Lajmi i fundit

LIVE/ Adi Krasta në 'A Show'

E pabesueshme sa peshon Galaktika jonë

E pabesueshme sa peshon Galaktika jonë

13:00, 13/03/2019
A+ Aa A-

Galaktikë me G të madhe mund ta quajmë pa frikë galaktikën tonë që ndryshe e njohim edhe si Rruga e Qumështit për atë gjurmë të shndritshme të përqendrimit yjor.

Një ishull në Univers, i përbërë nga një numër i panjohur prej miliarda yjesh (nga 200 deri në 400 miliardë), pastaj planetët, gazrat dhe shumë më tepër.

Matja e masës së saj, ose sasia e materies që e përbën atë, mund të duket një ndërmarrje e pamundur, e megjithatë në vitet e fundit shumë studiues kanë punuar në këtë përllogaritje (pa arritur rezultate të besueshme dhe të përbashkëta).

Për shkencëtarët, megjithatë, kjo është një pjesë e rëndësishme e informacionit, e nevojshme për masa të tjera në aspekte që variojnë nga lindja e Rrugës së Qumështit deri në evolucionin e saj të ardhshëm.

Tani, duke kombinuar të dhënat nga vëzhgimet e kryera me mjetet e Teleskopit Hapësinor Hubble (NASA) dhe satelitit astrometrik GAIA (Interferometri Global Astrometrik për Astrofizikën, ESA), një grup astronomësh propozon një vlerësim që duket se ka atë që duhet për t’u miratuar.

Studimi, i raportuar në SAO / NASA Astrophysics Data System, është në dispozicion në tërësi në arXiv (në PDF), bibliotekën shkencore të Universitetit Cornell.

Këtu është ajo që dimë ose besojmë se dimë për Universin tonë: vetëm nën 5% e asaj që ekziston është materia e zakonshme (mjegullnaja, galaktika, yje, planetë,...). Nga të gjitha pjesët e tjera mund të themi vetëm se duhet të ketë rreth 27% (në energji) të lëndës së errët (që korrespondon me 85% të gjithë materieve që supozojmë të ekzistojë) dhe rreth 68% të një energjie të errët edhe më misterioze, për të cilën ne nuk dimë tjetër përveçse emrit.

Vlerësimet e mëparshme luhaten midis 500 miliardë dhe 3000 miliardë masave diellore: një interval të përcaktuar nga pasiguria në masë dhe shpërndarja e materies së errët, që është ajo çështje që ne nuk e shohim dhe për të cilën nuk dimë asgjë, edhe nëse i atribuojmë një veprim atij ndikimi gravitacional në materie të dukshme.

Për vlerësimin e ri, studiuesit, të koordinuar nga Laura Watkins (Instituti i Teleskopit të Shkencës Hapësinore të Baltimore, SHBA), e bazuan punën e tyre në matjen e shpejtësisë së grupimeve të largëta, dmth grupet e dendura të yjeve që orbitojnë në distanca të mëdha rreth Galaksisë.

Pikërisht për shkak se ato janë në distanca të mëdha nga qendra galaktike, grumbullimet lejojnë astronomët të gjurmojnë masën e materies së errët në galaktikën tonë.

Tani me të dhënat e GAIA dhe Hubble ne mund të përcaktojmë lëvizjen e plotë të grupimeve (duke u larguar, duke u afruar dhe duke lëvizur anash) dhe kjo na lejoi të llogarisim shpejtësinë e tyre me saktësi, dhe për këtë arsye edhe masën e Galaksisë e cila është ekuivalente me 1,500 miliardë masa solare.

© SYRI.net

Lexo edhe:

Komentet

Shto koment

Denonco