Stamboll, Turqi – Ndërsa turqit përgatiten të drejtohen në kutitë e votimit për balotazhin presidencial, miliona refugjatë sirianë në vend po shikojnë me ankth, të pasigurt se si rezultati mund të formësojë të ardhmen e tyre.

Presidenti Rexhep Tajip Erdogan dhe kreu i opozitës Kemal Kilicdaroglu do të përballen të dielën në raundin e dytë të votimit pasi asnjëri nuk siguroi shumicën në të parin më 14 maj. Erdogan fitoi 49.5 për qind dhe Kilicdaroglu 44.9 për qind.

Emigracioni ka qenë një çështje qendrore në zgjedhje. Fushata ka parë që disa politikanë të opozitës janë zotuar të dëbojnë refugjatët dhe emigrantët, ndërsa qeveria ka theksuar planet e saj për të vazhduar me atë që ajo e quan riatdhesimin "vullnetar" të sirianëve.

Sipas Kombeve të Bashkuara, Turqia ka pranuar 3.7 milionë refugjatë, më shumë se çdo vend tjetër në botë. Në vitin para zgjedhjeve, presioni u rrit mbi refugjatët dhe emigrantët, veçanërisht sirianë, gjatë një krize ekonomike me inflacion në rritje, një lira në rënie dhe një krizë të thelluar të kostos së jetesës.

Situata ka lënë shumë sirianë në Turqi të shqetësuar thellësisht për të ardhmen e tyre në vend.

“Nuk e di se çfarë do të ndodhë pas zgjedhjeve,” tha Habib, 23 vjeç, emri i të cilit është ndryshuar për të mbrojtur identitetin e tij.

“Ata [politikanët] thonë se duan të kthejnë të gjithë sirianët. Ne të gjithë vuajmë nga ankthi në këtë periudhë”, tha njeriu që u zhvendos tetë vjet më parë nga lufta në Siri dhe aktualisht banon në Stamboll.

Nacionalizmi në rritje

Sipas agjencisë së refugjatëve të Kombeve të Bashkuara, shumica dërrmuese e refugjatëve në Turqi – 3.6 milionë – janë sirianë që jetojnë nën “statusin e mbrojtjes së përkohshme”. Rreth 200,000 sirianë u është dhënë shtetësia turke që nga shpërthimi i luftës siriane në 2011, sipas shifrave të qeverisë.

Ndërkohë që Turqia fillimisht i mirëpriti refugjatët, u siguroi strehim dhe akses në arsim me miliarda euro nga fondet e Bashkimit Evropian, ndjenjat kundër refugjatëve janë rritur vitet e fundit dhe refugjatët janë bërë koka turku për problemet ekonomike të Turqisë, të cilat herë pas here kanë çuar në dhunë.

Muhammad Siddik Yasar, i cili drejton Shoqatën e Solidaritetit Tarlabaşı, një grup solidariteti për refugjatët në Stamboll, tha se ndjenjat kundër refugjatëve u ashpërsuan në prag të zgjedhjeve.

“Të jesh refugjat do të thotë që je këtu sot, por nuk ke garanci për nesër”, tha ai për Al Jazeera.

“Njerëzit po na pyesin se çfarë të bëjmë. Ata kanë frikë se racizmi do të rritet pas zgjedhjeve. Kam shumë vite që punoj me refugjatët dhe nuk kam parë kurrë diçka të tillë si këtë vit”, tha ai.

Ndjenja në rritje kundër refugjatëve u shfaq në kutinë e votimit në raundin e parë të zgjedhjeve, pasi nacionalistët dhanë një performancë të fortë, veçanërisht kandidati presidencial nacionalist i ekstremit të djathtë Sinan Ogan, i cili fitoi 5.2 përqind të votave të papritura.

Ogan kandidoi si kandidat i Aleancës ATA (Acestrale), e udhëhequr nga Partia e Fitores anti-emigrante, ultranacionaliste. Që atëherë ai ka mbështetur Erdoganin.

"Ogan është një fenomen interesant dhe i rëndësishëm në politikën turke," tha Soner Cagaptay, drejtor i Programit Turk të Kërkimit në Institutin e Uashingtonit për Politikat e Lindjes së Afërt.

“Ai u mblodh vetëm për një çështje, platformën kundër refugjatëve, kundër emigrantëve. Pa akses në media, pa mitingje dhe pa para në thelb, ai mori 5 përqind, "tha Cagaptay.

Që nga raundi i parë, Kilicdaroglu, i cili mbështetet nga një koalicion i gjerë partish opozitare, ka dyfishuar qëndrimin e tij në lidhje me dëbimet.

“Erdogan, ju nuk i mbrojtët kufijtë dhe nderin e vendit tonë”, tha ai javën e kaluar. “Sapo të vij në pushtet, do t’i dërgoj të gjithë refugjatët në shtëpi.”