Gazeta britanike “The Guardian” ka shkruar rreth situatës së krijuar në komunat veriore të Kosovës dhe ka transmetuar atë që tha të mërkurën në Bratisllavë kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, se ai mund të konsiderojë zgjedhje të parakohshme në veri nëse dhuna përfundon.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se është i përgatitur të marrë në konsideratë zgjedhjet e parakohshme në veri të Kosovës me shumicë serbe, pasi disa burime britanike shprehën shqetësimin se SHBA dhe BE po bëjnë një gabim duke kërcënuar aleatin e tyre me ndëshkim për trajtimin e dhunës së fundit nga Kurti, shkruan RTK.

Një ish-ambasador i Mbretërisë së Bashkuar tha se i dërguari i BE-së në Kosovë duhet të qëndrojë mënjanë, ndërsa kryetarja e Komisionit për Punë të Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, Alicia Kearns, paralajmëroi SHBA-në kundër ndëshkimit joproporcional të Kurtit, shkruan gazeta britanike "The Guardian".

Emmanuel Macron, presidenti francez, tha se Kurti kishte bërë gabime dhe se do ta takonte bashkë me kancelarin gjerman, Olaf Scholz.

Kriza u përshkallëzua të hënën pasi qeveria e Kosovës dërgoi kryetarë komunash, të mbështetur nga Policia e Kosovës, në zyrat e komunave veriore të dominuara nga serbët pas zgjedhjeve që serbët në veri të Kosovës i kishin bojkotuar.

The Guardian shkruan se shqiptarët përbëjnë më shumë se 90% të popullsisë në Kosovë, por serbët e veriut kanë kërkuar prej kohësh zbatimin e një marrëveshjeje të ndërmjetësuar nga BE të vitit 2013 për krijimin e një asociacioni të komunave autonome në zonën e tyre.

Duke folur në një konferencë për sigurinë në Bratislavë, Kurti tha: “Nëse do të kishte protestë paqësore për zgjedhje të parakohshme, do të kishte mirëkuptimin tim, por jo turmat me shkronjën Z [një simbol pro-rus] që qëllojnë kundër ushtarëve dhe policëve, granata, duke thirrur 'vrit, vrit'. Kësaj turme fashiste, ne nuk ia dorëzojmë republikën tonë demokratike. Nëse duan protesta paqësore që kërkojnë zgjedhje të parakohshme, ata kanë një kryeministër që është më se i gatshëm t'i dëgjojë dhe ndoshta pajtohet me ta”, tha ai.

Ai pyeti se ku duhej të punonin kryetarët e bashkive në tre zyrat e kontestuara të bashkisë, një kërkesë kyçe e SHBA.

Por Kearns tregoi dallime mes qëndrimeve të SHBA-së dhe asaj zyrtare të Mbretërisë së Bashkuar, duke shkruar:

“Qëndrimi që po merret ndaj Kosovës është joproporcional. Mungesa e parandalimit ndaj Beogradit tregon mungesë ekuilibri dhe moskoherencë strategjike. Dështimi për të penguar milicinë e armatosur dhe financuesit dhe blinduesit e tyre rrezikon të inkurajojë përshkallëzimin e mëtejshëm.” Ajo tha se Kosova duhet të lejohet të anëtarësohet në Këshillin e Evropës.

Mark Dickinson, një ish i dërguar britanik në Ballkanin Perëndimor, tha: “Cila është koha më e shkurtër për të shpëtuar fytyrën përpara se [i dërguari i BE-së Miroslav] Lajçak të ketë një nxitje të madhe për të ‘kaluar më shumë kohë me familjen e tij’? Nuk e kam problem që Kurti (dhe fatkeqësisht Kosova) të fajësohet dhe të ndëshkohet. Mund ta duroj edhe që Vuçiq t'i shpëtojë. Por nëse BE-ja dështon të pranojë se ajo gjithashtu ka kontribuar shumë në këtë fatkeqësi, ne mund të presim vetëm përsëritje”, tha ai.

Gazeta britanike "The Guardian", shkruan se në raundin më të fundit të bisedimeve, Vuçiç, presidenti serb, refuzoi të nënshkruajë një marrëveshje që ofronte njohje reciproke të Serbisë dhe Kosovës, si dhe një shkallë autonomie për serbët në veri të Kosovës që nuk e kanë pranuar kurrë sundimin e udhëhequr nga shqiptarët.

Propozimi i Kurtit është që nëse dhuna përfundon, zgjedhjet e reja mund të mbahen shumë përpara përfundimit të mandatit të mbetur dyvjeçar të kryetarëve të komunave.

Diplomatët britanikë kanë frikë se përpjekjet e SHBA-së për të fajësuar Kurtin nuk shqyrtojnë shkakun rrënjësor të ngërçit, duke përfshirë një kërkesë të BE-së që Kurti të pranojë një marrëveshje të arritur në 2013 duke i dhënë autonomi gjithëpërfshirëse një asociacioni të komunave serbe.

BE-ja u përpoq ta impononte këtë si pjesë e një marrëveshjeje prej 11 pikash në bisedimet në Ohër në Maqedoninë e Veriut në mars, por asnjëra palë nuk e nënshkroi marrëveshjen.

BE-ja argumentoi se marrëveshja, duke përfshirë klauzolat e vitit 2013 që siguronin njohjen e nënkuptuar de fakto të Kosovës nga Serbia, përmbushi kërkesën kryesore të Kosovës, shkruan Gazeta britanike "The Guardian".

Kurti thekson se pakicat në Kosovë tashmë gëzojnë pavarësinë sipas kushtetutës, duke përfshirë serbishten si gjuhë zyrtare, vende të garantuara në parlament pavarësisht nga rezultatet e zgjedhjeve, përfaqësim në nivel komunal, të drejtën për të emëruar zyrtarë kryesorë të policisë në zonat me shumicë serbe dhe të paktën një ministër nga pakica serbe në qeveri.