Sllovakia në moment kyç pas atentatit ndaj kryeministrit Robert Fico Një burrë tund një flamur sllovak jashtë spitalit ku Fico mbetet në gjendje të rëndë - vendi është në një moment vendimtar

Sllovakia në moment kyç pas atentatit ndaj kryeministrit Robert Fico

08:18, 18/05/2024
A+ Aa A-

Në vendin ku një burrë tentoi të vriste një kryeministër ka një vrimë plumbi dhe një njollë të vogël gjaku.

Gjurmët e zbehta të një momenti gjigant që ka tronditur thellë Sllovakinë. Por objektivi i personit të armatosur e kishte parë këtë që po vinte.

Një muaj më parë, Robert Fico, udhëheqësi populist i Sllovakisë, u filmua duke parashikuar se tensionet politike ishin aq të mprehta që "një politikan kryesor i qeverisë" do të përfundonte duke u vrarë.

Më pas, u qëllua edhe vetë kryeministri. Goditi katër herë në bark dhe në krah nga një distancë e afërt teksa përshëndeti mbështetësit në një qytet të vogël ish-miniera.

Tentativa për vrasje erdhi nga një klimë politike toksike dhe kërcënon të thellojë edhe më tej polarizimin në Sllovaki.

Paralajmërimi i zotit Fico për një sulm të afërt nuk ishte koment i hedhur kot.

Ai ia përsëriti këtë mendim kreut të transmetuesit publik të Sllovakisë në të njëjtën kohë.

“Unë i thashë ‘Kryeministër, gjërat nuk janë aq keq’”, kujton shefi i RTVS-së, Lubos Machaj, bisedën pas një interviste që bëri në prill.

“Ai tha se nuk e dinte, por i kishte paralajmëruar ministrat e tij që të ishin të kujdesshëm”.

Ishte rreth kohës së zgjedhjeve presidenciale të Sllovakisë, të cilat u fituan nga një aleat i zotit Fico në raundin e dytë.

Partia e vetë kryeministrit, Smer, fitoi votimin parlamentar shtatorin e kaluar.

Për më shumë se gjashtë muaj, të gjithë bien dakord, klima politike ka qenë veçanërisht armiqësore, megjithëse ndarjet datojnë të paktën që nga viti 2018, kur u vra një gazetar që hetonte pretendimet për korrupsion të nivelit të lartë.

Z. Fico u detyrua të jepte dorëheqjen atëherë, mes protestave gjigante.

Rizgjedhja e tij vitin e kaluar ishte një rikthim i madh i arritur në një platformë që përfshinte premtime për t'i dhënë fund ndihmës ushtarake për Kievin dhe për të vënë veton ndaj ambicieve të Ukrainës për NATO-n, si dhe biseda të tjera që të kujtojnë më shumë Moskën sesa Brukselin.

"Unë vetëm mund të shpresoj se kjo tragjedi do të ndihmojë për të ndryshuar Sllovakinë për mirë, nëse tensionet tani kanë arritur kulmin," tha zoti Machaj për BBC.

"Por reagimet e para të politikanëve nuk e sugjerojnë këtë."

Ka pasur thirrje urgjente për qetësi dhe unitet.

Ato udhëhiqeshin nga presidentja në largim Zuzana Caputova, duke “qëndruar së bashku”, siç tha ajo, me njeriun që do ta zëvendësojë së shpejti në detyrë.

Në të njëjtën ditë, me të gjithë kabinetin të rreshtuar pas tij në skenë, Ministri i Brendshëm Matus Sutaj Estok përsëriti ato thirrje, duke paralajmëruar se Sllovakia ishte në prag të luftës civile.

Kjo është ekstreme. Por, të intervistuar të shumtë këtu kanë përshkruar një shoqëri në të cilën anëtarët e familjes nuk flasin më.

Dy "kampe" politike larg njëri-tjetrit, pa dialog.

Krahas kolegut të tij në skenë, ministri i mbrojtjes Robert Kalinak tha se sllovakët duhet të "mësojnë të tolerojnë opinione të ndryshme".

Por, të dy ministrat akuzuan menjëherë politikanët e opozitës dhe mediat për nxitje të armiqësisë. Disa herë, ata i udhëzuan gazetarët që "të hidhnin një sy në pasqyrë" dhe të shqyrtonin nëse ishin përgjegjës për sulmin.

Ka ende shumë pak informacione të verifikueshme për atentatorin e mundshëm.

Videot dhe gjurmët e pakta të mbetura në internet përbëjnë një profil konfuz: kundër luftës në Ukrainë, por me sa duket postime në mbështetje të një grupi të ekstremit të djathtë, pro-rus dhe një shkrimtar të poezisë dhe prozës anti-migrante.

Ministrat e qeverisë e quajnë atë një "ujk të vetmuar", ndërsa këmbëngulin që pikëpamjet e tij të përputhen ngushtë me partinë kryesore të opozitës, e radikalizuar diku gjatë rrugës.

“Urrejtja lind urrejtje”, paralajmëroi ministri i Brendshëm.

Një bisedë e tillë tingëllon e zbrazët për disa.

"Kur flasim për një mjedis toksik, është e vështirë të mos thuhet se kush është partia kryesore përgjegjëse për këtë: është partia Smer," argumenton Pavol Babos, një sociolog në Universitetin Comenius në Bratislavë.

"Unë do të kisha vënë bast që një sulm do të ishte ndaj një anëtari të opozitës, jo ndaj kryeministrit," thotë ai.

Aleatët e zotit Fico e kanë quajtur publikisht Presidentem Caputova një "lavire amerikane".

Kryeministri e cilëson atë si agjente të SHBA-së. Më pas presidentit iu dërguan kërcënime me vdekje që i bënin jehonë një gjuhe të tillë.

Shumë shpejt pas të shtënave në Handlova, u publikua një video e shkurtër që tregonte të armatosurin në paraburgim.

Nuk është e qartë nëse 71-vjeçari po flet lirshëm, por ai i referohet censurimit të RTVS nga qeveria, duke sugjeruar se mund të jetë një burim zemërimi. Një nga motivet e sulmit të tij.

Z. Fico kishte nisur një proces për shfuqizimin e transmetuesit publik, duke pretenduar se ishte "jo objektiv".

"Mediat nuk janë aty për t'i bërë politikanët të duken bukur," tha shefi i RTVS, z. Machaj, duke hedhur poshtë kritikat dhe duke përshkruar rolin e ekipit të tij si "reflektim i realitetit" përreth.

Por disa tani fajësojnë transmetuesin për të shtënat. “Ne po marrim kërcënime çdo ditë dhe ato janë serioze”, tha zoti Machaj. Ai është këshilluar të marrë një truproje, thotë ai.

“Kam jetuar censurën e viteve 1970 komuniste dhe sulmet ndaj shtypit në vitet 1990, por e konsideroj këtë epokën më të rrezikshme”, thotë ai.

Image

© SYRI.net

Lexo edhe:

Komentet

Shto koment

Denonco