Nga Euronews: Kosova dhe Serbia arrijnë marrëveshje me BE për normalizimin e marrëdhënieve,  por nuk e nënshkruajnë

Udhëheqësit e Kosovës dhe Serbisë arritën një marrëveshje pas një dite bisedimesh në Maqedoninë e Veriut të shtunën për të normalizuar marrëdhëniet dypalëshe pas dekadash tensionesh midis armiqve ballkanikë të kohës së luftës dhe për të zgjidhur një nga mosmarrëveshjet më të gjata të Evropës.

Megjithatë, kryeministri i Kosovës Albin Kurti dhe presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç nuk e nënshkruan dokumentin kornizë.

Njoftimi u bë nga kryediplomati i BE-së Josep Borrel në Tëitter pas orëve të bisedimeve në vendpushimin buzë liqenit të Ohrit të Maqedonisë së Veriut dhe erdhi një muaj pasi të dyja palët dhanë miratimin e tyre të heshtur për një plan 11-pikësh të BE-së për t'i dhënë fund muajve të krizës politike.

Përfaqësuesi i posaçëm i BE Miroslav Lajçak ishte gjithashtu i pranishëm. Marrëveshja parashikon që të dyja vendet do të njohin dokumentet zyrtare dhe simbolet kombëtare të njëri-tjetrit, si dhe do të respektojnë pavarësinë, autonominë dhe integritetin territorial të tyre, të drejtën e vetëvendosjes, mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe mosdiskriminimin.

Vendimi për të pritur bisedimet në qytetin e Ohrit në Maqedoninë e Veriut ishte një vendim simbolik.

Në vitin 2001, në Maqedoninë e Veriut shpërtheu një konflikt i armatosur ndërmjet shqiptarëve etnikë dhe shtetit. Konflikti zgjati tetë muaj dhe u zgjidh me nënshkrimin e të ashtuquajturës Marrëveshja e Ohrit, e cila i avancoi të drejtat e shqiptarëve në Maqedoninë e Veriut.

Marrëveshja konsiderohet si një nga shembujt e rrallë të zgjidhjes së çështjeve komplekse etnike në Ballkan. Shpresohet se mund të jetë frymëzim për Serbinë dhe Kosovën në gjetjen e një zgjidhjeje për çështjen e pazgjidhur prej dekadash të pavarësisë së Kosovës.

Kosova është një provincë me shumicë shqiptare etnike ish-serbe, e cila u shkëput në vitin 2008.

Kjo erdhi nëntë vjet pas përfundimit të luftës 1998-99, e cila shpërtheu kur shqiptarët etnikë separatistë filluan një rebelim kundër sundimit të Serbisë dhe Beogradi u përgjigj me një goditje brutale. Rreth 13,000 njerëz vdiqën, kryesisht shqiptarë etnikë.

BE-ja ka ndërmjetësuar negociatat ndërmjet Serbisë dhe Kosovës që nga viti 2011, por disa nga 33 marrëveshjet që janë nënshkruar janë vënë në veprim.

BE dhe SHBA kanë bërë presion për përparim më të shpejtë që kur Rusia nisi një pushtim të plotë të Ukrainës vitin e kaluar.

Tani shpresohet se zgjidhja e konfliktit të Maqedonisë së Veriut përmes Marrëveshjes së Ohrit do të nxisë Serbinë dhe Kosovën të ecin përpara.

Stojançe Angelov dhe Abedin Zimberi ishin të dy policë në vitin 2001 në Maqedoninë e Veriut. Por ata po luftonin në anë të ndryshme të konfliktit.

Tani ata mbajnë takime të rregullta të përbashkëta me institucionet shtetërore dhe punojnë së bashku për të ndihmuar pajtimin.

"Prodhuesit më kryesore të problemeve  janë ata, përvoja e të cilëve për vrasjen vjen vetëm nga video lojërat," tha Angelov, i cili mori anën e shtetit. "Ata janë ata që janë "më të guximshmit" dhe më të rrezikshmit, sepse ata kurrë nuk e kanë parë vdekjen nga afër."

Homologu i tij Zimberi, një ish-komandant i lëvizjes kryengritëse të shqiptarëve etnikë, shtoi: "Ne e dimë se çfarë është një konflikt dhe sa dhimbje mund të shkaktojë ai, dhe ne po punojmë për të parandaluar çdo lloj konflikti dhe urrejtjeje në të ardhmen midis njerëzve".