Shikoni nga afër një video të "përplasjes" të së dielës midis një anijeje të rojës bregdetare të Filipineve dhe një anijeje të milicisë detare kineze në Detin e Kinës Jugore.

Ndërsa pjesa e pasme e njërës përplaset me kuvertën e tjetrës, mu në mes të kuadrit është një ekip televiziv filipinas që përpiqet të marrë pamje të aksionit.

Përplasja midis Manilës dhe Pekinit për brigjet e zhytura në Detin e Kinës Jugore ka vazhduar për dekada.

Por në muajt e fundit diçka ka ndryshuar. Përplasjet në det tani po kryhen para mediave televizive. Kjo është hera e dytë në javë që gazetarët filipinas kanë filmuar një përplasje pranë një gume e ndjeshme të njohur ndryshe si Cekëtina Second Thomas, Cekëtina Ayungin ose guma Ren Ai.

Kjo nuk është rastësi. Është pjesë e një politike të qëllimshme nga qeveria e Filipineve për të hedhur në qendër të vëmendjes atë që ajo e ka quajtur "forca brutale" e Kinës për të vendosur kontrollin mbi ato që Manila thotë se janë ujërat e saj.

"Unë mendoj se kemi parë një ndryshim të rëndësishëm këtë vit. Është ajo që unë e quaj një fushatë transparence të sigurt," thotë koloneli në pension Raymond Powell i Qendrës Gordian Knot të Universitetit të Stanfordit.

Duke filluar nga janari, qeveria e Filipineve filloi të transmetonte më shumë video të përplasjeve në mediat lokale. Deri në verë ajo po merrte gjithnjë e më shumë gazetarë, duke përfshirë BBC-në, në anijet dhe aeroplanët e saj që niseshin në ujërat e diskutueshme.

"Ka qenë si ndezja e një drite për të treguar operacionet e zonës gri të Kinës," thotë kolonel Powell-i.

Kina duket se është befasuar nga këto taktika të reja.

Për një kohë dukej sikur strategjia po funksiononte, thotë Oriana Skylar Mastro e Institutit Freeman Spogli për Studime Ndërkombëtare: "Ne pamë pak qetësi në aktivitetet e Kinës."

Pekini u lehtësua dhe Manila ishte në gjendje të bënte disa ri-furnizime në një avampost që ka në Second Thomas, një anije zbarkimi e vjetër e Luftës së Dytë Botërore e quajtur Sierra Madre.

Doli qëllimisht në gumë në vitin 1999. Që atëherë, një kontingjent i vogël marinsash filipinas ka bërë rojë në bordin e ndryshkur, ndërsa gradualisht ka filluar të shkatërrohet. Në vitin 2014, një ekip i BBC-së hyri në anije. Edhe atëherë ajo ishte në gjendje të tmerrshme me vrima të mëdha në anë, dhe me dallgët që spërkatnin gjithandej.

Shumica e analistëve besojnë se Kina ka qenë e kënaqur duke luajtur një lojë të gjatë. Kur marrëdhëniet midis Pekinit dhe Manilës kanë qenë të mira, roja bregdetare e Kinës ka lejuar që furnizimet në Sierra Madre të vazhdojnë. Kur marrëdhëniet janë përkeqësuar, ata kanë lëvizur për të bllokuar anijet e furnizimit.

Por vlerësimi i përgjithshëm i Pekinit është se Sierra Madre nuk mund të zgjasë përgjithmonë dhe në një moment, Filipinet do të detyrohen të evakuojnë marinsat, pasi anija të shkatërrohet në det.

Gjatë gjashtë viteve nën ish-presidentin Rodrigo Duterte, ky supozim dukej i bazuar mirë. Por që nga zgjedhja e Presidentit Ferdinand Marcos Jr vitin e kaluar, politika e jashtme e Filipineve është kthyer 180 gradë.

Presidenti Marcos jo vetëm që ka ndryshuar politikën e Dutertes për të qentë të butë me Pekinin, ai ka ripërqafuar plotësisht aleancën me Shtetet e Bashkuara dhe ka filluar të bërtasë me zë të lartë për inkursionet e Kinës në Zonën Ekonomike Ekskluzive 200 milje detare të Manilës.

Nuk mbaron me kaq. Burimet në Manila thonë se ushqimi dhe uji nuk janë e vetmja gjë që Filipinet kanë çuar në Sierra Madre për furnizime. Ata thonë se ka transportuar materiale ndërtimi, duke përfshirë çimento dhe skela. Qëllimi: për të mbështetur anijen e ndryshkur.

"Është shumë e vështirë të shihet se si ata mund ta zgjasin jetën e anijes," thotë kolonel Powell. "Mendoj se po arrijmë në një pikë krize. Fundi është afër për Sierra Madren. Mund të shpërthejë shumë shpejt."

Ndoshta është kjo ndjesi e re urgjence që po i shtyn Manilën dhe Pekinin drejt një sigurie më të madhe. Filipinet janë të dëshpëruara për t'u kapur pas pranisë së saj në Cekëtinën Ayungenl. Dhe Pekini po përsërit edhe një herë fuqinë e tij, i vendosur që Sierra Madre nuk do të mbijetojë.

Por nëse Sierra Madre në fund shkatërrohet në ujërat e Detit të Kinës Jugore, ose Detit të Filipineve Perëndimore siç quhet në Manila, çfarë ndodh atëherë?

A do të hyjë Pekini dhe a do të përpiqet të marrë kontrollin e shkëmbinjve, siç ka bërë diku tjetër në Detin e Kinës Jugore? A do të përpiqet Manila të ngecë në breg një anije tjetër në Cekëtinën Ayungin? Dhe si do të reagojë Uashingtoni?

Askush nuk e di, por ajo ditë po vjen, ndoshta shumë shpejt./ BBC- përktheu Syri.net