Pesë kandidatë kanë hedhur kapelen në ring për të qenë presidenti i ardhshëm i Bankës Evropiane të Investimeve (BEI).

Aplikanti i suksesshëm do të udhëheqë financuesin më të madh shumëpalësh në botë ndërsa përgatitet të financojë rindërtimin e Ukrainës dhe investimet thelbësore në veprimin klimatik.

Ministrja e Jashtme e Spanjës, Nadia Calvino dhe shefja e antitrustit të BE-së, Margrethe Vestager, cilësohen si favoritë.

Të gjithë sytë janë tani tek ministrat e Financave të BE-së, të cilët do të diskutojnë platformat e kandidatëve kur të mblidhen të premten në Santiago de Compostela, Spanjë, përpara se të votojnë gjatë një takimi të bordit të BEI-t që pritet javët e ardhshme.

Franca dhe Gjermania, votat e të cilave kanë peshën më të madhe, nuk kanë mbështetur ende një kandidat.

Një emërim në pritje tek një tjetër prej institucioneve kryesore financiare të bllokut, Banka Qendrore Evropiane (ECB) me qendër në Frankfurt, mund të jetëme me peshë në ngritjen e shanseve pro ose kundër Calvino-s.

Margarita Delgado e Spanjës dhe Claudia Buch e Gjermanisë janë në listën e ngushtë për të kryesuar krahun mbikëqyrës të BQE-së - por një emërim në Delgado mund të bllokojë rrugën për në BEI për Calvino-n.

Margrethe Vestager

Jo burokratja  e zakonshme e Brukselit, Vestager ka fituar një reputacion global si gjembaçi i Big Tech. Gjatë nëntë viteve të saj si shefe antitrust e BE-së, ajo ka goditur me gjoba të mëdha kompanitë më të mëdha në botë për abuzim me dominimin e tyre në treg.

Liberalja daneze po merr leje pa pagesë nga Komisioni Evropian për të vënë kandidaturën e saj për Presidencën e BEI-t me komisionerët Didier Reynders dhe Vera Jourova që ndërhyjnë për të mbuluar konkurrencën dhe portofolet e saj dixhitale.

Vestager ka thënë se do të merrte "më shumë rreziqe" në këtë rol, duke argumentuar se vendimet duhet të përshpejtohen në mënyrë që banka të mund të financojë rindërtimin e Ukrainës ndërkohë që lufta vazhdon.

"Unë jam duke kërkuar një mandat nga qeverisja e bankës që ajo të jetë më e shpejtë dhe duke e bërë këtë mund të jetë edhe më e rëndësishme," tha ajo për Financial Times.

Pavarësisht se familja e tyre e përbashkët politike e mbështet kandidaturën e saj, Vestager nuk ka gjasa të sigurojë mbështetjen e presidentit francez. Ajo u detyrua së fundmi të tërhiqte emërimin e një amerikaneje si kryeekonomiste e departamentit të saj të konkurrencës pas reagimit të Emmanuel Macron, një kritik prej kohësh i ndikimit pa kontroll të Teknologjisë së Madhe të SHBA-së në Bashkimin Europian.

Në vitin 2019, vendimi i Vestager për të bllokuar një bashkim hekurudhor midis Alstom të Francës dhe Siemens të Gjermanisë gjithashtu rrëzoi ca pendë në Elysee.

Në një tregues të mëtejshëm Parisi nuk do ta mbështesë Vestager-in, komisioneri francez i BE-së Thierry Breton tregoi të mërkurën se BEI duhet të financojë energjinë bërthamore në Evropë, diçka që Vestager nuk ka gjasa ta mbështesë.

Nadia Calvino

E konsideruar gjerësisht në “pole position” është ministrja spanjolle e financave Nadia Calviño.

Ajo ka thënë se BEI ka një rol gjithnjë e më të rëndësishëm duke pasur parasysh normat e larta aktuale të interesit dhe nevojën urgjente për më shumë investime të gjelbra.

