Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan bëri thirrje për një referendum mbi propozimin kushtetues të koalicionit të tij qeverisës mbi të drejtën e grave për të mbajtur shami dhe për të ndaluar martesat e të njëjtit seks, përpara zgjedhjeve kritike të përgjithshme dhe presidenciale të vitit 2023.

“Le t’i drejtohemi kombit. A nuk themi se sovraniteti i takon kombit pa kushte? Nëse ata (opozita) nuk do ta zgjidhin këtë çështje në parlament, ne do t’i drejtohemi kombit”,  shkojmë te kombi”, tha Erdogan në një ngjarje në qytetin verior të Samsunit.

Partia për Drejtësi dhe Zhvillim në pushtet e Erdoganit, AKP, aleatja e saj e ekstremit të djathtë, Partia e Lëvizjes Nacionaliste, MHP, dhe aleatja e saj nacionaliste konservatore, Partia e Unitetit të Madh, BBP, paraqitën një paketë amendamenti kushtetues në parlament të premten.

Paketa parashikon të drejtën e grave për të mbajtur shami në punë dhe në jetën e përditshme, duke ringjallur një çështje jashtëzakonisht përçarëse në shtetin zyrtarisht laik.

Ndryshimet përfshijnë gjithashtu ndryshime në nenet për familjen, duke ndaluar indirekt martesat mes të njëjtit seks.

“Me nenin rregullohet qartë se vetëm individë të dy gjinive të ndryshme, gra dhe burra, mund të krijojnë bashkim martese duke u martuar me njëri-tjetrin dhe asnjë bashkim tjetër nuk do të pranohet si bashkim martese”, thanë deputetët e AKP-së në arsyetimin e tyre kur dorëzuan nenin.

Ata shtuan se është detyrë e shtetit të mbrojë strukturën e familjes, e cila është themeli i shoqërisë turke, dhe të marrë masa ndaj çdo lloj rreziku, kërcënimi, sulmi, korrupsioni dhe perversiteti ndaj familjes.

Presioni i qeverisë ndaj grupeve LGBT është rritur ndjeshëm vitet e fundit. Ajo ka ndaluar eventet LGBT, paradat e krenarisë dhe ngjarje të tjera, duke arrestuar qindra aktivistë LGBT pas çdo ngjarjeje pas ndërhyrjeve të policisë.

Mbajtja e shamive në publik dhe në vendet e punës ka mbetur një çështje kryesore në Turqi, e cila u themelua si një vend laik demokratik nga Mustafa Kemal Ataturku.

Pas vitesh ndalimesh për mbajtjen e shamive në institucione publike, universitete dhe vende e pune pa një ligj apo rregullore të drejtpërdrejtë, rregullat u lehtësuan gjatë sundimit të presidentit Erdogan.

Ndryshe nga në të kaluarën, gratë e mbuluara tani mund të bëhen profesoresha, gjyqtare, ligjvënëse, oficere policie dhe madje edhe ushtarake.

Çështja u soll në axhendën politike nga kreu i partisë kryesore të opozitës, Kemal Kilicdaroglu, i cili ofroi miratimin e një ligji për të siguruar të drejtën për të mbajtur shami dhe çdo veshje tjetër.

Megjithatë, presidenti Erdogan tha se nuk mjafton dhe synon një ndryshim kushtetues nëpërmjet një referendumi në ditën e zgjedhjeve në vitin 2023, kur ai do të përballet me sfidën më të madhe në qeverisjen e tij 20-vjeçare.

AKP e Erdoganit dhe aleatët e saj mbajnë 336 nga 600 vendet në parlament. Ata shpresojnë që disa deputetë të tjerë të votojnë pro amendamentit kushtetues, pasi për të bërë ndryshime të tilla në parlament duhen 400 vota.

Në zgjedhjet e përgjithshme hungareze të vitit 2022, kryeministri populist i Hungarisë Viktor Orban përdori një taktikë të ngjashme, duke mbajtur një referendum për çështjet LGBT në sistemin arsimor në të njëjtën ditë me zgjedhjet. Me taktikat e tij populiste, Orban shënoi një fitore dërrmuese në zgjedhje, pavarësisht shpresave të mëdha të opozitës./BIRN