Kryeministri shqiptar Edi Rama dërgoi policë dhe makina për të shkatërruar një nga institucionet kulturore të vendit, dhe një nga ndërtesat e pakta të vjetra në kryeqytet.

Nga Jean-Baptiste Chastand, Le Monde

Kryeministri shqiptar Edi Rama kënaqet të nxjerrë në pah karrierën e tij si një artist vizual dhe shijet e tij si piktor. Kur ai ishte kryetar i kryeqytetit, Tiranë, midis viteve 2000 dhe 2011, u bë i njohur në të gjithë botën pasi k ndërtesave trashëguara nga diktatura komuniste i pikturoi me ngjyra të ndritshme. Ndonjëherë me modele që i kishte zgjedhur vetë, duke i dhënë kryeqytetit shqiptar një galeri me ajër të hapur.

Por, të dielën, 17 maj, i njëjti Edi Rama, 55 vjeç, kryeministër që nga viti 2013, dërgoi në orët e para të mengjesit policinë dhe eskavatorët për të shkatërruar një nga institucionet kulturore më të rëndësishme të vendit dhe një nga sallat e tij të rralla të performancës, Teatrin Kombëtar. Brenda ishin dhjetëra artistë dhe kundërshtarë që qëndronin në ndërtesë për më shumë se dy vjet, të cilët u dëbuan më metodada ushtarake.

"Ata erdhën në orën 4:15 të mëngjesit, ne ishim ende rreth gjashtëdhjetë vetë, na evakuuan dhe sollën buldozerin", thotë regjisori dhe aktori Edmond Budina, një nga përfaqësuesit e Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit, një grupim që luftoi që nga viti 2018 për të shpëtuar këtë ndërtesë, të ngritur në vitet 1940 kur vendi u pushtua nga Italia. Një demonstrim spontan në të cilin liderët e opozitës morën pjesë të dielën u shpërnda brutalisht.

………

Teatri ishte mbi të gjitha "një nga ndërtesat e rralla të vjetra në Tiranë" në një qytet me planifikim modern të qytetit, thotë artisti vizual shqiptar Adrian Paci, i cili thotë se është "i tronditur dhe i zemëruar" nga vendimi marrë nga Edi Rama.

Në Facebook, ky i fundit mbrojti vendimin e tij të hënën, 18 maj, duke sulmuar "prishësit si jo profesionistë" dhe duke lavdëruar projektin që një teatër i ri të ndërtohej në rrënojat e një të vjetëri. "Do të aprovohet nga të gjithë dhe do t'i japë publikut teatrin kombëtar që nuk e kanë pasur kurrë", premtoi ai, duke postuar imazhet mbresëlënëse të firmës arkitekturale daneze në krye të projektit.

Teatri Kombëtar kishte vuajtur nga mungesa e mirëmbajtjes dhe Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit duhej të instalonte një gjenerator për të anashkaluar ndërprerjen e energjisë dhe të vazhdonte të organizonte shfaqje në sallën e madhe ku po bënte shumë e nxehtë në verë dhe shumë e ftohtë në dimër. Por artistët argumentuan për një rinovim. "A mund ta shkatërroni “Moulin Rouge”, edhe për një ndërtesë të re si kjo?" proteston Edmond Budina, i cili e quan këtë shkatërrim "një veprim barbar". "Unë nuk jam kundër teatrit të ri, por pse ta shkatërrojmë të vjetrin dhe jo ta ndërtojmë diku tjetër?”, shpreh dakortësinë Adrian Paci.

https://www.lemonde.fr/international/article/2020/05/25/en-albanie-le-theatre-national-detruit-par-le-gouvernement-un-acte-barbare_6040619_3210.html