FOTO-AUDIO/ Kjo është gjuha e katërt që flitet në Zvicër

FOTO-AUDIO/ Kjo është gjuha e katërt që flitet në Zvicër

15:03, 29/04/2019
A+ Aa A-

Lumi Sarine i cili ndodhet buzë Basse-Ville (qyteti më i ulët), shërben për të ndarë dy kantonet e qytetit të Fribourg-ut në dy sektorë: gjermanisht-folëse dhe frëngjisht-folëse.

Qyteti i rreth 40,000 njerëzve ofron dy mundësi për dualizmin e tij apo për gjuhët që fliten. Banorët mund të zgjedhin nëse fëmijët e tyre do të përdorin frëngjishten ose gjermanishten në shkollën fillore; dhe universiteti madje ofron një program mësimor dygjuhësor.

Bisedoni me ndonjë shtetas zviceran, dhe ndoshta do mbeteni të mahnitur, ndoshta sepse gjuhët janë kaq të ndryshme në këtë vend të vogël. Kombi mund të ndahet gjeografikisht në tri grupe të mëdha gjuhësore.

Jugu, i cili mban liqenet e famshme të rajonit liqenor zvicerano-italian, flet gjuhën italiane.

Në perëndim pranë Gjenevës flitet frëngjisht.

Ndërsa në pjesët qendrore dhe lindore të vendit, siç janë Cyrihu dhe St. Moritz, mbështeten në gjermanisht (dhe kantoni juglindor i Graubündenit përfshin edhe folës romakë).

Bëhet gjithçka edhe më konfuze kur zbulojmë se flitet edhe një dialekt francez siç është Franc Comtois, që flitet në kantonet e Xhurave dhe Bernës në Zvicër; dhe gjermane zvicerane, e cila mësohet në shtëpi dhe përdoret vetëm për biseda (në krahasim me gjermanishten e cila është e shkruar dhe e folur dhe që mësohet në shkollë).

Midis gjithë këtij kompleksiteti gjuhësor, qyteti i Fribourg / Freiburg (siç njihet në frëngjisht / gjermanisht) ka shtuar sfidën e shtrirë në kufijtë gjuhësorë midis kantoneve franceze dhe gjermanofolëse - Vaud dhe Bernë - gjë që ndoshta është shtëpia për një popull që vendosi të zhvillojë gjuhën e tyre.

Banorët e Basse-Ville të Fribourg-ut kombinuan frëngjishten dhe gjermanishten zvicerane për të krijuar një dialekt të ri, le Bolze.

Ndërsa origjina e saktë e gjuhës është e panjohur, shumë besojnë se Bolze u krijua gjatë Revolucionit Industrial në shekullin e 19-të, kur njerëzit nisën të emigronin nga fshatrat në qytete ndërsa vendet e punës u bënë në dispozicion gjatë bumit industrial.

Si një qytet që kufizohet me fshatrat franceze dhe fshatrat zvicerane të fshatit gjerman, Fribourg u rrit dhe u zgjerua në një qendër dygjuhësore, kulturore dhe industriale për punën e kërkuar të varfër.

Bolze është një bashkim mes gjuhës gjermane dhe franceze, duke përdorur dy gjuhët për të krijuar një version krejtësisht të ri.

Ajo ka kaluar nga brezi në brez gojarisht dhe gjendet vetëm në Basse-Ville të Fribourg-ut dhe flitet vetëm midis pak personave të cilët merren vesh mes tyre. 

    Marrë nga: bbctravel.com- Përgatiti F.H, SYRI.net

    © SYRI.net

    Lexo edhe:

    Komentet

    Shto koment

    Denonco