Në Antarktidën Perëndimore, shkrirja e shpejtë e akullnajave është 'e pashmangshme' dhe mund të ketë pasoja katastrofike për ngritjen e nivelit të detit, sipas një studimi.

Shkrirja e shpejtë e barrierave të akullit të Antarktidës Perëndimore tani mund të jetë e pashmangshme pasi ngrohja globale e shkaktuar nga njeriu përshpejtohet, me pasoja shkatërruese për rritjen e nivelit të detit në mbarë botën, ka zbuluar një studim i ri.

Edhe nëse bota përmbush objektivat ambicioze për të kufizuar ngrohjen globale, Antarktida Perëndimore do të përjetojë ngrohje të konsiderueshme të oqeaneve dhe shkrirje të barrierave të akullit, sipas studimit të ri të botuar të hënën në revistën Nature Climate Change.

Barrierat e akullit janë gjuhë akulli që dalin në oqean në fund të akullnajave. Ata veprojnë si mbështetëse, duke ndihmuar në mbajtjen e akullit në tokë, duke ngadalësuar rrjedhën e tij në det dhe duke siguruar një mbrojtje të rëndësishme kundër rritjes së nivelit të detit. Ndërsa barrierat e akullit shkrihen, ato hollohen dhe humbasin aftësinë e tyre mbështetëse.

Ndonëse ka pasur prova në rritje se humbja e akullit në Antarktidën Perëndimore mund të jetë e pakthyeshme, ka pasur pasiguri se sa mund të parandalohet përmes politikave klimatike.

Studiuesit panë "shkrirjen baore", kur rrymat e ngrohta të oqeanit shkrijnë akullin nga poshtë. Ata analizuan shkallën e ngrohjes së oqeanit dhe shkrirjes së akullit nën skenarë të ndryshëm të ndryshimeve klimatike. Këto varionin nga ambiciozja, ku bota arrin të kufizojë ngrohjen globale në 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale, deri në rastin më të keq, ku njerëzit djegin sasi të mëdha karburantesh fosile që ngrohin planetin.

Ata zbuluan se nëse bota kufizon rritjen e temperaturës në 1.5 gradë Celsius, gjë që nuk është në rrugën e duhur për ta bërë, ndryshimi i klimës mund të bëjë që oqeani të ngrohet tri herë më shumë se norma historike.

Edhe ulja e ndjeshme e ndotjes nga ngrohja e planetit tani do të ketë "fuqi të kufizuar" për të parandaluar që oqeanet më të ngrohta të shkaktojnë kolapsin e shtresës së akullit të Antarktidës Perëndimore, thuhet në raport.

"Duket se ne mund të kemi humbur kontrollin e shkrirjes së akullit të Antarktidës Perëndimore gjatë shekullit të 21-të," tha Kaitlin Naughten, një oqeanografe në British Antarctic Survey dhe autorja kryesore e studimit.

Antarktida Perëndimore është tashmë kontribuuesi më i madh i kontinentit në rritjen globale të nivelit të detit dhe ka mjaftueshëm akull për të rritur nivelin e detit mesatarisht me 5.3 metra. Është shtëpia e akullnajës Thwaites, e njohur gjithashtu si "akullnaja e Ditës së Gjykimit", sepse rënia e saj mund të rrisë nivelet e detit me disa metra, duke i detyruar komunitetet bregdetare dhe kombet ishullore të ulëta që ose të ndërtojnë rreth rritjes së nivelit të detit ose të braktisin këto vende, tha Naughten.

Ndërsa studimi u përqendrua në shkrirjen e rafteve të akullit dhe nuk përcaktoi drejtpërdrejt ndikimet në rritjen e nivelit të detit, "ne kemi çdo arsye për të pritur që rritja e nivelit të detit do të rritet si rrjedhojë, pasi Antarktida Perëndimore e përshpejton këtë humbje të akullit në oqean, tha Naughten.

Ted Scambos, një akullnajolog në Universitetin e Kolorados Boulder, i cili nuk ishte i përfshirë në studim, tha se gjetjet janë "iluminuese". Ata bazohen në kërkimet ekzistuese që përshkruajnë një pamje alarmante të asaj që po ndodh me kontinentin më jugor të planetit, tha ai.

"Ajo që është dëshpëruese është natyra e rritjes së nivelit të detit, veçanërisht për shekullin e ardhshëm," tha Scambos për CNN. "Njerëzit që janë gjallë sot do të shohin një rritje të ndjeshme të shkallës së rritjes së nivelit të detit në të gjitha qytetet bregdetare anembanë botës."

E vetmja mënyrë për të ndaluar me të vërtetë shkrirjen e shpejtë të akullit, tha Scambos, do të ishte jo vetëm të ulim nivelet e ndotjes nga ngrohja e planetit, por edhe të "largojmë pak nga ato që janë krijuar". Kjo do të jetë “një sfidë e vërtetë”, tha ai.

Disa shkencëtarë u shprehën me kujdes në lidhje me studimin. Tiago Segabinazzi Dotto, shkencëtar i lartë kërkimor në Qendrën Kombëtare të Oqeanografisë në Angli, tha se duhet "të trajtohet me kujdes" pasi bazohet në një model të vetëm.

Megjithatë, konkluzionet e tij pajtohen me kërkimet e mëparshme në rajon, i tha ai Qendrës Mediatike Shkencore, duke dhënë "besimin se ky studim duhet të merret në konsideratë për politikëbërësit".

Naughten dhe kolegët e saj pranuan se studimi i tyre ka kufizime, parashikimi i shkallës së shkrirjes së ardhshme në Antarktidën Perëndimore është shumë kompleks dhe është e pamundur të llogaritet çdo rezultat i mundshëm. Por duke parë gamën e skenarëve, autorët e raportit thanë se ishin të bindur se shkrirja e barrierave të akullit tani është e pashmangshme.

"Çështja e pesimizmit është diçka për të cilën kam kaluar shumë kohë duke menduar me këtë studim, sepse si mund ta tregosh një lajm kaq të keq?" tha Naughten.

"Mençuria konvencionale supozohet t'u japë njerëzve shpresë, dhe unë nuk shoh shumë shpresë në këtë histori," shtoi ajo, "por është ajo që më thotë shkenca dhe është ajo që duhet t'i komunikoj botës."

Shkrirja e barrierave të akullit të Antarktidës Perëndimore është një nga ndikimet e ndryshimeve klimatike. "Ne ndoshta do të duhet të përshtatemi dhe me shumë gjasa kjo do të thotë se do të ketë një rritje të nivelit të detit që nuk mund ta shmangim," tha Naughten.

Por megjithëse perspektiva është e tmerrshme, njerëzimi nuk mund të heqë dorë nga ulja e emetimeve të karburanteve fosile, tha Naughten. Ndikimet shkatërruese ende mund të shmangen në pjesë të tjera të Antarktidës dhe në pjesën tjetër të botës, theksoi ajo.