Shkencëtarët e materialeve kanë punuar me arkeologë dhe historianë për shumë vite, duke u përpjekur të zbulojnë sekretet magjepsëse të teknologjive dhe teknikave të betonit të Perandorisë Romake, të cilat i lejuan romakët të ndërtonin disa nga monumentet më të qëndrueshme që bota ka parë ndonjëherë.

Në një studim të ri të botuar në Science Advances, studiues nga Instituti i Teknologjisë i Massachusetts dhe Universiteti i Harvardit, të ndihmuar nga ekspertë nga laboratorë në Gjermani dhe Zvicër, kanë zbuluar atë që ata besojnë se është fakti kryesor që shpjegon pse betoni romak ishte i një cilësie kaq të lartë.

Ndër arritjet e tyre më të mëdha, romakët e lashtë e përsosën artin e ndërtimit në një shkallë të madhe.

Arkitektët dhe inxhinierët e tyre ndërtuan një rrjet kompleks dhe të gjerë rrugësh, ujësjellësish, ura, porte, stadiume dhe ndërtesa publike që kanë mbijetuar kryesisht deri në ditët e sotme.

Formulat e betonit romak janë një temë magjepsëse nga pikëpamja historike, por nga një perspektivë praktike ajo që romakët dinin mund të ndihmonte në përmirësimin e metodologjive të betonit edhe sot.

Në kërkim të përgjigjeve, studiuesit kanë investuar shumë kohë dhe energji duke studiuar strukturat romake të betonit, duke analizuar nga afër mostrat në një përpjekje për të identifikuar përbërësit e tyre më thelbësorë.

Ekipi i shkencëtarëve përgjegjës për gjetjet e fundit përfshin profesorin e inxhinierisë civile dhe mjedisore të MIT, Admir Masic dhe ish-studenten e doktoraturës në MIT Linda Seymour, të cilët të dy ishin të përfshirë në një studim historik të vitit 2021 të varrit romak 2053-vjeçar të një fisnike të quajtur Caecilia.

Metella, e cila ka mbetur kryesisht e padëmtuar pavarësisht kalimit të pamasë të kohës.

Masic, Seymour dhe shkencëtarët e tjerë që morën pjesë në atë studim zbuluan se një llaç tepër i fortë i bërë nga gëlqere e hidratuar dhe qelqi vullkanik ishte faktori kryesor që kishte lejuar varrin të mbetej i paprekur që nga ndërtimi i tij fillestar gjatë ditëve të fundit të Republikës Romake.

Tani, së bashku me një grup të ri ekspertësh, Masic dhe Seymour kanë bërë një zbulim tjetër të rëndësishëm rreth teknikave romake të ndërtimit të betonit që ndihmon në shpjegimin e jetëgjatësisë së mahnitshme të strukturave të tyre. Dhe mjaft interesante, edhe një herë një material unik i përbërë nga gëlqere ka treguar se ka bërë ndryshimin vendimtar.