Arkeologët kanë zbuluar një vilë romake 'të jashtëzakonshme' në Oxfordshire ndërsa përgatiteshin ndërtimin e një shtëpie. Ndërtesa historike në Brookside Meadows në fshatin Grove, Wantage dikur ishte zbukuruar me suva dhe mozaikë të pikturuar, tipike të stilit romak. Ekspertët mendojnë se ishte një ndërtesë me një rresht, një lloj vile romake drejtkëndëshe që ndahej në një zonë qendrore kryesore dhe dy rreshta anësorë, paksa si një kishë.

Gjithashtu u gjet një thesar me objekte, duke përfshirë 'pllakëza romake mallkimesh', tokëza rripash dhe monedha. Gërmimet janë ende në vazhdim, por përfundimisht do të ndërtohen shtëpi mbi mbetjet. Arkeologët nga Grupi i Arkeologjisë Red River i bënë gjetjet ndërsa përgatiteshin për një zhvillim të ri të banesave në Barratt dhe David Wilson Homes.

Sipas ekspertëve, siti ndodhet në një mjedis të banuar që nga epoka e bronzit - një periudhë që zgjat rreth 3300 para Krishtit deri në 1200 para Krishtit. Romakët – të cilët pushtuan Britaninë në vitin 43 pas Krishtit – mendohet se kanë qenë atje nga shekulli i parë ose i dytë deri në fund të shekullit të katërt ose të pestë pas Krishtit.

"Siti është shumë më kompleks se një zonë e zakonshme rurale," tha Francesca Giarelli, punonjëse e projektit në Red River Arkeology Group. "Është e qartë se ajo ka qenë një qendër e rëndësishme aktivitetesh për një kohë të gjatë, nga epoka e bronzit deri në periudhën e mëvonshme romake."

Mbetjet tregojnë se vila romake ishte dekoruar me suva të pikturuar dhe mozaikë me motive floreale, ndërsa ende shihet një dysheme me tulla 'komplekse'. Atje u gjetën edhe qindra monedha, unaza dhe karfica, si dhe një tokëz rripi me kokë kali që daton në vitet 350-450 pas Krishtit. Studiuesit thonë se kjo tokëz ka të ngjarë t'i përkiste një anëtari elitar të ushtrisë romake, ose dikujt që dëshironte të lidhej me ushtrinë romake - një formë e 'elegancës ushtarake'. Gjithashtu u gjetën fragmente të pllakave romake - lloje të veçanta pllakash që lejonin qarkullimin e ajrit të nxehtë nëpër mure dhe nën dysheme. Sistemi, i njohur si hipokaust, përdorej në banja dhe dhoma me ngrohje dhe është një shembull i zgjuarsisë së romakëve kur bëhej fjalë për krijimin e sistemeve të reja shtëpiake. Dyshohej se kishte edhe fragmente të mallrave samiane, të njohura edhe si 'terra sigillata', enët e shkëlqyera të tavolinës së Britanisë Romake.

Për sa i përket xhinglave, ekspertët zbuluan sëpata në miniaturë - sëpata të vogla që mund të përdoren si një ofertë për perënditë. Këto mund të ishin depozituar në një zonë të shenjtë, zakonisht për të kërkuar favore për të korrat. Më intriguese nga të gjitha është zbulimi i pergamenave të plumbit të mbështjella fort, të cilat, edhe pse bosh kur shpalosen, të kujtojnë 'pllakëzat e mallkimeve' të famshme romake.

Pllakëzat romake të mallkimeve ishin mesazhet hakmarrëse të gdhendura në fletë të vogla plumbi ose kallaji, duke u kërkuar perëndive dhe shpirtrave të vepronin në emër të tyre. Prania e pllakëzave të mallkimeve dhe sëpatave në miniaturë sugjerojnë një element pelegrinazhi ose ritualist diku në vend.