Në vitin 2018 produkti i eksportuar nga Shqipëria jashtë vendit ishte këpuca, në Maqedoni ishin produktet kimike, në Bosnjë ishin mobilet, në Serbi ishin makinat dhe në Malin e Zi prodhimet e Aluminit. Produkti i dytë më i eksportuar në Shqipëri më 2018-en ishte nafta, në Maqedoni pjesët për makinat, në Bosnjë këpucët, në Malin e zi, Energjia elektrikë dhe në Serbi, cigaret.

Të dhënat janë marrë nga raporti rajonal që Banka Botërore publikoi së fundmi, te cilat tregojnë se eksportet shqiptare bazohen në burimet natyrore dhe krahun e lirë të punës, teksa rajoni po zhvillon prodhimin në fabrika për linja me vlerë të shtuar si industria e automjeteve.

Ky model ka sjellë rritje të pagave në Rajon, përkundrejt Shqipërisë që ende shfrytëzon krahun e lirë të punës me paga të ulëta duke prodhuar veshje dhe këpucë  me paga më pak se 150 euro për person në muaj.

Tregu kryesor për të gjitha eksportet e Ballkanit Perëndimor është Bashkimi Europian. Edhe pse rajoni trashëgon lidhje historike me ish Jugosllavinë produktet e eksportuara në BE nuk janë uniforme. Në të vërtetë, midis vendeve ka dallime thelbësore në specializimet e eksportit.

Për Bosnje dhe Hercegovinën, eksportet e saj në BE mbizotërohen nga artikuj të ndryshëm të prodhuar si, mobilie, veshje dhe këpucë dhe mallra të prodhuara si shtiza prej alumini.

Maqedonia dhe Serbia janë të specializuara në dërgimin drejt BE-së të makinerive dhe mallrave të transportit, si automjete dhe pjesë këmbimi. Por Serbia gjithashtu është e specializuar në dërgimin e produkteve ushqimore ndërsa Maqedonia në produkte kimike.

Eksportet e Malit të Zi dhe Shqipërisë dominohen nga shërbimet, veçanërisht turizmi dhe eksportet e mallrave të tyre dominohen nga produkte të tjera të industrisë përpunuese.

Të vetmet produkte që janë pjesë e listës së tre produkteve kryesore në më shumë se një vend janë këpucët (Shqipëria dhe Bosnja dhe Hercegovina), energjia elektrike (Bosnja dhe Hercegovina dhe Mali i Zi), dhe tela elektrikë të izoluar (Maqedonia dhe Serbia).

Ndërsa kompanitë e këpucëve nga Shqipëria dhe Bosnja dhe Hercegovina qartësisht janë në konkurrencë me njëri-tjetrin në tregun e BE-së.

Banka Botërore sugjeron se modelet e specializimit të eksporteve sugjerojnë mundësi për bashkëpunim nëpërmjet aktiviteteve për rritjen e efikasitetit, si integrimi i zinxhirit të vlerave.

Për shembull, Serbia eksporton makina në Itali kryesisht nga fabrika e madhe Fiat Chrysler ndërsa furnizuesit në Maqedoni janë të specializuar në eksportimin e instalimeve elektrike të izoluara, të cilat janë shumë të rëndësishme në prodhimin e automjeteve dhe kështu mund të hapin mundësi për tregti të ndërsjelltë./Monitor