Komisionerja e Këshillit për të Drejtat e Njeriut thotë se disa njerëz të ndjekur penalisht në Hagë për krime lufte 'janë kthyer në komunitetet e tyre si heronj'.

Dështimi i vendeve të ish-Jugosllavisë për të trajtuar të kaluarën e tyre të dhunshme ka pasur pasoja shkatërruese për të drejtat e njeriut dhe përfundimisht mund të çojë në një rikthim të konfliktit në rajon, thuhet në një raporti të ri të Këshillit të Evropës, sipas The Guardian.

Raporti, i publikuar të enjten nga Komisionerja e Këshillit për të Drejtat e Njeriut, Dunja Mijatoviç, tha se rajoni ka pësuar kthim prapa për shumë vite në kërkimin e drejtësisë dhe llogaridhënies për luftërat brutale të viteve 1990 në Kroaci, Bosnje dhe Kosovë, në të cilat vranë më shumë se 130,000 njerëzit.

Ndikimi i përparimeve në ligj pas atyre luftërave, si krijimi i një gjykate për krimet e luftës në Hagë, dhe arrestimi dhe dënimi i shumë prej liderëve politikë dhe ushtarakë përgjegjës për vrasjet masive, kanë filluar të zbehen dhe mosndëshkimi të kthehet, sugjeron raporti.

Shpresohej që gjykatat kombëtare do të vazhdonin të ndiqnin mijëra autorë të tjerë, por momenti i tyre është ngadalësuar në mënyrë dramatike. Etno-nacionalistët janë politikisht dominues në të gjithë rajonin, duke promovuar gjuhën e urrejtjes dhe mohimin e gjenocidit dhe krimeve të tjera kundër njerëzimit.

“Pas gjyqeve në Hagë, shumica e njerëzve që vuajtën dënimin dhe u njohën si kriminelë lufte u kthyen në komunitetet e tyre si heronj, gjë që më duket shkatërruese,” tha Mijatoviç.

Raporti i saj “Ballafaqimi me të kaluarën për një të ardhme më të mirë” konkludon se  “Koha po ikën dhe viktimat kanë pritur për shumë të gjatë.

“Më keq akoma, narrativat përçarëse dhe urrejtëse që kryesuan luftërat e viteve 1990 janë kthyer dhe po grumbullojnë forcë”, thuhet në raport. “Kjo kërcënon jo vetëm pajtimin, por edhe paqen. Dështimi për t'u përballur plotësisht me të kaluarën e dhunshme në rajon ka pasoja shkatërruese për respektimin e të drejtave të njeriut dhe sundimin e ligjit.”

Zonat kryesisht serbe të Kosovës veriore janë dëshmuar kohët e fundit si një pikë e ndezur. Më 24 shtator, pati një shkëmbim zjarri pranë një manastiri ortodoks në fshatin Banjska midis një grupi paraushtarak të armatosur rëndë të serbëve dhe policisë kosovare. Tre persona të armatosur serbë dhe një polic nga shumica etnike shqiptare u vranë në një përleshje për të cilën qeveria në Prishtinë fajësoi udhëheqjen serbe në Beograd.

Në Bosnje, gjysma e vendit të drejtuar nga serbët, Republika Srpska, vend që u godit nga spastrimi etnik në luftën e viteve 1992-95 atje, udhëhiqet nga një separatist militant, Milorad Dodik, i cili e përshkruan gjenocidin e vitit 1995 në Srebrenicë si " një mit i sajuar”.

Dodik dhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiç, të dy kanë lidhje të ngushta me Moskën. Në raportin e saj, Mijatoviç, e cila do të largohet nga posti i saj në mars, tha: "Mbështetja ruse për aktivistët dhe organizatat e djathta serbe është e shumëanshme dhe shtrihet që nga mbështetja për aktivitetet online deri tek trajnimi ushtarak".

Javën e kaluar, presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskiy, paralajmëroi se Vladimir Putin kishte në plan të ngjallte një konflikt të ri në ish-Jugosllavi.

“Kushtojini vëmendje Ballkanit. Më besoni, ne marrim informacion. Rusia ka një plan të gjatë: Lindja e Mesme, shpërqendrimi i dytë do të jetë Ballkani”, tha Zelenskiy. "Nëse vendet e botës nuk bëjnë asgjë tani, do të ketë përsëri një shpërthim të ngjashëm."/ar.sh/SYRI.NET