FOTO/ Momenti interesant kur disa galaksi shkatërrohen

FOTO/ Momenti interesant kur disa galaksi shkatërrohen

13:02, 03/03/2019
A+ Aa A-

Tre imazhe nga Teleskopi Hapësinor Spitzer i NASA-s tregojnë disa pjesë nga galaksitë gjatë procesit të bashkimit kozmik mes tyre. Megjithëse këto galaktika shfaqen të ndara graviteti po i tërheq ato drejt njëra-tjetrës dhe së shpejti ato do të kombinohen mes tyre për të formuar galaktika të reja, të bashkuara.

Disa galaktika të bashkuara do të përjetojnë miliarda vite rritjeje. Ndërsa disa të tjera do të zhduken si rezultat i këtij procesi.

Vetëm një përqindje e vogël e galaktikave në univers po bashkohen mes tyre, por shkrirjet e galaktikave ishin më të zakonshme rreth 6 miliard dhe 10 miliard vjet më parë, dhe këto procese janë ato që formuan peizazhin tonë galaktik modern.

Për më shumë se 10 vjet, shkencëtarët që punojnë në Survey LIRG të Observatorëve të Mëdhenj, ose GOALS si njihen shkurtimisht, kanë përdorur imazhet e galaktikave më pranë nesh për të studiuar detajet e shkrirjes së galaktikës dhe për t'i përdorur ato si laboratorë të cilët ‘tregojnë’ atë periudhë të hershme në historinë e gjithësisë.

Ky vëzhgim është fokusuar në 200 objekte të afërta, duke përfshirë shumë galaktika në faza të ndryshme të bashkimit. Imazhet e publikuara tregojnë veteëm tre prej 200 objekteve.

Në këto imazhe, ngjyra të ndryshme korrespondojnë me gjatësi vale të ndryshme të dritës infra të kuqe, të cilat nuk janë të dukshme për syrin e njeriut. Bluja korrespondon me 3.6 mikronë dhe jeshilja korrespondon me 4.5 mikronë dhe të dyja emetohen fuqishëm nga yjet.

E kuqja korrespondon me 8.0 mikronë, një gjatësi vale kryesisht emetuar nga pluhuri.

Një nga proceset e para që mendohet të jetë përgjegjës për një ndalim të papritur në formimin e yjeve brenda një galaksie të shkrirë është një vrimë e zezë e tejmbushur.

Në qendër të shumicës së galaktikave qëndron një vrimë e zezë supermasive e cila është një bishë e fuqishme miliona miliarda herë më e madhe se Dielli.

Gjatë një bashkimi galaktik, gazi dhe pluhuri pozicionohen në qendër të galaksisë, ku ndihmojnë në krijimin e yjeve të rinj dhe ushqejnë vrimën e zezë qendrore.

Por ky shpërthim i papritur i aktivitetit mund të krijojë një mjedis të paqëndrueshëm. Erërat e fuqishme të prodhuara nga vrima e zezë në rritje mund të fshijnë galaktikën, duke nxjerrë sasi të mëdha të gazit dhe duke mbyllur formimin e yjeve.

Flukset mjaft të fuqishme ose të përsëritura mund të pengojnë aftësinë e galaktikës për të bërë yje të rinj.

Marrëdhënia mes bashkimeve, shpërthimeve dhe formimit të yjeve si dhe aktiviteti i vrimave të zeza është kompleks dhe shkencëtarët ende punojnë për ta kuptuar atë plotësisht.

Një nga galaksitë e sapo bashkuara është lëndë e një studimi të hollësishëm në W.M. Observatori Keck në Hawaii, në të cilin shkencëtarët kërkuan për valët e bllokuara galaktike të nxitura nga bërthama galaktike aktive qendrore, një objekt jashtëzakonisht i ndritur që mundësohet nga një vrimë e zezë supermasive që ushqehet me materialin rreth saj. 

    © SYRI.net

    Lexo edhe:

    Komentet

    Shto koment

    Denonco