Ish-drejtore e përgjithshme e departamenteve të buxhetit dhe konkurrencës të Komisionit Evropian, Calvino bëri lëvizjen nga Brukseli në Madrid në vitin 2018 për të qenë ministre e ÇështjeveEekonomike të Pedro Sanchez dhe që atëherë është ngjitur në radhët e qeverisë.

Ajo është parë si një palë duar të sigurta, që ka udhëhequr ekonominë e Spanjës përmes krizës COVID-19 dhe trazirave ekonomike pas pushtimit të Rusisë në Ukrainë. Ajo gjithashtu ka kryesuar komitetin financiar të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) që nga viti 2021.

Por Calvino e humbi papritur ofertën e saj për Presidencën e Eurogrupit ndaj Pascal Donohoe të Irlandës në vitin 2020 dhe u tërhoq nga gara për të drejtuar FMN-në në vitin 2019.

Calvino ka avantazhin e pritjes së ministrave të financave të bllokut - të cilët kanë vendimin përfundimtar për emërimin - javën e ardhshme në terrenin e saj në Galicia.

Daniele Franco

Kandidati i Italisë është Daniele Franco, ish-ministri i financave i Mario Draghit.

Ai gjithashtu punoi në Komisionin Evropian në fillim të karrierës së tij si këshilltar ekonomik, përpara se të kthehej për të punuar në bankë në Itali. Pasi shërbeu në kabinetin e Draghit, ai u bë kreu i bankës qendrore të Italisë.

Franko kohët e fundit mohoi raportet se Giorgia Meloni e kishte rishqyrtuar emërimin e tij, duke siguruar se ai është kandidati zyrtar i qeverisë.

“BEI luan një rol të rëndësishëm për vendet evropiane dhe do të jetë edhe më e rëndësishme në të ardhmen, pavarësisht se kush do ta plotësojë këtë rol”, tha ai.

Teresa Czerwińska

Gruaja e tretë në garë është Teresa Czerwińska e Polonisë, e cila aktualisht shërben si një nga nënkryetaret e BEI. Ajo mbikëqyr operacionet e BEI në Ukrainë dhe i ka bërë thirrje BE-së që të vazhdojë me shpejtësi me financimin e rindërtimit të vendit ndërsa lufta vazhdon.

“Edhe pse lufta po vazhdon, fondet e rindërtimit duhet të rrjedhin. Sepse rimëkëmbja nuk mund të presë. Sepse njerëzit nuk mund të presin”, tha Czerwińska në maj.

Czerwińska ishte ministre e financave e Polonisë derisa u shkarkua në një riorganizim të kabinetit në vitin 2019, pasi shprehu skepticizëm mbi programet e shpenzimeve sociale të qeverisë së saj për Ligjin dhe Drejtësinë.

Emërimi i saj do të shënonte një pikë kthese në traditën e gjatë të bllokut për emërimin e liderëve të Evropës Perëndimore në rolet kryesore financiare.

Thomas Östros

Suedia ka vënë nënkryetarin aktual të EIB Thomas Östros.

I lindur në një qytet të vogël mbi 1000 km në veri të Stokholmit nga një punëtor eksplozivi dhe një shtëpiake, ai ishte një socialdemokrat aktiv në rininë e tij dhe u bë anëtar i Riksdag në 1994.

Ai sjell përvojën e qeverisjes, pasi ka shërbyer si ministër suedez i Çështjeve Fiskale, Arsimit dhe Industrisë në qeveri të ndryshme midis viteve 1996 dhe 2004, përpara se të vazhdonte të mbante poste në Shoqatën Suedeze të Bankierëve dhe FMN.

Östros është një avokat i zëshëm për investimet e gjelbra dhe një mbështetës i fortë i vendimit historik të EIB për të ndaluar financimin e projekteve të karburanteve fosile në fund të vitit 2021./ar/sh/SYRI.NET