4 produktet e para të certifikuara për treguesit gjeografikë, emërtimin e origjinës dhe specialitetin tradicional të garantuar

4 produktet e para të certifikuara për treguesit gjeografikë, emërtimin e origjinës dhe specialitetin tradicional të garantuar

17:04, 25/01/2023
A+ Aa A-

Katër produktet e para të regjistruara si marka të mbrojtura kanë kaluar procesin e verifikimit të përputhshmërisë me karakteristikat e produktit, duke mundësuar kështu vendosjen e logos kombëtare dhe prezantimin e tyre në treg.

Analizat ekonomike në Shqipëri tregojnë se konsumatorët janë të gatshëm që të paguajnë 30-50% më shumë për produktet që vijnë nga një zonë e identifikuar për cilësinë e veçantë të prodhimeve. Për produkte specilfike si mjalti p.sh. kjo diferencë në çmim është edhe më e lartë.

Produkte të tjera të regjistruara si produkte të mbrojtura me Tregues Gjeografik që ne do të punojmë për t’i certifikuar janë edhe Gështenja dhe Mjalti i Gështenjës së Tropojës, Mjalti Gështenjës së Reçit, Boronica e Bjeshkëve të Tropojës dhe e Bjeshkëve Kuksiane, Jufka Dibrane, Mishi i Dhisë së Hasit, etj. Ndërkohe sot ne certifikojme 4 produktet e para, të cilat janë regjistruar dhe kanë kaluar procesin e verifikimit të përputhshmërisë me karakteristikat e produktit duke mundësuar kështu vendosjen e logos kombëtare dhe prezantimin e tyre në treg.

 Djathi ‘Mishavina e Bjeshkëve të Këlmendit’, Emërtim Origjine e Mbrojtur, është përdorur me këtë emër për më shumë se 100 vjet, por mendohet që ka një histori edhe më të hershme.

Është një produkt që përdoret për të respektuar mikun dhe për t’u ndjerë krenarë, i lidhur me traditën blegtorale të zonës dhe pozitën gjeografike, me temperatura të përshtatshme për ruajtje. Kullotat e Kelmendit janë të tipit alpin e subalpine me lartësi 1500 – 2400 m, mbi nivelin e detit, me specie kryesore gramore.

- Mjalti i Bedunicës, Përmet, Specialitet Tradicional i Garantuar, Eshtë lulja e Bedunicës, aq e rrallë, që ndodhet me shumicë në zonën e Frashërit dhe parkut kombëtar të Bredhit të Hotovës, ajo që e bën këtë mjaltë kaq të vecantë me aromën, shijen dhe vecoritë e tij të rralla. Lulja e Bedunicës, është e vetmja lule që rritet në malin e Teprit, Gostivisht, Përmet në rreth 1500m mbi nivelin e detit.

Shumica e luleve të Bedunicës gjenden në zona malore që janë të vështira për t’u arritur. Bletët jetojnë në një zonë me bimësi krejtësisht të egër, dhe larg pemëve frutore, larg fshatit. SHBB ‘Mjalti i Bedunicës, Gostivisht’, aktualisht me 7 anëtarë, prodhon këtë lloj mjalti.

- Djathi i ziem, Hot, Malësi e Madhe (Specialitet Tradicional i Garantuar). Prodhohet nga qumështi i lopës i grumbulluar në zonën përrreth Malësisë së Madhe: Kastrat, Shkrel dhe Kelmendi i Poshtëm. Në llojin e tij më tradicional, produkti duhet të jetë marrë nga qumësht lope i sapomjelë, që vjen i papërpunuar në punishte. Produkti ka qenë rezervuar për mysafirë specialë dhe vetëm gratë e shtëpisë dinin ta përgatisnin dhe e trashëguan tek më të rejat. Antarët e grupit të prodhuesve dhe banorë të tjerë të zonës, dëshmojnë se në familjet e tyre djathi i ziem është përgatitur për më shumë se një shekull dhe gatuhej vetëm kur në shtëpi vinin mysafirë të rëndësishëm.

- Djathi i dhisë, bjeshkët e Rrunjës, Dibër (Specialitet Tradicional i Garantuar), prodhohet nga qumështi i freskët i dhive të Bulacit, të grumbulluar nga barinjtë që i mbajnë dhitë në bjeshkët e Runjës, gjë që i jep një aromë të veçantë të qumështit të bjeshkëve, si rezultat i sistemit kullosor dhe mënyrës tradicionale të përpunimit. Ekotipet vendase të dhisë janë krijuar ndër shekuj falë pasionit e punës së blegtorëve. Njihet, që në periudhën e Skënderbeut ka pasur rreth 3 000 krere dhi, që janë trashëguar përmes përzgjedhjes së vazhdueshme të gjeneratave dhe sot kemi ekotipe vendase që përbëjnë një pasuri të shkëlqyer gjenetike - tradicionale. Bjeshkët e Runjës 400 – 1 700 m lartesi, njihen për traditën qindravjeçare të mbajtjes së dhive në këtë territor.

Por ky zhvillim, vijoi ministrja, nuk mbaron këtu. ‘Tashmë po punojmë edhe me produktet e tjera krenari të historisë sonë të prodhimit bujqësor, përfaqësuesit e të cilëve i kemi këtu, si Vaji ‘Valm’, vaj i prodhuar me ullinjtë autoktonë të zonës së Elbasanit. Një model i krijimit dhe funksionimit të bashkimit të prodhuesve; Vaji i Ullirit të zonës së Tiranës, me ullinjtë autoktonë të zonës, një tjetër model suksesi i bashkimit dhe promovimit të produkteve të zonës, nga vëllezërit Allgjata, Vaj ulliri ‘Kalinjot’, ullinjtë autoktonë të Vlorës, Molla e Dvoranit, si një produkt me emërtim origje të mbrojtur, në bashkëpunim me shoqatën ADAD Malore, Kumbulla e thatë e Dibrës, Glikotë e Përmetit, Domatja e Shengjergjit, Gjeli i Detit i Baldushkut, etj’, tha Krifca.

Ministrja vuri në dukje se, është bërë një punë e madhe dhe falenderoj GIZ për punën hulumtuese, ndërsa shprehu vlerësim për anëtaret e komisionit të ngritur pranë Ministrisë që kanë punuar me shumë perkushtim duke bërë të mundur këtë proces.

Në aktivitetin e organizuar me këtë rast në ambientet e Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, veç ministres Frida Krifca ishe i pranishëm edhe Ambasadori i Gjermani në vendin tonë  Peter Zingraf si dhe prodhues të sektorit

© SYRI.net

Lexo edhe:

Komentet

Shto koment

Denonco