Nga Raffi Berg, BBC News
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) do të vendosë për një kërkesë të Afrikës së Jugut për të urdhëruar Izraelin të ndalojë ofensivën e tij ushtarake në Rafah. Është pjesë e një çështjeje në vazhdim që filloi në dhjetor të vitit 2023 duke pretenduar se Izraeli po kryen gjenocid kundër palestinezëve në Gaza.
Izraeli e kundërshton pretendimin për gjenocid si “të pabazë”.
Çfarë është Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë?
GJND-ja është gjykata më e lartë e Kombeve të Bashkuara (OKB). Me qendër në Hagë të Holandës u krijua pas Luftës së Dytë Botërore, për të zgjidhur mosmarrëveshjet midis shteteve. Ajo gjithashtu jep opinione këshilluese për çështjet ligjore, diçka që i kërkohet të bëjë me Izraelin. Ndryshe nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (GJNP), GJND-ja nuk mund të ndjekë penalisht individë për krime më të rënda, siç është gjenocidi. Por opinionet e saj kanë peshë në OKB dhe institucione të tjera ndërkombëtare.
Çfarë është gjenocidi dhe cila është çështja kundër Izraelit?
Afrika e Jugut pretendon se Izraeli po kryen gjenocid kundër palestinezëve, pas sulmit të Hamasit më 7 tetor. Qindra persona të armatosur të Hamasit kaluan nga Rripi i Gazës në Izraelin jugor, duke vrarë rreth 1200 njerëz, kryesisht civilë dhe duke marrë 252 pengje kur u kthyen në Gazë. Që kur Izraeli filloi fushatën e tij ushtarake kundër Hamasit si kundërpërgjigje, më shumë se 35,800 njerëz janë vrarë në Gaza, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Dëshmitë e paraqitura nga Afrika e Jugut pretendojnë se “veprimet dhe mosveprimet” nga Izraeli “kanë karakter gjenocidal sepse ato synojnë të sjellin shkatërrimin e një pjese të konsiderueshme të grupit kombëtar, racor dhe etnik palestinez”. Kjo përshkruan atë që Izraeli po bën në mënyrë aktive, siç është kryerja e sulmeve ajrore, dhe ajo që pretendohet se po dështon të bëjë, siç është, sipas Afrikës së Jugut, parandalimi i dëmtimit të civilëve. Pretendimi thekson gjithashtu retorikën publike izraelite, duke përfshirë komentet e kryeministrit Benjamin Netanyahu, si dëshmi e “qëllimit gjenocidal”.
Sipas të drejtës ndërkombëtare, gjenocidi përkufizohet si kryerja e një ose më shumë akteve me synimin për të shkatërruar, tërësisht ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar.
Ato akte janë:
-vrasja ose shkaktimi i lëndimeve të rënda trupore ose mendore i anëtarëve të grupit duke i shkaktuar qëllimisht grupit kushte jetese të përllogaritura për të sjellë shkatërrimin e tij fizik tërësisht ose pjesërisht
-vendosja e masave që synojnë parandalimin e lindjeve brenda grupit
-transferimi me forcë i fëmijëve të grupit në një grup tjetër
Si është përgjigjur Izraeli ndaj akuzave për gjenocid?
Izraeli e kundërshtoi ashpër pretendimin e Afrikës së Jugut. Netanyahu tha: “Nuk jemi ne që kemi ardhur për të kryer gjenocid, është Hamasi. Do të na vriste të gjithëve nëse do të mundej. Nga ana tjetër, IDF-ja [Forcat Mbrojtëse të Izraelit] po vepron sa më moralisht që të jetë e mundur.”
Ushtria izraelite thotë se merr një sërë masash për të shmangur viktimat civile.
Këto kanë përfshirë:
-fletushka që paralajmërojnë për sulme të afërta
-thirrje në telefonat e civilëve për t’i nxitur të largohen nga ndërtesat nën shënjestër
-ndërprerja e disa sulmeve kur civilët janë në rrugë
Qeveria izraelite ka deklaruar vazhdimisht se synimi i saj është të shkatërrojë Hamasin, jo popullin palestinez. Ajo thotë se do të shpërfillë çdo urdhër nga gjykata për të ndalur ofensivën e saj në Rafah ose kudo tjetër në Gaza.
Çfarë ka vendosur gjykata dhe kur do të ketë një vendim përfundimtar?
Me 26 janar 2024, gjykata vendosi për një numër hapash të përkohshëm që Afrika e Jugut i kishte kërkuar të merrte kundër Izraelit. Kërkesa kryesore ishte që gjykata të urdhëronte Izraelin të ndalonte menjëherë operacionet në Gaza, por gjykata nuk e mbështeti këtë. Megjithatë, ajo udhëzoi Izraelin që të ndalonte ushtrinë e tij për të kryer akte që mund të konsideroheshin gjenocidale, të ndalonte e të ndëshkonte nxitjen për gjenocid dhe të mundësonte ndihmën humanitare për popullin e Gazës.
Gjykata vendosi gjithashtu se kishte të drejtën ligjore për të vazhduar me çështjen e gjenocidit. Kryetari i gjykatës në atë kohë, Joan Donoghue, i tha BBC-së në prill se GJND-ja nuk vendosi se kishte një rast të besueshëm për gjenocid, por përkundrazi se palestinezët kishin të drejtë të mbroheshin nga gjenocidi.
Çfarë do të thoshte vendimi i GJND-së në çështjen e gjenocidit kundër Izraelit?
Një vendim përfundimtar për këtë çështje mund të zgjasë disa vjet. Vendimet janë ligjërisht të detyrueshme për vendet që pranojnë zyrtarisht GJND-në – këto përfshijnë Izraelin dhe Afrikën e Jugut – por në praktikë, të pazbatueshme nga gjykata. Në vitin 2022, GJND-ja urdhëroi Rusinë të “pezullonte menjëherë operacionet ushtarake” në Ukrainë - por urdhri u shpërfill.
Afrika e Jugut ka qenë shumë kritike ndaj operacionit ushtarak të Izraelit në Gaza. Dhe si nënshkruese e Konventës së Gjenocidit të OKB-së të vitit 1948, ajo ka detyrimin të veprojë, thotë ajo. Kongresi Kombëtar Afrikan qeverisës ka gjithashtu një histori të gjatë solidariteti me çështjen palestineze.
Ajo sheh paralele me luftën e saj kundër aparteidit - një politikë e ndarjes racore dhe diskriminimit të zbatuar nga qeveria e pakicës së bardhë në Afrikën e Jugut kundër shumicës me ngjyrë të vendit, deri në zgjedhjet e para demokratike, në vitin 1994. Vendi dënoi sulmet e 7 tetorit dhe bëri thirrje për lirimin e pengjeve.
“Kundërshtimi ynë ndaj masakrës së vazhdueshme të popullit të Gazës na ka shtyrë ne si vend t’i drejtohemi GJND-së,” tha presidenti Cyril Ramaphosa. “Si një popull që dikur ka provuar frytet e hidhura të shpronësimit, diskriminimit, racizmit dhe dhunës së sponsorizuar nga shteti, ne e kemi të qartë se do të qëndrojmë në anën e duhur të historisë.”/BBC - Syri.net
© SYRI.net
Zelensky: Nisim bisedimet e paqes që nesër nëse Rusia largohet nga territori ukrainas
Del VIDEO kur policia gjermane plagos një person me sëpatë pranë tifozëve holandezë
Neuer mbi Nagelsmann, rekordi i veçantë i trajnerit të Gjermanisë!
Denonco
Merrni lajmet më të fundit nga SYRI.net në çdo moment dhe kudo që të jeni!
