Çfarë është sionizmi

Çfarë është sionizmi

18:54, 16/04/2024
A+ Aa A-

Sionizmi është një lëvizje nacionaliste dhe politike, e cila mbështet rivendosjen e një mëmëdheu hebre në territorin e përcaktuar si Toka historike e Izraelit (që korrespondon me Kanaanin, Tokën e Shenjtë ose rajonin e Palestinës). Termi “sionizëm” e ka origjinën nga fjala “Sion”, një kodër në Jeruzalem dhe një metaforë për Tokën e Premtuar në traditën hebraike.

Sionizmi modern u shfaq në fund të shekullit të 19-të në Evropën qendrore dhe lindore si një përgjigje ndaj masakrave dhe persekutimit antisemitist. Lëvizja u themelua nga Theodor Herzl në vitin 1897 pas botimit të librit të tij “Der Judenstaat” (shteti hebre).

Kongresi i parë sionist u mbajt në Bazel, Zvicër në vitin 1897, ku sionistët ranë dakord mbi qëllimin për të krijuar një atdhe për hebrenjtë, të siguruar me ligj publik. Para Luftës së Parë Botërore, mijëra hebrenj u shpërngulën në Palestinë, në atë kohë pjesë e Perandorisë Osmane. 

Gjatë luftës, Sekretari i Jashtëm britanik Arthur Balfour shpalli Deklaratën Balfour në vitin 1917, duke mbështetur krijimin e një “atdheu për popullin hebre” në Palestinë. Kjo u pa si një fitore e rëndësishme politike për Sionizmin.”

Pas Luftës së Parë Botërore, Lidhja e Kombeve i dha Britanisë mandatin mbi Palestinën në vitin 1920, me mirëkuptimin se do të punonte për ta bërë realitet Deklaratën e Balfourit. Disa valë masive emigrantësh hebrenj mbërritën gjatë viteve 1920 dhe 1930, duke ikur prej persekutimi në Evropë dhe të motivuar nga kauza sioniste. 

Tensionet u rritën midis komuniteteve hebreje dhe arabe, duke çuar në dhunë periodike. Qeveria britanike nxori Letrën e Bardhë të vitit 1939, duke kufizuar imigracionin e hebrenjve dhe blerjet e tokave, gjë që ndeshi në kundërshtimin e fortë të grupeve sioniste.

Pas Luftës së Dytë Botërore dhe Holokaustit, mbështetja globale për krijimin e një shteti hebre u rrit. Në vitin 1947, Kombet e Bashkuara propozuan një plan ndarjeje për të krijuar shtete të pavarura arabe dhe hebreje në Pale

© SYRI.net

Lexo edhe:

Komentet

Shto koment

Denonco