Prishtinë - Pas reagimeve të fundit të QUINT-it për zbatimin e vendimit të Kushtetueses për tokat e Manastirit të Deçanit, historiani Muhamet Mala, ka thënë se pronat e manastirit,  duhet të shikohen me disa kritere, me anë të cilave mund të elbarohet çështja e këtij objekti.

Mala, ka thënë se Manastiri i Deçanit, mund të elaborohet nga këndvështrimi kulturor, fetar, juridik dhe politik, shkruan Telegrafi.

Sipas këndvështrimit politik, ai ka thënë se kjo temë tashmë po kalon në një natyrë politike.

“Së pari çështja e pronave, objekti i kulteve, mund të elaborohen nga këndvështrimi historik, kulturor, fetar, juridik dhe politik, që janë të lidhura njëra me tjetrën, sepse tash kjo problematikë ka rrjedhur si pasojë e këtyre dy elementeve tjera të cilat nuk janë elaboruar siç duhet.

Sipas tij, madje edhe në kontekstin e terminologjisë është konsideruar si etni serbe.

Sa i përket këndvështrimit kulturor, për një periudhë tetë vjeçare, ndërtimi i tij është bërë me stilin gotik dhe romanik, që dallon nga stilet e tjera ortodokse.

“Manastiri i Deçanit ka konotacion tjetër që rrallë herë përmendet, sepse kjo zonë ishte jashtë ndikimit të Manastireve të Rashës. Mund të themi me plotë të drejtë se në aspektin e historisë së artit, Manastiri i Deçanit i takon shkollës arbërore dalmatine”, ka thënë Mala.

Sipas tij, është krijuar një percepcion negativ që të gjitha objektet ortodokse duhet të jenë serbe, e siç thotë ai shumë herë bëhet pyetja se çka kërkojnë muslimanët në manastiret ortodokse katolike serbe, sipas tij, sigurisht që e kërkojnë një pjesë të historisë së tyre.

Ndërsa sipas këndvështrimit kulturor-fetar, ai thotë që nuk duhet të ketë ngjyrime fetare për Manastirin e Deçanit.

Ndërsa sipas këndvështrimit politik e juridik, ai ka thënë se gjykatat dhe vendimet e fundit që janë marrë, në konceptin historik , këto vendime janë të stilit mesjetar, sepse vetëm në mesjetë , manastireve në formën e dhuratave iu janë dhuruar prona.

”Tashmë në kohën moderne, nuk ka kontekst ekonomik, por është i politizuar, prandaj nga konteksti historik po bëhen gabime politike”, ka thënë Mala.

Po ashtu edhe ish-gjyqtari i Gjykatës Kushtetuese, për Manastirin e Deçanit ka thënë  se vendimi i Gjykatës Kushtetuese i vitit 2016 është vendim i pa apelueshëm.

“Vendimi i 2016, vendimi i Gjykatës Kushtetuese është vendim i pa apelueshëm, sepse nuk jemi pjesë e Gjykatës së Strasburgut”, ka thënë ai.

Ndër të tjera, ai për këtë çështje ka thënë se nuk është zbatuar parimi i sigurisë juridike.

Ndryshe, më 20 maj, Ambasadorët e QUINT-it, kanë lëshuar një deklaratë të përbashkët lidhur me çështjen e pronës së Manastirit të Deçanit, duke i bërë thirrje Qeverisë së Kosovës që në përputhje me vendimin e Gjykatës Kushtetuese, të veprojë pa u vonuar për zbatimin e plotë të regjistrimit të ligjshëm të tokës së Manastirit të Deçanit.

Në deklaratën e përbashkët të QUINT-it, thuhet se në maj të vitit 2016, Gjykata Kushtetuese e Kosovës vërtetoi pronësinë e Manastirit të Deçanit mbi disa hektarë tokë, ndërkaq përkundër këtij vendimi të ligjshëm dhe kërkesave pasuese, vendimi i Gjykatës ende nuk është zbatuar.

Po ashtu, tutje në deklaratë thuhet se zbatimi i ligjit dhe respektimi i pavarësisë së gjyqësorit janë obligime të të gjitha qeverive të zgjedhura në mënyrë demokratike.

Po ashtu, ato janë parakushte për konsolidimin demokratik të Kosovës dhe integrimin e saj në institucionet evropiane dhe euroatlantike.