Një vend i udhëhequr nga një i akuzuar kriminel lufte është tani në krye të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara këtë muaj. 

Sado e vështirë të besohet, është radha e Rusisë për të marrë presidencën e këshillit të fuqishëm – i cili është i ngarkuar me ruajtjen e paqes dhe sigurisë globale.

Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Dmytro Kuleba e përshkroi marrjen e presidencës së Këshillit nga Rusia, si “shakaja më e keqe e 1 prillit në botë”.

"Vendi që shkel sistematikisht të gjitha rregullat themelore të sigurisë ndërkombëtare po kryeson një organ, misioni i vetëm i të cilit është të ruajë dhe mbrojë sigurinë ndërkombëtare," tha Kuleba.

Presidenca e këshillit të sigurisë rrotullohet sipas alfabetit midis 15 vendeve anëtare të tij. 

Trupi kontrollohet nga pesë anëtarët e tij të përhershëm, duke përfshirë SHBA-në dhe Rusinë.

Trupi diplomatik i OKB-së është i vetëdijshëm për skepticizmin publik për Rusinë që drejton këshillin ndërsa trupat e saj pushtojnë pjesë të Ukrainës, një vend anëtar i OKB-së.

Pak kujtojnë se Rusia ishte presidentja e fundit e këshillit në shkurt të vitit 2022 – gjatë periudhës së pushtimit të Ukrainës.

Një president i Këshillit të Sigurimit supozohet të qëndrojë neutral. 

Por në rolin e saj të ri, Rusia mund të manovrojë takimet për Ukrainën dhe ta përdorë muajin për të portretizuar SHBA-në dhe vendet e tjera perëndimore si akuza të rreme kundër Rusisë.

Shqetësim për rolin e ri të Rusisë është fakti që presidenti rus Vladimir Putin muajin e kaluar u bë kreu i parë i shtetit i një anëtari të përhershëm të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara që iu lëshua një urdhër arresti, mbi një skemë të dyshuar për të dëbuar fëmijët ukrainas në Rusia. 

Moska e ka mbrojtur praktikën si shpëtimin e tyre, ndërsa mohon se dëbimet janë të detyruara.

"Duket mjaft groteske ... e bën Këshillin të duket keq," tha kreu i Grupit Ndërkombëtar të Krizave të OKB-së, Richard Gowan, për marrjen e presidencës nga Rusia.

Megjithatë, mbështetësit e Rusisë këtu në UNHQ ndërkohë thonë se shohin paralele historike me situatën aktuale, duke vënë në dukje se SHBA, një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit, pushtoi Irakun në vitin 2003 pa miratimin e këshillit.

Në fund të fundit, problemi “nuk është Presidenca Ruse. Është sjellje ruse në Ukrainë”, tha një diplomat i Këshillit të Sigurimit për CNN.

A mund të dëbohet Rusia?

Gjatë vitit të kaluar, Ukraina ka vënë në pikëpyetje nëse Rusia ka fare të drejtën për ulësen e saj të përhershme në këshill, duke vënë në dukje në takimet publike se Moska mori kryesimin e ish-Bashkimit Sovjetik pa asnjë votë në fillim të viteve 1990.

Por a është e mundur që Rusia të largohet nga Këshilli apo edhe e gjithë OKB-ja për veprimet e saj në Ukrainë?

Karta e OKB-së, themeli i organizatës, nuk e bën të lehtë eliminimin e një anëtari të përhershëm të Këshillit. 

Vetoja ruse mund t'i mbajë lehtësisht përfaqësuesit e saj në tryezën e patkoit të këshillit përgjithmonë.

“Një vend që shkel në mënyrë flagrante statutin e OKB-së dhe pushton fqinjin e tyre më të vogël, nuk ka vend në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. Për fat të keq Rusia është një anëtare e përhershme e Këshillit dhe nuk ekziston asnjë rrugë ligjore ndërkombëtare për të ndryshuar këtë realitet, "tha një zëdhënës i Misionit të SHBA në OKB për CNN.

Gjithçka që mund të bëhet në trupin e ashpër është në të vërtetë të sfidohet ajo që Rusia thotë atje – diçka që SHBA është zotuar të bëjë. 

“Ne vazhdojmë të thërrasim gënjeshtrat e tyre dhe të sjellim zëra, të dhëna dhe fakte të besueshme në terren”, tha zëdhënësi i SHBA.

Sa më gjatë të zgjasë lufta, aq më shumë pozicioni i Rusisë në OKB mund të vihet nën presion. Por si shumë nga takimet këtu, retorika është arma kryesore.