Dështimi është një goditje për prestigjin rus në hapësirë. Veterani i hapësirës sovjetike: Luna-25 ishte shpresa ime e fundit

Moskë, 20 gusht - Misioni i parë rus në Hënë në këto 47 vjet dështoi kur anija e saj hapësinore Luna-25 doli jashtë kontrollit dhe u rrëzua në Hënë pas një problemi në përgatitjen për orbitën e para-uljes, duke nënvizuar rënien e një programi dikur të fuqishëm hapësinor në periudhën passovjetike, njofton Reuters.

Korporata shtetërore ruse e hapësirës, Roskosmos, tha se e kishte humbur kontaktin me anijen në orën 11:57 GMT të shtunën pas një problemi pasi anija u zhvendos në orbitën e para-uljes. Një ulje e butë ishte planifikuar për të hënën.

“Sonda u zhvendos në një orbitë të paparashikueshme dhe pushoi së ekzistuari si rezultat i një përplasjeje me sipërfaqen e Hënës”, tha Roskosmos në një deklaratë.

Korporata tha se një komision i posaçëm ndër-departamental ishte formuar për të hetuar arsyet e humbjes së anijes Luna-25, misioni i të cilës kishte rritur shpresat në Moskë se Rusia po kthehej në garën  hapësinore me fuqi të madhe.

Dështimi nënvizoi rënien e fuqisë hapësinore të Rusisë që nga ditët konkurruese të lavdisë së Luftës së Ftohtë, kur Moska ishte e para që nisi një satelit në orbitën e Tokës - Sputnik 1, në vitin 1957 - dhe kozmonauti sovjetik Yuri Gagarin u bë njeriu i parë që udhëtoi në hapësirë në vitin 1961.

Ai gjithashtu vjen pasi ekonomia ruse prej 2 trilion dollarësh përballet me sfidën e saj më të madhe të jashtme për dekada: presionin e sanksioneve perëndimore dhe luftimin e luftës më të madhe tokësore në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Megjithëse misionet në Hënë janë jashtëzakonisht të vështira dhe shumë përpjekje të SHBA-së dhe sovjetikëve kanë dështuar.

Rusia nuk e kishte tentuar një mision në hënë që nga Luna-24 në vitin 1976, kur udhëheqësi komunist Leonid Brezhnjev sundoi Kremlinin.

Televizioni shtetëror rus e vendosi lajmin për shkatërrimin e sondës Luna-25 në numrin 8 në radhën e lajmeve në mesditë dhe i dha vetëm 26 sekonda mbulim, pas një lajmi për zjarret në Tenerife dhe një artikulli 4 minuta për një festë profesionale për pilotët rusë dhe ekuipazhet.

DËSHTIMI NË HËNË

Rusia ka qenë duke garuar kundër Indisë, anija kozmike Chandrayaan-3 e së cilës është planifikuar të ulet në polin jugor të Hënës këtë javë, dhe më gjerësisht kundër Kinës dhe Shteteve të Bashkuara, të cilat të dyja kanë ambicie të avancuara hënore.

Ndërsa lajmet për dështimin e misionit të Luna-25 u përhapën, Organizata Indiane e Kërkimeve Hapësinore (ISRO) postoi në X, dikur Tëitter, se Chandrayaan-3 ishte vendosur të ulej më 23 gusht.

Zyrtarët rusë kishin shpresuar se misioni Luna-25 do të tregonte se Rusia mund të konkurrojë me superfuqitë në hapësirë, pavarësisht rënies së saj post-sovjetike dhe kostos së madhe të luftës në Ukrainë.

"Sistemi i kontrollit të fluturimit ishte një zonë e cenueshme, e cila duhej të kalonte nëpër shumë rregullime," tha Anatoly Zak, krijuesi dhe botuesi i ëëë.RussianSpaceËeb.com që gjurmon programet hapësinore ruse.

Zak tha se Rusia kishte ndërmend një ulje shumë më ambicioze në hënë përpara se të ndërmerrte një mision më të thjeshtë orbital - praktikë e zakonshme për Bashkimin Sovjetik, Shtetet e Bashkuara, Kinën dhe Indinë.

Shkencëtarët rusë janë ankuar vazhdimisht se programi hapësinor është dobësuar nga menaxherë të dobët, të cilët janë të prirur për projekte hapësinore joreale kotësie, korrupsion dhe një rënie të seriozitetit të sistemit arsimor shkencor të Rusisë post-sovjetike.

"Është aq e trishtueshme që nuk ishte e mundur të ulej sondai," tha Mikhail Marov, një fizikan dhe astronom i njohur sovjetik.

Marov, 90 vjeç, u shtrua në spital në Moskë pasi u dha lajmi për dështimin e Luna-25, megjithëse detajet se nga çfarë ishte i sëmurë nuk ishin të disponueshme.

Marov i tha gazetës Moskovsky Komsomolets se ai shpresonte se arsyet që lidheshin me rrëzimin do të diskutoheshin dhe shqyrtoheshin me rigorozitet.

"Kjo ishte ndoshta shpresa e fundit për mua për të parë një ringjallje të programit tonë hënor," tha ai./ar/sh/SYRI.NET