çmimet e gazit natyror në Evropë janë rritur gjatë javës së kaluar, pasi ngjarjet e fundit botërore po sjellin pasiguri në treg. A duhet të shqetësohet kontinenti për furnizimet e tij me gaz?

Çmimet evropiane të gazit natyror janë në një gjendje të paqëndrueshme për shkak të shqetësimeve në rritje nëse do të ketë apo jo furnizim të mjaftueshëm mbi prodhuesin, pasi kriza në Izrael dhe Gaza dhe operacionet e Chevron në Australi po e errësojnë perspektivën e tregut, shkruan Euronews.

Çmimi i TTF holandeze, standardi evropian i gazit natyror, u rrit me 41%, në nivelin më të lartë në tetë muaj të 56 eurove për megavat-orë javën e kaluar. Çmimi është rritur më shumë se 50% në një muaj, megjithatë, është ende më pak se gjysma e çmimit të një viti më parë.

Pasiguritë globale po e nxisin rritjen, pasi gjigandi amerikan i naftës “Chevron Corp” ndaloi prodhimin në fushën e tij të gazit natyror Tamar pranë bregut verior të Izraelit, ndërkohë që konflikti izraelito-Hamas intensifikohet.

Pse mbyllja e një fushe gazi izraelite mund të ketë rëndësi për Evropën?

Fusha Tamar besohet se përmban më shumë se 300 miliardë metra kub gaz, që është ekuivalenti i importeve vjetore evropiane të gazit natyror.

Fusha siguron 70% të nevojave energjetike të Izraelit për prodhimin e energjisë, sipas Chevron.

Një mbyllje e gjatë do të rezultonte në një rënie të eksporteve izraelite të gazit për fqinjët e tij, duke përfshirë Egjiptin, i cili vetë siguron eksportin e gazit në tregun evropian.

Këtë vit, eksportet e Egjiptit pritet të jenë 7.5 milionë tonë, ku pjesa më e madhe e destinuar për Evropën dhe Turqinë. Ky vend ka planifikuar të rifillojë eksportet e gazit natyror të lëngshëm (LNG) këtë muaj.

Lajmet e këqija nga e gjithë bota po e godasin tregun

Ndërkohë, punonjësit në objektet e gazit natyror të lëngshëm të Chevron Corp në Australi riafirmuan planin e tyre për të rifilluar grevat këtë javë ndërsa bisedimet vazhdojnë.

Një marrëveshje parimore që i dha fund grevave disajavore në shtator u shkatërrua në fillim të këtij muaji pasi sindikatat thanë se Chevron kishte shkelur angazhimet dhe u zotuan të rifillonin grevat në zonat Gorgon dhe Ëheatstone, të cilat furnizojnë rreth 6% të gazit të lëngshëm natyror në botë.

Çmimet evropiane të gazit u rritën gjithashtu pas lajmeve se tubacioni i gazit në det të hapur, Balticconnector, u dëmtua në zonën midis Finlandës dhe Estonisë. Rrjedhja rezultoi në një mbyllje të përkohshme të tubacionit, punimet e riparimit të të cilit mund të zgjasin disa muaj.

A duhet të shqetësohet Evropa për furnizimet me gaz?

Gjëja qetësuese është se depozitimi i gazit në të gjithë Evropën është me më shumë se 90% të kapacitetit, duke përfshirë një sasi të madhe gazi të trashëguar nga dimri 2022/2023. Ka gjithashtu vëllime shtesë që grumbullohen në objektet e magazinimit të Ukrainës.

Ekziston gjithashtu një probabilitet i lartë, sipas Copernicus Climate Change Service, që Evropa të ketë një dimër shumë të butë, duke ulur potencialisht kërkesën për lëndë djegëse për ngrohje.

Megjithatë, duke qënë se dyshohet se ka sabotim tek rrjedhja në gazsjellësin Balticconnector, janë ngritur shqetësime mbi cenueshmërinë e infrastrukturës evropiane të tubacioneve.

Edhe pse BE-ja nuk ka të ngjarë të përballet me ndonjë vështirësi të konsiderueshme të furnizimit këtë dimër, ndikimi i vazhdueshëm i ndërprerjes globale të gazit do t'i mbajë çmimet të larta - një kosto që familjet dhe bizneset do të duhet ta përballojnë përfundimisht.