Lviv, Ukrainë - Dy fëmijët hodhën sytë për të parë përmes tymit të dendur që varej në ajër pas një shpërthimi shurdhues që tronditi shtëpinë e tyre të vogël në rajonin lindor të Ukrainës Donetsk.

Të dy, njeri 9 dhe tjetri 10 vjeç, thirrën babanë. Pasoi vetëm një heshtje e frikshme.

Pastaj Olha Hinkina dhe vëllai i saj, Andrii, nxituan për në strehën e bombave, siç i kishin mësuar. Kur bumet pushuan dhe tymi u largua, ata gjetën babanë e tyre në verandë — të palëvizur dhe të mbuluar me gjak pasi ishte goditur nga një predhë ruse.

“Babai u vra në shtatë të mëngjesit,” tha Andrii, i cili tani jeton në qytetin më të sigurt perëndimor të Lviv, pranë kufirit me Poloninë.

Të dy, vëllai dhe motra i bashkohen një brezi fëmijësh ukrainas, jeta e të cilëve është përmbysur nga lufta. Pushtimi i plotë i Rusisë i ka nënshtruar ato ndaj bombardimeve të vazhdueshme, ka çrrënjosur miliona nga shtëpitë e tyre dhe i ka kthyer shumë në jetimë.

Qindra fëmijë janë vrarë. Për të mbijetuarit, trauma e gjerë është e sigurt që do të lërë plagë psikologjike që do t'i ndjekin ata në adoleshencë dhe në moshë madhore.

"Edhe nëse fëmijët ikën në një zonë më të sigurt, kjo nuk do të thotë se ata harruan gjithçka që u ndodhi," tha psikologia Oleksandra Volokhova, e cila punon me fëmijët që i shpëtuan dhunës.

Të paktën 483 fëmijë kanë humbur jetën dhe rreth 1000 janë plagosur, sipas shifrave nga zyra e prokurorit të përgjithshëm të Ukrainës.

Ndërkohë, UNICEF thotë se rreth 1.5 milionë fëmijë ukrainas janë në rrezik të depresionit, ankthit, çrregullimit të stresit post-traumatik dhe çështjeve të tjera të shëndetit mendor, me efekte potencialisht të qëndrueshme.

Gati 1500 fëmijë ukrainas kanë mbetur jetimë, tha Shërbimi Social Kombëtar i Ukrainës.

Numri më i madh i viktimave të fëmijëve vjen nga Donetsk, epiqendra e shumë betejave, ku sipas zyrtarëve ukrainas janë vrarë ose plagosur 462 fëmijë.

Kjo shifër nuk përfshin viktimat nga qyteti i pushtuar nga Rusia, Mariupol, i cili është gjithashtu pjesë e provincës Donetsk, ku zyrtarët ukrainas e kanë pasur të vështirë të gjurmojnë të vdekurit dhe të plagosurit.

Përpara se lufta t'i ndante, familja Hinkin jetonte si çdo tjetër që jetonte në fshatin Torske, i cili sot është vetëm 35 kilometranga fronti.

Me vdekjen e babait të tyre në tetor, fëmijët mbetën jetimë. Nëna e tyre kishte vdekur vite para luftës.

Gjashtë muaj më vonë, vëllezërit e motrat duket se po kalojnë më të keqen e sprovës së tyre.

Policia dhe vullnetarët i evakuuan ata në një zonë më të sigurt në rajonin perëndimor të Zakarpattia-s, ku të kujdeseshin për ta shërbimet sociale qeveritare dhe një organizatë bamirëse ukrainase e quajtur SOS Fshatrat e Fëmijëve, e cila ofronte strehim dhe këshillim.

Historia e tyre u bë e njohur brenda dhe rreth Torske pasi policia publikoi një video të shikuar gjerësisht që tregonte trupin e babait të tyre duke u hequr nga shtëpia.

“Ne e njihnim fshatin. Ne e dinim se ku jetonin. Ne i njihnim këta njerëz,” tha Nina Poliakova, 52 vjeçe, nga qyteti i afërt i Lyman.

Edhe pse ajo iku vitin e kaluar me familjen e saj në Lviv, Poliakova vazhdoi të ndiqte lajmet nga zona e saj e lindjes. Më pas tragjedia goditi edhe jetën e saj, kur djali i saj i birësuar 16-vjeçar vdiq papritur nga një sëmundje e zemrës.

Ajo ka gjithashtu një vajzë nën kujdestari, 16-vjeçare, që e mori me burrin e saj në vitin 2016 nga qyteti i pushtuar i Horlivka, ku filluan armiqësitë me separatistët e mbështetur nga Rusia, vite përpara pushtimit të vitit 2022.

E zhytur në pikëllim, Poliakova mori një telefonatë një ditë nga një qendër lokale që mbështet fëmijët. Telefonuesi e pyeti nëse do të ishte e gatshme të takonte vëllezërit e motrat Hinkin.

Në takimin e tyre të parë, ata folën kryesisht për shtëpinë e familjes Hinkin dhe kafshët shtëpiake që kishin. Aty, Poliakova vendosi t'i mirëpresë dy fëmijët në familjen e saj të gjerë.

Rikuperimi nga muajt e të jetuarit kaq afër vijave luftarake ishte i vështirë për vëlla e motër, tha Poliakova.

"Ata ishin shumë të frikësuar," tha ajo. Olha qante dhe e përqafonte sa herë që dëgjonte sirenat e sulmit ajror. Andrii ishte relativisht i qetë gjatë ditës, por fillonte të bërtiste në mes të natës.

Një shoqatë bamirëse e njohur si Zemra e sinqertë ka ngritur kampe shërimi afatshkurtër për fëmijët dhe nënat e tyre që nga fillimi i pushtimit vitin e kaluar. Më shumë se 8,000 njerëz kanë përdorur shërbimet e kampit.

Poliakova i mori atje tre fëmijët e saj birësues, ajo donte të ndihmonte në ringjalljen e fëmijërisë që humbën nga lufta.