Shkencëtarët mendojnë se kanë zgjidhur misterin e mënyrës se si 31 piramida, përfshirë kompleksin e famshëm të Gizës, u ndërtuan në Egjipt mbi 4000 vjet më parë.

Një ekip studiuesish të Universitetit të Karolinës së Veriut Wilmington ka zbuluar se piramidat ka të ngjarë të jenë ndërtuar përgjatë një dege të lashtë të lumit Nil - e cila tani është e fshehur nën shkretëtirë dhe tokë bujqësore.

Për shumë vite, arkeologët kanë menduar se egjiptianët e lashtë kanë përdorur një kanal të lundrueshëm aty pranë për të transportuar materiale si blloqet e gurit të nevojshëm për të ndërtuar piramidat në lumë.

Por deri tani, "askush nuk ishte i sigurt për vendndodhjen, formën, madhësinë ose afërsinë e këtij megakanali ujor me vendndodhjen aktuale të piramidave", sipas një prej autorëve të studimit, prof. Eman Ghoneim.

Në një përpjekje ndërkontinentale, grupi i studiuesve përdori imazhe satelitore me radar, harta historike, studime gjeofizike dhe bërthama të sedimentit (një teknikë e përdorur nga arkeologët për të gjetur prova nga mostrat) për të hartuar degën e lumit - që ata besojnë se ishte varrosur nga një thatësirë e madhe dhe stuhi rëre mijëra vjet më parë.

Ekipi mundi të "depërtonte në sipërfaqen e rërës dhe të prodhonte imazhe të karakteristikave të fshehura" duke përdorur teknologjinë e radarit, tha studimi, i botuar në revistën Nature.

Ndër këto karakteristika kishte "lumenj të groposur dhe struktura të lashta" që rrjedhin në ultësirën e vendit ku shtrihet "shumica dërrmuese e piramidave të Egjiptit të Lashtë", tha prof. Ghoneim.

Duke folur për BBC-në, një nga bashkautoret e studimit, dr Suzanne Onstine, tha se "vendosja e degës aktuale të lumit dhe posedimi i të dhënave që tregojnë se ekzistonte një rrugë ujore që mund të përdoret për transportin e blloqeve më të rënda, pajisjeve, njerëzve e gjithçka tjetër, na ndihmon vërtet të shpjegojmë ndërtimin e piramidave".

Ekipi zbuloi se dega e lumit, e quajtur dega Ahramat, me "ahramat" që do të thotë piramida në arabisht, ishte afërsisht 64 km e gjatë dhe mes 200-700 metra e gjerë. Dhe kufizohej me 31 piramida, të cilat u ndërtuan mes 4700 dhe 3700 vjetësh më parë.

Zbulimi i kësaj dege lumi të zhdukur ndihmon për të shpjeguar dendësinë e lartë piramidale mes Gizës dhe Lishtit (vendi i varrimeve të Mbretërisë së Mesme), në atë që tani është një zonë të shkretë të shkretëtirës saharane.

Afërsia e degës së lumit me komplekset piramidale sugjeron se ajo ishte "aktive dhe funksionale gjatë fazës së ndërtimit të këtyre piramidave", tha gazeta.

Dr. Onstine shpjegoi se egjiptianët e lashtë mund të "përdornin energjinë e lumit për të mbajtur këto blloqe të rënda, në vend të punës njerëzore", duke shtuar, "është thjesht përpjekje shumë më e vogël".

Lumi Nil ishte linja e jetës në Egjiptin e Lashtë dhe mbetet e tillë edhe sot e kësaj dite.